4. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΡΩΜ (13, 11 - 14, 14, 1-4) ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ

Ρωμ. (13, 11-14. 14,1-4)

«…Ἀδελφοί, νῦν γὰρ ἐγγύτερον ἡμῶν ἡ σωτηρία ἢ ὅτε ἐπιστεύσαμεν. ῾Η νὺξ προέκοψεν, ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν. ᾿Αποθώμεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός. ῾Ως ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ κώμοις καὶ μέθαις, μὴ κοίταις καὶ ἀσελγείαις, μὴ ἔριδι καὶ ζήλῳ, ἀλλ᾿ ἐνδύσασθε τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν, καὶ τῆς σαρκὸς πρόνοιαν μὴ ποιεῖσθε εἰς ἐπιθυμίας. Τὸν δὲ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαμβάνεσθε, μὴ εἰς διακρίσεις διαλογισμῶν. Ος μὲν πιστεύει φαγεῖν πάντα, ὁ δὲ ἀσθενῶν λάχανα ἐσθίει. ῾Ο ἐσθίων τὸν μὴ ἐσθίοντα μὴ ἐξουθενείτω, καὶ ὁ μὴ ἐσθίων τὸν ἐσθίοντα μὴ κρινέτω· ὁ Θεὸς γὰρ αὐτὸν προσελάβετο. Σὺ τίς εἶ ὁ κρίνων ἀλλότριον οἰκέτην; Τῷ ἰδίῳ Κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει· σταθήσεται δέ· δυνατὸς γάρ ἐστιν ὁ Θεὸς στῆσαι αὐτόν…».

Απόδοση σε απλή γλώσσα

«…Ἀδελφοί, τώρα ἡ τελικὴ σωτηρία βρίσκεται πιὸ κοντὰ μας παρὰ τότε ποὺ πιστέψαμε. ῾Η νύχτα ὅπου νά ᾿ναι φεύγει, καὶ ἡ μέρα κοντεύει νὰ ᾿ρθεῖ. Γι’ αὐτὸ ἂς πετάξουμε ἀπὸ πάνω μας τὰ ἔργα τοῦ σκότους, κι ἂς φορέσουμε τὰ ὅπλα τοῦ φωτός.

Η διαγωγή μας ἂς εἶναι κόσμια, τέτοια ποὺ ταιριάζει στὸ φῶς. ῍Ας πάψουν τὰ φαγοπότια καὶ τὰ μεθύσια, ἡ ἀσύδοτη κι ἀκόλαστη ζωή, οἱ φιλονικίες κι οἱ φθόνοι. Ντυθεῖτε τὸν Κύριό μας ᾿Ιησοῦ Χριστὸ καὶ μὴν ἀφήνετε τὸν ἁμαρτωλὸ ἑαυτό σας νὰ σᾶς παρασύρει στὴν ἱκανοποίηση τῶν ἐπιθυμιῶν σας.

Νὰ δέχεστε ὅποιον ἔχει ἀσθενικὴ πίστη, χωρὶς νὰ ἐπικρίνετε τὶς ἀπόψεις του. Γιὰ παράδειγμα, ἕνας πιστεύει πὼς μπορεῖ νὰ φάει ἀπ’ ὅλα, ἐνῶ κάποιος ἄλλος, ποὺ ἔχει ἀσθενικὴ πίστη, τρώει μόνο χόρτα.

Αὐτὸς ποὺ τρώει ἀπ’ ὅλα, ἂς μὴν περιφρονεῖ ἐκεῖνον ποὺ δὲν τρώει· κι ἐκεῖνος ποὺ δὲν τρώει, ἂς μὴν κατακρίνει ἐκεῖνον ποὺ τρώει, γιατὶ ὁ Θεὸς τὸν ἔχει δεχτεῖ στὴν ἐκκλησία του. Ποιὸς εἶσαι ἐσὺ ποὺ θὰ κρίνεις ἕναν ξένο ὑπηρέτη;

Μόνο ὁ Κύριός του μπορεῖ νὰ κρίνει ἂν στέκεται ἢ ὄχι στὴν πίστη του, γιατὶ ὁ Θεὸς ἔχει τὴ δύναμη νὰ τὸν στηρίξει…».

ΑΝΑΛΥΣΗ

Το σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα είναι προ της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, που αρχίζει από αύριο, της καθαράς Δευτέρας. Την σημερινή μέρα ο Μέγας Βασίλειος τη χαρακτηρίζει ως το «προπύλαιον» των νηστειών.

Η εβδομάδα που μας πέρασε, της Τυροφάγου, ή διαφορετικά όπως πιο σπάνια ακούγεται και γνωρίζεται, ως η λευκή εβδομάδα, ή η εβδομάδα της «λευκής νηστείας»[1], πια είναι παρελθόν και τώρα ο άνθρωπος καλείται να εισέλθει στην περίοδο των νηστειών. Μιας περιόδου έντονης πνευματικής άσκησης, ώστε ο άνθρωπος να μπορέσει να συμπορευθεί μαζί με τον Κύρια Του στα άγια πάθη και να βιώσει τη δόξα της Αναστάσεώς Του.

Και το αποστολικό ανάγνωσμα τη σήμερον, αυτό έχει ως σκοπό, να βοηθήσει τους πιστούς να κατανοήσουν τη σημασία της ιερής αυτής περιόδου της Μ. Τεσσαρακοστής. Το Ευαγγελικό ανάγνωσμα χωρίζεται σε δύο (2) μέρη, στην προς Ρωμαίους επιστολή (13, 11-14) και στην προς Ρωμαίους επιστολή (14, 1-4).

Στο 1^ο μέρος ο απόστολος αναφέρεται στη ζωή των πιστών συνιστώντας εγρήγορση, γιατί ο καιρός της Δευτέρας Παρουσίας «εγγύς εστίν», και προτρέπει σ’ ένα πιο εντατικό αγώνα, ώστε άπαντες να είναι έτοιμοι, όταν ο Κύριος έλθει.

Στο 2^ο μέρος ο απόστολος αναφέρεται στη συμπεριφορά που οφείλουν να επιδεικνύουν οι «δυνατοί» τη πίστη προς τους «ασθενείς» τη πίστη, με αφορμή την κατανάλωση τροφών προς τα ειδωλόθυτα. Με βάση το συσχετισμό αυτόν, η Εκκλησία καλεί τώρα τους πιστούς να νηστεύσουν, με τον ενδεδειγμένο τρόπο, με τον οποίο πρέπει να την ασκήσουν.

Στίχος (13, 11) «…Ἀδελφοί, νῦν γὰρ ἐγγύτερον ἡμῶν ἡ σωτηρία ἢ ὅτε ἐπιστεύσαμεν…». 

Ο καιρός, ο χρόνος που προηγείται της Δευτέρας Παρουσίας, είναι γεγονός και επιβάλει την άσκηση της αρετής, «…την των αγαθών εργασία…», όπως διαμηνύει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.

Ο απόστολος Παύλος συνιστά ν’ αφυπνιστούμε από τον ύπνο της αμαρτίας. Ο χρόνος κυλά και μας φέρνει όλο και πιο κοντά στα τέλη του κόσμου και τα έσχατα της ιστορίας. Σκοπός του αποστόλου δεν είναι να προσδιορίσει χρονικά την έλευση του Χριστού, αλλά να εμπνεύσει στους αναγνώστες του περισσότερο ζήλο και σπουδή για τη χριστιανική ζωή. 

Ως χριστιανοί οφείλουμε να ζούμε αναμένοντας τον Κύριο μας, ο οποίος θα έρθει αιφνίδια, αφού δεν γνωρίζουμε μήτε τον χρόνο της Δευτέρας Παρουσίας (είναι κρυφό ακόμα και στους αγγέλους), μήτε την ώρα του θανάτου μας. Κάθε στιγμή που περνά μας φέρνει πιο κοντά και προς το 1^ον αλλά και προς το 2^ον. 

Στίχος (13, 12) «…῾Η νὺξ προέκοψεν, ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν…».

Η «…νὺξ…» είναι ο παρών βίος επειδή υπόκειται στην επήρεια της αμαρτίας, ενώ «…ἡμέρα…», παρομοιάζεται η μέλλουσα ζωή. Ονομάζεται έτσι ένεκα της λαμπρότητάς της και επειδή τότε πρόκειται να φανερωθούν τα «κρυπτά του σκότους» Α’ Κορ. (4, 5) δηλ. οι κρυφές πράξεις των ανθρώπων.

Στίχος (13, 12) «…Αποθώμεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός…».

Ο τρόπος ζωής μας πρέπει να διέπεται από ηθική τάξη. Να υπόκειται καθαρότητας και σεμνότητας. Η χριστιανική ζωή είναι γνήσια όταν αντέχει στο φως της δημοσιότητας.

Την απόρριψη των «έργων του σκότους» θα πρέπει ν’ ακολουθήσει η ανάληψη των «όπλων του φωτός», που είναι τα έργα της αρετής.

Στίχος (13, 13) «…ὡς ἐν ἡμέρᾳ εὐσχημόνως περιπατήσωμεν, μὴ κώμοις καὶ μέθαις, μὴ κοίτας καὶ ἀσελγείαις, μὴ ἔριδι καὶ ζήλῳ...».

Εδώ απόστολος απαριθμεί 3 ζεύγη αμαρτιών που συνιστά αποφυγή. Αυτά είναι:

+ «...μὴ κώμοις καὶ μέθαις…». «Κώμοις» είναι συμπόσια με αισχρά τραγούδια και βρωμολογίες. Ο Θεός δεν εμποδίζει την κατάλυση των τροφών και του οίνου, αλλά τα ευλογεί και τ’ αγιάζει. Όταν η λήψη της τροφής όμως οδηγεί στην γαστριμαργία και ο οίνος στο πάθος της μέθης, τότε εκτρεπόμαστε από το θέλημα του Θεού.

+ «...μὴ κοίτας καὶ ἀσελγείαις…». Κατά της παράνομης σαρκικής σχέσης και αποφυγή κάθε είδους σαρκικής αμαρτίας. (πορνεία, μοιχεία κ.α.)

+ «...μὴ ἔριδι καὶ ζήλῳ…». «Έρις» είναι η φιλονικία και ο «ζήλος» είναι η ζηλοτυπία και ο φθόνος. Τα δυο αυτά πάθη αναφέρονται στο θυμικό μέρος της ψυχής, και οδηγούν τον άνθρωπο που θα υποπέσει σ΄ αυτά σε προστριβές και διαπληκτισμούς, φυγαδεύοντας από την καρδιά του ανθρώπου την αγάπη και τη μακροθυμία.

Στίχος (13, 14) «…ἐνδύσασθε τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν...». 

Ο Χριστός είναι το ένδυμα του πιστού από την ώρα του βαπτίσματός του Γαλ. (3, 27)[2]. Είναι ο «φωτεινός χιτών» και το «ένδυμα της αφθαρσίας».

Ο Παύλος γνωρίζει την αλήθεια αυτή και θέλει ο άνθρωπος να ενεργοποιήσει τη βαπτιστική χάρη και να επιτύχει ο άνθρωπος τον εν Χριστώ αγιασμό του. Το «…ἐνδύσασθε τὸν Κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν…» σημαίνει να ενοικήσει ο Χριστός μέσα μας και να ζούμε ενωμένοι μαζί Του. Το δικό Του θέλημα να’ ναι και δικό μας θέλημα και πάνω σ’ αυτό ο Μέγας Βασίλειος προτρέπει να ενδυθούμε το Χριστό «…ου κατά τον έξω άνθρωπον, αλλ’ ίνα τον νουν ημών η του Θεού μνήμη περισκεπάζη…».

Στίχος (14, 1) «…Τὸν δὲ ἀσθενοῦντα τῇ πίστει προσλαμβάνεσθε, μὴ εἰς διακρίσεις διαλογισμῶν…»

Ιδιαίτερη έμφαση δίνει ο απόστολος στο κομμάτι αυτό (το συναντήσαμε και στο προηγούμενο αποστολικό ανάγνωσμα της Απόκρεω) περί τους «…ασθενούντας τη πίστει…» και στην ιδιαίτερη στάση που πρέπει να κρατήσουν απέναντί τους οι «…δυνατοί…».

Πρέπει επ’ ουδενί να διαφυλαχθεί η εκκλησιαστική ενότητα και να αποφευχθεί πρωτίστως η αναμεταξύ των ανθρώπων κατάκριση. Η «εν Χριστώ» αδερφική αγάπη, ανεξαρτήτως αγώνος, ανεξαρτήτως καθενός δυνατοτήτων, επιτρέπει την ειρηνική ζωή, μια ζωή ενότητας μεταξύ των ανθρώπων. ‘Όπως ανεχόμαστε και δεν αποστρεφόμαστε αυτόν που αρρωστά κατά παρόμοιο τρόπο, οι «υγιείς», οι «δυνατοί», οφείλουν να δείξουν την πρέπουσα συμπάθεια και φροντίδα στους «…ασθενούντας τη πίστει…» αδελφούς τους.

Στίχος (14, 4) «…σὺ τίς εἶ ὁ κρίνων ἀλλότριον οἰκέτην; τῷ ἰδίῳ Κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει· σταθήσεται δέ· δυνατὸς γάρ ἐστιν ὁ Θεὸς στῆσαι αὐτόν…».

Τόσο οι «δυνατοί» όσο και οι «ασθενούντες» είναι δούλοι του Θεού. Σ’ αυτόν ανήκουν και σ’ αυτόν ανήκει η κρίση των πάντων. Η πτώση του κάθε ανθρώπου σ’ αυτή τη ζωή δεν είναι κάτι οριστικό! Οι μεγαλύτεροι αμαρτωλοί, δια της Χάριτος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, μπορούν να γίνουν οι μεγαλύτεροι πρεσβευτές της πίστεως. Αυτός που έπεσε θα σταθεί, επειδή ο Θεός είναι δυνατός και μπορεί να τον ανορθώσει.

Δια της παρέμβασης λοιπόν του Κυρίου οι πτώσεις μας αν και συνεχείς δεν πρόκειται να είναι οριστικές. Γιατί έχουμε «εντάξει» στη ζωή μας το παντοδύναμο Θεό και με τις επικλήσεις του αγίου ονόματός Του τρέπεται κάθε φύσεως κακό ή δυσκολία. Ας απαλείψουμε την καταλαλιά από τη ζωή μας και ας αφήσουμε τη Χάρη του Θεού να μας οδηγήσει στο δρόμο το καλό, το δρόμο της πολυπόθητης σωτηρίας.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Αρχής γενομένης από αύριο μπαίνουμε στην ωραιότερη και κατανυχτικότερη περίοδο του εκκλησιαστικού έτους. Εισερχόμαστε στην καρδιά της λατρευτικής ζωή της εκκλησίας μας. Αποτελεί «στάδιο των αρετών» όπου οι πιστοί αγωνίζονται τον καλό αγώνα της πίστεως.

Σκοπός της ιεράς περιόδου, είναι η ετοιμασία μας για τον εορτασμό του Πάσχα, βιώνοντας τα άγια Πάθη του Κυρίου μας μέσα από το βαθμό του δικού μας αγώνα, ώστε να γευθούμε μετέπειτα και την ένδοξό Του Ανάστασιν.

Η περίοδος αυτή προϋποθέτει μεγαλύτερη ένταση και μεθοδικότερη προσπάθεια στον πνευματικό αγώνα.

Ένα από τα όπλα της περιόδου αυτής είναι και η νηστεία. Ο Μέγας Βασίλειος ονομάζει τη νηστεία «όπλο προς την κατά των δαιμόνων στρατιά» και «φάρμακον αμαρτίας αναιρετικόν». Ο άγιος προσθέτει πως δεν φθάνει μόνο η αποχή της τροφής για να’ ναι άξια επαίνου η νηστεία μας. Αληθινή νηστεία είναι η απομάκρυνση απ’ οτιδήποτε κακό και εφάμαρτο (η εγκράτεια της γλώσσας, η αποχή από το θυμό, το ψέμα κτλ).

Όταν εργαζόμαστε την αρετή και παράλληλα νηστεύουμε τότε ή νηστεία μας είναι καλή και ωφέλιμη.

---

[1] Χαρακτηρίζεται λευκή νηστεία γιατί καταναλώνουμε γαλακτοκομικά προϊόντα, τρώμε αυγά, ψάρι πλην του κρέατος.

[2] Γαλ. 3,27           «…ὅσοι γὰρ εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε…»