3. Γ΄ ΚΥΡΙΑΚΗ ΛΟΥΚΑ

Ευαγγέλιο Κυριακής: Λουκά. (7, 11 – 16)

«…Τω καιρώ εκείνω, ἐπορεύετο εἰς πόλιν καλουμένην Ναΐν καί συνεπορεύοντο αὐτῶ οἱ μαθηταί αὐτοῦ ἱκανοί καί ὄχλος πολύς.

Ὡς δέ ἤγγισε τῇ πύλῃ τῆς πόλεως, καί ἰδού ἐξεκομίζετο τεθνηκῶς υἱός μονογενής τή μητρί αὐτοῦ, καί αὐτή ἦν χήρα, καί ὄχλος τῆς πόλεως ἱκανός ἤν σύν αὐτή. Καί ἰδών αὐτήν ὁ Κύριος ἐσπλαγχνίσθη ἐπ' αὐτῇ καί εἶπεν αὐτῇ· μή κλαῖε·

Kαί προσελθῶν ἤψατο τῆς σοροῦ, οἱ δέ βαστάζοντες ἔστησαν, καί εἶπε· νεανίσκε, σοί λέγω, ἐγέρθητι. Καί ἀνεκάθισεν ὁ νεκρός καί ἤρξατο λαλεῖν, καί ἔδωκεν αὐτόν τῇ μητρί αὐτοῦ. Έλαβε δέ φόβος πάντας καί ἐδόξαζον τόν Θεόν, λέγοντες ὅτι προφήτης μέγας ἐγήγερται ἐν ἠμίν, καί ὅτι ἐπεσκέψατο ὁ Θεός τόν λαόν αὐτοῦ…»

ΑΝΑΛΥΣΗ

Στο σημερινό Ευαγγέλιο ο Κύριος μας προελαύνει προς την πόλη Ναϊν, για να νικήσει το θάνατο, αναστήνοντας το νεκρό υιό της χήρας, και να σκορπίσει παντού το μήνυμα της ελπίδας, πως ο θάνατος δεν έχει εξουσία, δεν έχει ισχύ, μπροστά στη δύναμη του Θεού. Δεν έκανε τον άνθρωπο για να πεθαίνει, αλλά για να ζει αιώνια και να μετέχει στη δική Του ζωή. Πηγαίνει εκεί με δική Του πρωτοβουλία, από υπερβολική αγάπη προς το πλάσμα Του.

Η νίκη αυτή, στο πρόσωπο του υιού της χήρας, είναι η απαρχή της ολοκληρωτικής νίκης, που θα καταφέρει εναντίον του θανάτου, ανεβαίνοντας εις τον Σταυρό. Η Σταυρική αυτή ανάβασις θα επιφέρει την  συντριβή της «κεφαλής του όφεως», του φορέα του θανάτου.

Χάρη στην απόλυτη αναμαρτησία Του και την πλήρη υπακοή Του στο Θεό Πατέρα Του, θα θριαμβεύσει πάνω στο θάνατο, με τη ζωηφόρο Ανάστασή Του, δωρίζοντας στον άνθρωπο την αιώνια ζωή.

        1.   Συνάντηση με το θάνατο και τέλεση του θαύματος

Στη Ναίν συναντά τη νεκρική πομπή, που μετέφερε το νεκρό γιο της χήρας για να τον κηδεύσει. Στην απαρηγόρητη χήρα απευθύνει τον παρήγορο λόγο «…μη κλαίεις…». Κανένας άλλος δεν μπορεί να την παρηγορήσει. Μόνο Αυτός που λύγισε της λύπης διάβολο και είναι η ΧΑΡΑ του κόσμου. Ο ίδιος ο ερχομός Του, είναι χαρμόσυνη είδηση, το αληθινό ευαγγέλιο, γιατί θα καταργήσει το θάνατο και θα χαρίσει την ίδια τη ζωή.

Θέτει τα χέρια Του στη σωρό του νεκρού γιου της, για να τον φέρει σε κοινωνία με το Σώμα Του, που είναι «…Σώμα Ζωής…», γιατί δέχθηκε τη ζωοποιό δύναμη του Θεού. Κατόπιν χρησιμοποιεί το θείο πρόσταγμά Του, του «πάντα ισχύοντος Λόγου», και λέγει στο νεκρό: «…νεανίσκε, σοί λέγω, ἐγέρθητι…». Με τις δυο αυτές ζωηφόρες ενέργειες Του, την αφή του σώματός Του στο σώμα του νεκρού και του Λόγου Του που είναι «Λόγος ζωής», το θαύμα επιτελέστηκε.

Ενεργεί ως «…εξουσίαν έχων…». Δεν φοβάται το θάνατο, «…έρχεται ο του κόσμου άρχων, και εν εμοί ουκ έχειν ουδέν…» Ιω (14, 30).

Ο θάνατος είναι για όσους έχουν σχέση με την αμαρτία και τον φορέα της διάβολο. Θάνατος και φθορά συνυπάρχουν με την αποστασία από το Θεό. Στην παρουσία Του, θάνατος και διάβολος φυγαδεύονται.

Ο νέος ζωοποιείται, χάρη στη σχέση που δημιουργήθηκε μεταξύ πλάσματος και Πλάστου, όπως καθόρισε ο Θεός από την αρχή της δημιουργίας.

Το θαύμα είναι η προτύπωση της προσδοκώμενης ανάστασης των νεκρών, όταν «…εν σάλπιγγι Θεού… οι νεκροί εν Χριστώ (=όσοι έζησαν κατά Χριστόν), αναστήσονται πρώτον…» Α’ Θεσ. (4, 16). Τότε η ψυχή και το σώμα θα ενωθούν, καινά και μεταμορφωμένα πλεόν και πάλιν «…εις ένα άνθρωπον…» που θα συνεχίσει να ζει «…εν Χριστώ…».

Επίσης η επιτέλεση του θαύματος, όπως έχουμε δει και σ’ άλλες ευαγγελικές περικοπές συνήθως γίνεται λίγο πριν ενταφιαστεί ο νεκρός. Δηλ. εκεί που όλες οι ελπίδες του ανθρώπου έχουν τελειώσει, έχουν εκμηδενιστεί.

Αλλά όμως «…τα αδύνατα παρά τοις άνθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ εστίν…». Μπροστά στον «…κυριεύοντα ζωής και θανάτου…», υπάρχει σωτηρία. Ο νέος σώθηκε. Με τον ίδιο τρόπο ανίσταται και ο ληστής πριν εκπνεύσει πάνω στο Σταυρό, που ομολογεί την πίστη Του, στον Θεάνθρωπο σταυρωμένο που είναι δίπλα Του.

Πάνω σ’ αυτό η αγία μας Εκκλησία, δεν αποκλείει κανένα από τη σωτηρία, από την ανάσταση της ψυχής από τον πνευματικό θάνατο της αμαρτίας και των παθών.

   2.   Ο θάνατος μέσον κυριαρχίας του διαβόλου

Στην προσπάθεια του ο άνθρωπος να βρει την αιτία του θανάτου, κάνει το λάθος να την αποδίδει στο Θεό. Και λέει: «…Γιατί ο Θεός έκανε το θάνατο; (δηλ. το χωρισμό της ψυχής από το σώμα.), ενώ τον άλλο θάνατο, το χωρισμό της ψυχής από το Θεό, τον αγνοεί. 

Η αγία Γραφή για το θάνατο μιλά κατηγορηματικά και λέει «…ο Θεός θάνατον ουκ εποίησε, ουδέ τέρπεται επ’ απωλεία ζώντων…». Δηλ. Δεν ευχαριστείται να χάνουν οι άνθρωποι τη ζωή τους (Σοφ. Σολ. 1, 13). Και προσθέτει «…φθόνω διαβόλου θάνατος εισήλθεν εις τον κόσμον…» (Σοφ. Σολ. 2, 24).

Ήξερε ο διάβολος ότι ο Θεός ήταν ο χορηγός της ζωής και η επιθυμία του ήταν ν’ απομακρύνει τον άνθρωπο από το Θεό, για να χάσει την πηγή της ζωής, να τον υποδουλώσει στο θάνατο και να τον κατακυριεύσει. Αποβλέποντας στο θάνατο του ανθρώπου, έκανε τη δόλια εισήγησή του, που απέβλεπε στην εγκατάλειψη του Θεού.

       3.   Ο θάνατος της ψυχής

Όπως ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα είναι θάνατος για το σώμα, ο χωρισμός της ψυχής από το Θεό, είναι θάνατος για τη ψυχή. Ζωή για τη ψυχή ήταν και είναι η σχέση της με το Θεό.

Θάνατος για τη ψυχή είναι «…η από του Θεού αποφοίτησις…» (=απομάκρυνσης) ( Γρηγόριος Νύσσης). Ο άνθρωπος δυστυχώς αρνήθηκε το Θεό, αλλοτριώθηκε απ’ Αυτόν και περιορίστηκε σε μια φθαρτή και θνητή επιβίωση, που θα του εξασφάλιζε τα υλικά αγαθά. Αυτή η αλλοτρίωση του από το Θεό, ήταν το αληθινό διαζύγιο, που έφερε το της «…ψυχής όλεθρον…» (Γρηγόριος Θεολόγος).

Και ενώ πλάστηκε από το Θεό για να’ ναι εξουσιαστής κτισμάτων, παθών και δαιμόνων, έγινε δια της παραβάσεως, δούλος παθών, δαιμόνων και θανάτου. 

Ο θάνατος ΔΕΝ είναι στη φύση του ανθρώπου από τη δημιουργία του, αλλά είναι αποτέλεσμα της αποστασίας του, το αντίτιμο της αμαρτίας, με το οποίο πληρώνει όσους τη διαπράττουν. «…ου γαρ εστίν άλλη γένεσις θανάτου από την αμαρτία…» (Γρηγ. Νύσσης) και προσθέτει ο απ. Παύλος «…το κέντρο του θανάτου είναι η αμαρτία…».

Ο τρόμος που μας προκαλεί η ιδέα του θανάτου, είναι λόγο της συνείδησης της ενοχής μας από τη διάπραξη της αμαρτίας. Γι’ αυτό ο ελεύθερος παθών, όχι μόνο δεν τρέμει το θάνατο αλλά «…συνέχεται αναλύσαι και συν Χριστώ είναι…». Φιλιπ. (1, 23).

Ο Θεός επιτρέπει να λαμβάνουμε αίσθηση του σωματικού θανάτου, γιατί η σκληρή εμπειρία της οδύνης που προκαλεί, μπορεί να γίνει κίνητρο προς μετάνοια και επιστροφή στο Θεό. Θρηνώντας την απώλεια της φυσικής ζωής, είναι δυνατό να «έλθει εις εαυτόν» και να αναζητήσει την «εν Θεώ» ζωή.

Αν νεκρωθούν τα πάθη, νεκρώνεται ο θάνατος. Τα πάθη νεκρώνονται με τη πνευματική άσκηση και με τη βοήθεια του Θεού. Είναι το μυστικό που νικά το θάνατο.

Είναι δυνατό στον άνθρωπο να γίνει υπεράνω παθών, για να γίνει και υπεράνω θανάτου;

Η απάντηση είναι ΝΑΙ και διαφαίνεται στους κατά καιρώ αγίους, που με τον αγώνα τους και τη Χάρη του Θεού, έγιναν «…δεσπόται δαιμόνων και παθών…» (άγιος Μακάριος). Δεσπότες παθών, θα πει δεσπότες του θανάτου, τέλειοι άνθρωποι και θεοί «κατά χάριν».

Το «μη κλαίε» που απηύθυνε ο Κύριος στη χήρα εις τη Ναίν, είναι προς κάθε άνθρωπο που νέκρωσε το θάνατο των παθών μέσα του, για τη αγάπη στο Χριστό και τη Βασιλεία Του.