Gold Cross

Κατηγορίες Θεμάτων

ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ 2017

Translate

Πέμπτη 14 Ιουλίου 2016

9. ΝΗΣΤΕΙΑ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ

Με την ευκαιρία της Νηστείας
της Παναγίας μας, του Δεκαπενταυγούστου,
Του Πάσχα του Καλοκαιριού!
1 εως 15 Αυγούστου


Αγαπητοί μου αναγνώστες σας χαιρετώ, σε μία ακόμα κατά Θεό, θεματική ενότητα. Μιας και θα είναι περίοδος νηστείας σε μερικές μέρες – του Δεκαπενταυγούστου– θα επιθυμούσα σήμερα να πούμε λίγα λόγια για τη νηστεία και τη σημασία της. Έχοντας κατά νου τον ασκητικό βίο πολλών αγίων, αντιπαραβαλλόμενο με το τωρινό γίγνεσθαι, θα ήθελα ταπεινά να μοιραστώ μαζί σας μερικές ταπεινές σκέψεις.

Το θέμα της νηστείας παραγκωνίζεται στις μέρες μας και δεν παίρνει τη σημασία που της αναλογεί. Κάποιοι καταφεύγουν σε λιγότερο αυστηρές νηστείες, κάποιοι σε πιο αυστηρές, κάποιοι τηρούν το νηστειολόγιο που οριοθετεί η εκκλησία μας για το ποίμνιό της και κάποιοι δεν κάνουν καθόλου νηστεία.

Σε μιαν πρόσφατη συζήτηση που είχα με κάτι συναδέλφους μου περί νηστείας και αναθυμούμενος ότι αυτή η συζήτηση ξανάγινε στο παρελθόν και με άλλα πρόσωπα του γνωστού και μη κοινωνικού μου περιβάλλοντος, παρατήρησα ότι συνάνθρωποί μου υιοθετούσαν τις ίδιες εσφαλμένες σκέψεις και ιδέες, οι οποίες δυστυχώς διαιωνίζονται στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε.

Η γενική θέση κατά ομολογία των συνομιλητών μου, ήταν ότι η νηστεία βοηθά στο να λεπτύνουμε (να έχουμε καλλίγραμμα σώματα) και ότι η νηστεία για να είναι σωστή θα πρέπει να χαλιναγωγούμε και τα πάθη μας – να μην εμπίπτουμε εύκολα στην αμαρτία – γι’ αυτό και δεν χρειάζεται να βιάζουμε τους εαυτούς μας στερώντας από τους ίδιους εαυτούς το κατά «ευαρεστίαν» σε μας φαγητό.

Θα συμφωνήσω κατά μέρος με το δεύτερο περί χαλιναγώγησης των παθών μας, με την άσκηση που προέρχεται μέσω της εγκράτειας πολεμώντας τους δαίμονες των παθών της γαστριμαργίας, της βουλιμίας και της καλοπέρασης.

Ας τα πάρουμε όλα όμως κατά σειρά για να οδηγηθούμε όλοι μας ανεξαιρέτως σε κάποιο ψυχωφελές αποτέλεσμα.

Η νηστεία δεν γίνεται με σκοπό να αδυνατήσουμε, ούτε για να αρέσουμε αλλά ούτε για να μας θαυμάζουν, είτε για τα κάλλη μας, είτε για τον ψηλό βαθμό του αγώνα μας και της υποταγής μας. Να θυμάστε εδώ ότι κάθε θεάρεστο έργο πρέπει να τελείται ταπεινά, συνειδητά, γιατί πίσω απ’ αυτό παραμονεύει η «θανάσιμη» αμαρτία της κενοδοξίας[1], που χωρίς να την αντιληφθούμε, μηδενίζει τον αγώνα μας και τα όσα με κόπους κτίσαμε.

Ο Ιερός Ναός του Πρωτάτου
στις Καρυές Αγίου Όρους
Ένα φίλος μου σε συζήτηση που είχε μ’ ένα πνευματικό πατέρα (μοναχό στο άγιο όρος) μου αποκάλυψε εν συντομία τί είχανε πει περί νηστείας. Σας παραθέτω κατά προσέγγιση τα λόγια της εξιστόρησης του φίλου μου χωρίς να αλλοιώνω το νόημά τους.

- Γέροντα δεν νηστεύω… (Αυτά τα λόγια του φίλου έκρυβαν αντίληψη αμαρτίας αλλά δεν είχαν και συναίσθηση ότι είναι και κακό.)

Ο γέροντας, αντιλαμβανόμενος με τη διάκριση που τον κατείχε σαν πνευματικός πατέρας, να κατευθύνει σωστά το ποίμνιό του, ανάλογα φυσικά και με την κάθε περίπτωση ανθρώπου που πρέπει να νουθετήσει, του απάντησε ως εξής:

- Παιδί μου, μην το βλέπεις σαν κάτι που πρέπει να κάνεις κατ’ ανάγκη. Σκέψου το ότι η νηστεία είναι ένα δώρο που μπορούμε να κάνουμε εμείς οι ίδιοι στο Θεό.

Ενθουσιασμένος από την απάντηση που έλαβε ήρθε και μου το αποκάλυψε. Πραγματικά το θέμα νηστείας δεν το είχα και εγώ προσεγγίσει μ’ αυτόν τον τρόπο. Νήστευα μεν, αλλά νήστευα επιπόλαια ανάλογα με το ύψος του βαθμού που εγώ ο ίδιος οριοθετούσα, ή νήστευα για να περιορίσω τα πάθη μου, ενθυμούμενος τον ευσεβή μου σκοπό, να μην προβαίνω σε χειρότερα αμαρτήματα. Κάθισα και ξανασκέφτηκα τα λόγια που είπε ο γέροντας στον φίλο μου «…ένα δώρο που κάνουμε εμείς στο Θεό…». Πραγματικά με είχε αγγίξει πολύ και με έβαλε σε σκέψεις.

Εσύ αγαπητέ μου αναγνώστη όταν αγαπάς κάποιον πολύ (είτε φίλος είναι, είτε γονιός σου είναι, είτε και γνωστός σου) δεν έχεις στιγμές της ζωής σου που θα ήθελες να του προσφέρεις κάποιο δώρο; Να θέλεις να του δώσεις κάτι, έτσι συμβολικά, ανάλογα με τις δυνατότητες σου βέβαια, για να ευαρεστήσεις αυτόν τον άνθρωπο που είναι δίπλα σου, που σου συμπαραστέκεται, σε αφουγκράζεται, σε στηρίζει, σε φροντίζει αλλά κυρίως σε αγαπά; Αν όλα αυτά τα κάνει ο πλησίον μας,  - είτε ο γονιός λέγετε, είτε φίλος λέγεται - και εμείς από καλή μας προαίρεση του κάνουμε κάποιο δώρο, τότε τί δώρο θα πρέπει να κάνουμε στο Φιλάνθρωπο και Πανάγαθο Θεό μας που είναι ο πραγματικός και αληθινός «ποιμήν» της ζωής μας; Όπως λέει και στο ψαλμό 22 ο μακάριος Δαβίδ «…Κύριος ποιμαίνει με και ουδέν με υστερήσει…» αλλά και στο Ψαλμό 39 «…Κύριος φροντιεί μοι· βοηθός μου και υπερασπιστής μου ει συ…».  
ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς·
ὁ ἐρχόμενος πρὸς με οὐ μὴ πεινάσῃ,
καί ὁ πιστεύων εἰς ἐμὲ
οὐ μὴ διψήσῃ πώποτε.
(Ἰωάνν. κεφ. στ΄ στίχ. 35)

Αν όλα αυτά ο Κύριος μας τα παρέχει με την αμέτρητη Του αγάπη, τότε αγαπητοί μου φίλοι εμείς τι δώρο να του κάνουμε; Ας δούμε τη νηστεία σαν ένα δώρο που μπορεί ο καθένας μας να πράξει, ανεξαιρέτου οικονομικού υπόβαθρου.

Γιατί το λέω αυτό; Γιατί μπορεί να υπάρχουν και αυτοί - να ‘ ναι ευλογημένοι - που βοηθούν με το περίσσιο τους πλούτο, να ανοικοδομήσουν εκκλησίες, να δώσουν ελεημοσύνες, χορηγούν φιλανθρωπικά ιδρύματα, κ.ο.κ - περί ελεημοσύνης είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα, που θα αναλύσουμε, σε άλλη θεματική ενότητα – να πούμε μόνο ότι η ελεημοσύνη είναι αρετή που είναι αρεστή στο Κύριο και η συντέλεση αυτής φθάνει κατευθείαν στο Θρόνο του Κυρίου. «…Μακάριοι οι ελεήμονες, ότι αυτοί ελεηθήσονται…» λέει ο Κύριος στην «επί του Όρους» ομιλία.
5ος Μακαρισμός
Είναι η πιο τρανή πράξη αλλά και η πιο τρανή πιστοποίηση της αγάπης μας, προς το Θεό και Πατέρα μας! Δεν έχεις να δώσεις για ελεημοσύνη αγαπητέ μου αναγνώστη, νήστευσε, και με τα χρήματα που θα εξοικονομήσεις νηστεύοντας, μέσω φυσικά της νηστείας - και όχι με αστακο-μακαρονάδες! και πολυτελή εδέσματα! - που κάθε άλλο δεν διέπουν τον ιερό σκοπό της άσκησης αλλά τον αμαυρώνουν, φύλαξε και εσύ χρήματα και δώστα σε ελεημοσύνη. Ο Κύριος σαν Πάνσοφος που είναι, ξέρει πότε δίνεις τον οβολό σου από το στέρημα σου – που έχει περισσότερο ουράνιο μισθό – παρά οποιαδήποτε άλλη περίπτωση ελεημοσύνης.

Τί είδαμε αγαπητέ μου αναγνώστη πριν από λίγο; Είδαμε πως ακόμα μέσα από τη νηστεία που τελείται ως μέσο άσκησης και αγώνα αλλά και σαν δώρο προς τον Κύριο μπορούμε και μέσω αυτής να γίνουμε και ελεήμονες!   

Ας προχωρήσω στο δεύτερο μέρος του θέματος που θέλω να θίξω - περί χαλιναγώγησης των παθών μέσω της νηστείας - έχοντας επίγνωση της ασκητικής ζωής που διέπει τους μοναχούς αλλά και  ενός βιβλίου που διάβασα το «Πατερικόν των σπηλαίων του Κιέβου».
«Πατερικόν των σπηλαίων του Κιέβου»
Κάποτε στη μονή της Λαύρας κατέληξε ο πρίγκιπας Νικόλαος Σβιατόσα θέλοντας να γίνει μοναχός κάνοντας πράξει αυτό που λέει ο ψαλμός «…Πάντα ματαιότης τὰ ἀνθρώπινα, ὅσα οὐχ ὑπάρχει μετὰ θάνατον· οὐ παραμένει ὁ πλοῦτος, οὐ συνοδεύει ἡ δόξα· ἐπελθὼν γὰρ ὁ θάνατος, ταῦτα πάντα ἐξηφάνισται…». Ο πρίγκιπας άφησε τον ηγουμενικό πλούτο και την πριγκιπική ζωή και πυρπολημένος από τον έρωτα του Θεού και φλογισμένος από τον πόθο της βασιλείας των ουρανών, ο σοφός Νικόλαος, ντύθηκε τον ταπεινό τρίχινο μοναχικό ένδυμα. Δεν έγινε όμως μοναχός μόνο κατά την εξωτερική του εμφάνιση αλλά προκόβοντας στις αρετές και συγκεκριμένα διακρίθηκε στην αρετή της υπακοής.

Μια μέρα στο μοναστήρι τον επισκέφθηκε ένας αδερφικός του φίλος ο Πέτρος, γιατρός άριστος. Βλέποντας τον όσιο μέσα στην άσκηση του λέει (σας τα παραθέτω επιγραμματικά):
Αδελφέ, γιατί δεν φροντίζεις για την υγεία σου; Γιατί ταλαιπωρείς την σάρκα σου με τόσους κόπους και νηστείες; Μ’ αυτά που κάνεις δεν θα μπορέσεις να σηκώσεις μέχρι τέλος το ζυγό του Χριστού. Ο Θεός δεν ζητά υπέρμετρη εγκράτεια και άσκηση αλλά μόνο καρδιά καθαρή και ταπεινή. Εσύ όμως δουλεύεις στους καλόγερους σαν αγορασμένος δούλος… άκουσέ με και μετρίασε τις ασκήσεις σου αλλιώς θα πεθάνεις πριν την ώρα σου!

Αυτά του είπε αγαπητοί μου φίλοι και πριν σας πω την απάντηση του οσίου δεν είναι αλήθεια ότι κάποιες από αυτές τις προφάσεις και περισσότερες χρησιμοποιούμε ακόμα και σήμερα; Πόσες φορές λέμε αντί να νηστεύουμε προτιμούμε να μην βρίζουμε, να μην θυμώνουμε, να μην ασελγούμε και κατά κόρο να μην εμπίπτουμε σε αμαρτίες;! Πόσες φορές απαρνηθήκαμε τη θεία νηστεία με προφάσεις «…εγώ να κοιτάξω να καλυτερεύσω τη ψυχή μου και δεν επικεντρώνομαι σ’ αυτά!…».

Οι απαντήσεις σ’ όλες αυτές τις προφάσεις μας θα τις δούμε δια στόματος του όσιου Νικόλαου Σβιάτοσα που γυρίζει και λέει στο αγαπητό του φίλο και γιατρό:
Αδελφέ, όλα όσα μου λες τα έχω σκεφτεί. Μάθε όμως ότι δεν πρέπει κανείς να λυπάται κανείς τη σάρκα του, για να μην ξεσηκωθούν τα πάθη και καταστραφεί η ψυχή. Είπες ότι ο Θεός δεν ζητάει εγκράτεια και σωματικές ασκήσεις, όσο καρδιά καθαρή και ταπεινή. Αυτό είναι σωστό, αλλά πώς θα καθαριστεί και ταπεινωθεί η καρδιά  χωρίς την άσκηση, τη νηστεία τη κακοπάθεια; Αυτός είναι ο μόνος δρόμος για την κάθαρση και τη σωτηρία και όσοι δεν τον ακολούθησαν, «…καταλιπόντες εὐθεῖαν ὁδὸν, ἐπλανήθησαν…» Β’ Πε. (2,15). Ας κοπιάζει το σώμα, ας αδυνατίζει, ας αρρωσταίνει «…Η γαρ δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται…» Β’ Κορ. (12,9). Άλλωστε «…οὐκ ἄξια τὰ παθήματα τοῦ νῦν καιροῦ πρὸς τὴν μέλλουσαν δόξαν ἀποκαλυφθῆναι εἰς ἡμᾶς…» Ρωμ. (8,18), χωρίς νηστεία και χωρίς κόπο, αδελφέ μου, δεν θα’ χουμε μερίδα στη μελλοντική δόξα των αγίων. Η νηστεία είναι η μητέρα της αγνείας και καθαρότητας. Και ο κόπος, ο πατέρας της ταπεινώσεως. Ο ψαλμωδός Δαβίδ στο ψαλμό 106 λέει «…εταπεινώθη εν κόποις η καρδία αυτών…». Γι’ αυτό εγώ δοξάζω το Θεό που μ’ ελευθέρωσε και μ’ έκανε δούλο των δούλων Του, δηλαδή αυτών των μακάριων μοναχών. Τί ήμουν; Πρίγκιπας, και τώρα τι κάνω; Υπηρετώ τον ουράνιο «Βασιλέα των βασιλέων». Ποιο από τα δύο είναι ανώτερο;… Αλλά και εσύ γιατί μέμφεσαι τη νηστεία και την εγκράτειά μου; Μήπως σαν γιατρός που είσαι δεν συνιστάς στους ασθενείς σου να ν’ αποφεύγουν μερικά φαγητά για να θεραπεύσουν τις σωματικές τους παθήσεις; Αυτό κάνω και εγώ για να θεραπεύσω τα ψυχικά μου πάθη. Κι αν το σώμα μου καταβληθεί και πεθάνει πρόωρα για χάρη του Χριστού, κέρδος μου θα είναι… Αλλά αρκετά μίλησα, μυαλό έχεις και σκέψου μόνος σου τα υπόλοιπα. Τα ίδια να πεις και σ’ εκείνους που σε δασκάλεψαν…

Μια άκρως υπερκαλυπτική απάντηση του όσιου Νικόλα Σβιατόσα που θα την χρησιμοποιήσω για να προσθέσω κάτι πάνω σ’ αυτή την όμορφη απάντηση του οσίου.
Αυτήν τη «δύναμη» της νηστείας την συναντά κανείς μετά το πέρας των περιόδων  μεγάλων νηστειών, όπου έρχεται το γλέντι και το φαγοπότι ένεκα της προκείμενης γιορτής. Παρατηρούσα τον εαυτό του πιο ευάλωτο στην αμαρτία, οι κακοί λογισμοί πιο συχνοί, περισσότεροι και πιο ισχυροί από πριν. Καθόμουνα και σκεφτόμουνα το γιατί, τι έκανα, αν άφησα κάποιο πάθος να με κυριεύσει είτε από άγνοια είτε από γνώση μου. Έκανα την αυτοκριτική μου χωρίς να οδηγούμε σε ξεκάθαρα συμπεράσματα. «ΌΧΙ», η αυτοκριτική δεν γινότανε σωστά! Ξεχνούσα ένα πράγμα πολύ σημαντικό, ένα στοιχείο που αλλοίωνε το αποτέλεσμα της αυτοκριτικής μου! ΤΗΝ ΝΗΣΤΕΙΑ!!!

Η νηστεία σταματούσε, και τρεφόταν η σάρκα, το σαρκικό μου φρόνημα. Οι λογισμοί πλήθαιναν όλο και περισσότερο. Ο αγώνας και νηφαλιότητα και ειρήνη ακόμα πιο δύσκολος... Θυμήθηκα την απάντηση που έδωσε κάποιος γέροντας μέσα από το Μέγα Γεροντικό στον υποτακτικό του. «…Αν δεν τους πεις πεινασμένος φύγετε, δεν φεύγουν, μένουν, γιατί ενόσω βρίσκουν ανάπαυση δεν απομακρύνονται…». Χαλάρωσα ας μου επιτραπεί η έκφραση τις «αλυσίδες» εκείνες που βαστάζουν – κρατούν αιχμάλωτα – τα πάθη μου, και προσπαθούν τώρα να ελευθερωθούν! Προσπαθούν να επαναστατήσουν κατά εκείνου που τα έδησε και τα έκλεισε βαθιά μέσα στο μπουντρούμι, έτσι ώστε ούτε οι φωνές τους να μην ακούγονται. Τώρα σιγά σιγά πάλι, ξανακούγονται οι φωνές τους.

Όπως όταν κάποιος βασιλιάς θέλει να καταλάβει μια εχθρική πόλη δεσμεύει το νερό και την τροφή, και έτσι οι εχθροί κινδυνεύοντας να πεθάνουν υποτάσσονται σ’ αυτόν. Το ίδιο ισχύει και για τα σαρκικά πάθη. Εάν ο άνθρωπος ζήσει με νηστεία και πείνα, οι εχθροί που είναι στη ψυχή του χάνουν τη δύναμή τους.[2]

Ακόμα ένα ωραίο συμβολικό παράδειγμα όπως ταπεινά το φαντάζομαι είναι το εξής. Ο σκοπός του ανθρώπου είναι να θωρακίσει το «κάστρο» της καρδίας του από τις επιθέσεις του πονηρού και να το κάνει άξιο κατοικητήριο του Αγίου Πνεύματος. Με την νηστεία λοιπόν τι επιτυγχάνουμε; Να ορθώσουμε όσο περισσότερα ψηλότερα τα τείχη που θα κρατήσουν την καρδιά μας αλώβητη. Ναι αγαπητέ μου φίλε αυτό κάνεις! Όσο αυστηρότερη είναι η νηστεία μας, τόσο ψηλότερα γίνονται και τα τείχη του κάστρου μας, και τόσο δυσκολότερα ο πονηρός μπορεί να μας διαβάλλει. «…Δεν μπορούμε να περιφρουρήσουμε την καρδιά μας όταν είναι ανοικτό το στόμα και η κοιλιά μας!...».[3]

Τα βέλη του εχθρού δεν μπορούν πλέον να μας ακουμπήσουν, κτυπάνε στα χαμηλά τοιχώματα του τείχους που ορθώσαμε με την νηστεία και την άσκηση και δεν τα νιώθουμε καν. Πρέπει να είναι πολύ συσπειρωμένες και δυνατές οι επιθέσεις του εχθρού για να μπορέσουμε να τις αντιληφτούμε και να υποκύψουμε σ’ αυτές.

Όταν η νηστεία γίνεται αυστηρή, τότε ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον κακό λογισμό (τις επιθέσεις του εχθρού) πριν καν γίνουν! Και επεξηγώ. Είναι σαν να έχουμε φτιάξει τάφρο μπροστά στο κάστρο μας με πάμπολλες παγίδες και ο εχθρός όταν πλησιάζει για να επιτεθεί πέφτει σε μια από αυτές με αλαλητά τρόμου και με κραυγή πόνου! Οι κραυγές αυτές, φθάνουν  μέχρι το κάστρο και προειδοποιούν τον ασκητή για την αποτυχία του εχθρού και τον παροτρύνουν να συνεχίσει τον αγώνα του να θωρακίσει το «κάστρο» της καρδίας του, γιατί ο εχθρός είναι «πρό των πυλών». Ο έμπειρος ασκητής το διαισθάνεται αυτό.

Δεν μπορούμε αγαπητοί μου να καθαρίσουμε και να ταπεινώσουμε την καρδία μας αν δεν κάνουμε αγώνα! «…Η ψυχή αν δεν στερηθεί το ψωμί δεν ταπεινώνεται…». Αββάς Ποιμήν

Αυτό συμβαίνει και στην καθημερινότητά μας στις ιδιωτικές ή δημόσιες δουλειές, δεν μπορείς να θέλεις να γίνεις διευθυντής μιας εταιρείας και να την κατευθύνεις και σωστά, αν δεν έχεις ξεκινήσει από χαμηλά, αν δεν έχεις μάθει όλα όσα χρειάζονται για να λειτουργήσει ο οργανισμός αυτός. Έτσι και εδώ δεν μπορείς να καθαρίσεις την καρδία σου αν δεν την περάσεις από το δρόμο που οδηγεί στην κάθαρση. Γίνεται να αποκτήσουμε την «τέλεια αγάπη» όπως ο Κύριος μας όρισε, μακριά από την εκκλησία που είναι η ζωοποιός δύναμη, μακριά από το Λόγο του Θεού, μακριά από το άκουσμα του αγίου ευαγγελίου; Έτσι και εδώ αν δεν ασκηθείς να ξεκινήσεις με τα απλά που είναι η νηστεία, πώς θα φτάσεις στα σύνθετα; Όλοι μας σ’ αυτή τη ζωή βιαζόμαστε να τα κάνουμε όλα, δεν έχουμε υπομονή, εγκράτεια και πραγματική πίστη στο Θεό. Θέλουμε να αποκτήσουμε τα αγαθά εκείνα τα οποία μόνο με κόποις κτώνται.

Έλεγε ένας ξένος δημοσιογράφος μετά από μια επίσκεψη του στο Άγιο Όρος θέλοντας να γράψει για το ασκητικό βίο - αυτό το άκουσα σε μια ομιλία του μητροπολίτη Λεμεσού π. Αθανάσιου, - που έλεγε: 
«…Αυτοί οι μοναχοί είναι τρελοί! Δεν κάνουνε τις αγρυπνίες τους φυσιολογικές ώρες (ημερήσιες) και το βράδυ αντί να το χρησιμοποιούν για την ανάπαυσή τους, εν τούτοις συλλειτουργούν και υμνούν το Θεό…». 

Είναι ένα εύλογο ερώτημα αυτό, το γιατί; Ε, λοιπόν δια στόματος του π. Αθανασίου πήρα την απάντησή μου. Πολύ απλά, για να βιάσουν τους εαυτούς τους με την άσκηση, χωρίς άσκηση δεν καθαρίζεται η καρδία. Και ο στρατός, όσο περισσότερο ιδρώτα δαπανήσει σε ασκήσεις, τόσο λιγότερο αίμα σε περίοδο πολέμου. 

Πώς πιστεύατε ο Κολοκοτρώνης, ο Καραϊσκάκης κερδίζανε τους χιλιάδες Τούρκους; Με το ανάστημα και το μπόι τους ή με την υπεράνθρωπη δύναμή τους; 
Άσκηση...Νηστεία...Μετάνοια
Σας πληροφορώ κανένα από τα δύο! Ήταν κοντοί λεπτοί, κοκαλιάρηδες από την άσκηση και τη νηστεία και τα γόνατά τους είχαν βγάλει κάλους από τις πολλές μετάνοιες! Αλλά όμως είχαν το Χρίστο κορόνα στο κεφάλι τους και αυτό τους ενδυνάμωνε, τους έκανε ανίκητους! Οι αγωνιστές πριν να πυρπολήσουν τα πλοία του εχθρού ή να ριχτούν στη μάχη, πριν έψαλλαν στο Θεό, στην Παναγιά και ο ύμνος από το στόμα τους δεν σταματούσε. Αυτοί είναι οι ήρωες, οι αληθινοί ασκητές.

Εσύ αγαπητέ μου, συνοδοιπόρε της ζωής, θα ριχθείς στη μάχη κατά των παθών χωρίς να ασκηθείς; Χωρίς να στερηθείς; Μην πλανάσαι αγαπητέ μου φίλε, δεν πρόκειται να κατορθώσεις το παραμικρό, γιατί μετά από λίγο πάλι στον ίδιο παρονομαστή θα καταλήξεις.

Όπως λέει και ο απόστολος των εθνών  στην επιστολή Α’ Κορ. 9,25 «…πᾶς δὲ ὁ ἀγωνιζόμενος πάντα ἐγκρατεύεται, ἐκεῖνοι μὲν οὖν ἵνα φθαρτὸν στέφανον λάβωσιν, ἡμεῖς δὲ ἄφθαρτον…». Εγκρατευόμαστε για να πάρουμε το άφθαρτο στεφάνι από το Θεό και όχι το φθαρτό του κόσμου τούτου.

Παρά αγαπητοί μου φίλοι να μένουμε απραγείς και ράθυμοι αμελώντας την άσκηση που μας παρέχει η νηστεία, τουλάχιστον ας προσπαθήσουμε όσο μπορούμε στο μέτρο που μπορεί ο καθένας. Ας πιέσουμε λίγο τον εαυτό μας γιατί «…όπου ξεπερνιούνται τα ανθρώπινα μέτρα, αποκτώνται και τα χαρίσματα, γιατί εκεί κατοικεί ο Θεός…».

Το δικό μου Γολγοθά θε να διαβώ,
με λεβεντιά ωραία,
τον Κύριο μου να υμνώ
και να δοξολογώ
Αν δεν είσαστε έμπειροι στην άσκηση της νηστείας ξεκινήστε δειλά-δειλά ακλουθώντας την σ’ ένα βαθμό και κατόπιν με το καιρό θα την εφαρμόζετε πιο σωστά με βάση τα λεγόμενα που ορίζει η εκκλησία μας. Αλλά προσέξτε και το υπογραμμίζω αυτό, την άσκηση την καθορίζει ο πνευματικός σας! Αυτός θα μας την καθορίσει μετά από συζήτηση που θα έχουμε μαζί του - που είναι και ο μόνος αρμόδιος και υπεύθυνος σαν «καρδιογνώστης» της ψυχής μας - έτσι ώστε να φθάσουμε σε επιθυμητά επίπεδα χριστιανικής ευλάβειας.

Επίσης η νηστεία και αυτό είναι πολύ σημαντικό για να μην μας καταβάλλει, (και να καγχάζει ο πονηρός εις βάρος μας), σ’ όποιον μέτρο και αν αυτή χρησιμοποιείται, (ανάλογα φυσικά και με το πνευματικό επίπεδο του καθενός), πρέπει να συνοδεύεται πάντοτε με ανάγνωση είτε του αγίου Ευαγγελίου, είτε με το Ψαλτήρι, είτε με άλλο πνευματικό βιβλίο, ώστε ο ζήλος μας και η αγάπη μας προς τον Πανάγαθο Θεό να αναπυρώνεται και να αναθερμαίνεται. «…Η προσευχή και νηστεία, αυτά τα δύο χαρίζουν οξεία όραση στα εσωτερικά μάτια…»[4]

Δεν πρέπει να κρατάμε τους εαυτούς μας αργόσχολους, γιατί το πνεύμα αργίας είναι η «αφετηρία» κάθε κακού. Εκεί που ξεκινάει να σε πονάει η κοιλιά σου από την στέρηση, κάθισε φίλε μου να διαβάσεις, πες μια προσευχή, μην μένετε άπραγοι. Σ’ ένα από τα ποιήματα (προσευχή) που ανέβασα στον ιστότοπο «Η πορεία του ανθρώπου προς το Θεό και Πατέρα του» αναφέρεται χαρακτηριστικά αυτή η μεγάλη ανάγκη του ανθρώπου να γίνει μέτοχος αυτής της θείας τροφής της πνευματικής και όχι της υλικής.

«…ορφανό θε να γινώ, άπορο και πεινασμένο
και θα ψάχνω περίλυπος ο δύστυχος, την θεία την τροφή σου…» 

Μια τροφή θεϊκή, που δεν απαντάται σ’ αυτή τη ζωή. Μια τροφή άυλη που χορταίνει, μια τροφή που ευφραίνει και αγαλιά «πνεύμα και σώμα». Αυτό το «ουράνιο μάνα» χορταίνει τον κάθε άνθρωπο, αλλά τα μέσα είναι η προσευχή και η νηστεία. Όταν ο άνθρωπος γεμίζει την κοιλιά του, δεν ψάχνει την πνευματική τροφή, γι’ αυτό και μένει αχόρταγος και πεινασμένος πεινά και ψάχνει κάθε λίγο για φαγητό.

Ψαλ. 15,5 "...Κύριος μερὶς τῆς κληρονομίας μου
καὶ τοῦ ποτηρίου μου..."
Η νηστεία σε συνδυασμό με τη μελέτη/προσευχή και την εξομολόγηση, θα μας οδηγήσει στην πολυπόθητη θεία κοινωνία, στην κοινωνία των αχράντων μυστηρίων, «αίμα και σώμα Χριστού»!  Το κατανοείτε αυτό; Τι φοβερό Δώρο μας οικονόμησες Πανάγαθε Θεέ, μου για τη σωτηρία της ψυχής μας! (Περί Θείας Κοινωνίας περισσότερα θα αναφέρουμε σε μια άλλη θεματική ενότητα). Δεν μπορεί ο άνθρωπος να προκόψει σε αρετές και να γίνει καλύτερος άνθρωπος αν μένει μακριά από το Μυστήριο της Θείας Κοινωνίας. Με την Θεία Κοινωνία, γινώμεθα ένα με τον Κύριο, τειχιζόμαστε με δύναμη, για να συνεχίσουμε τον αγώνα μας, «…μιας χριστιανικής ζωής που ο σκοπός της συνιστάται στην απόκτηση του Αγίου Πνεύματος του Θεού…» σύμφωνα με τον Άγιο Σεραφείμ του Σάρωφ.   

Εν κατακλείδι να πω το εξής περί χαλιναγώγησης των παθών μας μέσω της νηστείας. Στην θεματική ενότητα περί πνευματικού αγώνα είχαμε πει το εξής, ότι οι δαίμονες εργάζονται κατά ομάδες και όλο το 24ωρο της ημέρας έτσι ώστε να ρίξουν την ψυχή σε όσες περισσότερες αμαρτίες. Έτσι και εδώ το δαιμόνιο της γαστριμαργίας, θα παραχωρήσει τη θέση του στο δαιμόνιο της ακηδίας για να κάνει τον άνθρωπο αργόσχολο και βαρετό στο να επιδοθεί στην μελέτη ή στην προσευχή (πόσες φορές μετά το φαγητό έχουμε έντονη επιθυμία για ύπνο, για χουζούρεμα κτλ;), μετά τον παραδίδει στο δαιμόνιο της πορνείας όπου οι επαναστάσεις τις σάρκας είναι πιο έκδηλες αφού τώρα που το σώμα έχει τραφεί, ερεθίζεται με το καθετί και οι πειρασμοί αυξάνονται και ο άνθρωπος είναι πιο ευάλωτος στην αμαρτία. Βλέπετε λοιπόν πως όλα αυτά δένουν μεταξύ τους; Στην περίπτωση της νηστείας πολεμούνται άμεσα τα δαιμόνια της γαστριμαργίας, της βουλιμίας και της ραθυμίας και έτσι ο άνθρωπος είναι λιγότερο ευάλωτος στην πτώση των παθών.  

«…Όταν ο Δαβίδ πάλεψε με το λιοντάρι το έπιασε από το λαρύγγι, το κατέκτησε και αμέσως το σκότωσε. Και εμείς λοιπόν αν κυριαρχούμε στο λάρυγγα και στη κοιλιά μας, με τη βοήθεια του Θεού θα νικήσουμε και εμείς τον αόρατο λέοντα….».[5]

Στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο στο 7ο κεφάλαιο λέει: «…στενὴ ἡ πύλη καὶ τεθλιμμένη ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν, καὶ ὀλίγοι εἰσὶν οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν…» Ματθ. 7,14. «Στενή η πύλη» της βασιλείας των ουρανών. Δεν χωράνε οι «φουσκωμένοι» είτε από έπαρση, είτε από γαστριμαργία, είτε από λαιμαργία. Ας το προσέξουμε αυτό και ας «ξεφουσκώσουμε» από οτιδήποτε μας εμποδίζει να εισέλθουμε!

Ελπίζω να μην σας κούρασα και να επωφεληθήκαμε όλοι απ’ αυτήν τη θεματική ενότητα γιατί την θεωρώ ένα απαραίτητο κομμάτι στο καθαρισμό της καρδίας, της απαλλαγής του ανθρώπου αν θέλετε, από τον «παλιό άνθρωπο». Καλή συνέχεια σας εύχομαι, καλό αγώνα και σας αφήνω με τα λόγια του οσίου Νικόλαου Σβιατόσα «…Η νηστεία είναι η μητέρα της αγνείας και καθαρότητας. Και ο κόπος, ο πατέρας της ταπεινώσεως…»!

ΒΟΗΘΕΙΑ ΜΑΣ Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΣ, Η ΓΛΥΚΙΑ ΜΑΣ ΜΑΝΑ!!!

==========
===----------------------------------===




[1] Πρόσεχε να μην αναμειχθεί ο εχθρός στο θέμα της νηστείας σου. Ίσως γι’ αυτό να είπε ο Σωτήρας: «…Γίνεσθαι δόκιμοι τραπεζίται, τουτέστι το βασιλικόν χάραγμα ακριβώς γινώσκετε…»    Γεροντικό Β’
[2] Ιωάννης Κολοβός Γεροντικό Β’
[3] Αββάς Τιθόης
[4] ΜΕΓΑ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ Β’
[5] ΜΕΓΑ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ Β’

Δεν υπάρχουν σχόλια: