ΨΑΛΜΟΣ 13. IΓ'.

«…Εἰς τὸ τέλος· ψαλμὸς τῷ Δαυΐδ…». στίχ. 1

Ο ψαλμός 13ος ξεκινάει κι αυτός με την έκφραση “...εις στο τέλος…”, που όπως έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενους ψαλμούς (βλέπε 4, 6, 8, 9, 10, 11, 12), κατηγοριοποιείται ως προφητικός.

Ο Δαβίδ περιγράφει την παγκόσμια και βαθεία διαφθορά των ανθρώπων, και σημειώνει ευθύς εξ αρχής ποια είναι η αιτία της διαφθοράς τους, η οποία δεν είναι άλλη από την απομάκρυνση από το Θεό. Για να τονίσει τη διαφθορά προβάλλει τη σκληρότητα των ισχυρών έναντι των πενήτων και αδυνάτων, αλλά μας διαμηνύει πως ο Κύριος «…εκ του ουρανού διέκυψεν…» δηλ. επιβλέπει, θα παρέμβει και θα αποκαταστήσει πάσα αδικία.

Ο ψαλμός αυτός διαιρείται σε τρεις στροφές:

1.    Στίχ. 1-3: Η γενική διαφθορά

2.    Στιχ. 4-6: Η τυραννία των διεφθαρμένων

3.    Στιχ. 7: Η δέηση του Δαβίδ υπέρ της λύτρωσης των αδικουμένων.

1^ον ΜΕΡΟΣ

Στίχ. 1-3: Η γενική διαφθορά

Ψαλ. 13,1  - Εἶπεν ἄφρων ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ· οὐκ ἔστι Θεός. Διεφθάρησαν καὶ ἐβδελύχθησαν ἐν ἐπιτηδεύμασιν, οὐκ ἔστι ποιῶν χρηστότητα, οὐκ ἔστιν ἕως ἑνός.

Ψαλ. 13,1  (Νεοελληνική απόδοση) – Ο σκοτισμένος από την αμαρτία μωρός και ασεβής άνθρωπος, είπε από μέσα του, σύμφωνα με την επιθυμία της αμαρτωλής καρδίας του· “δεν υπάρχει Θεός”. Αυτός όμως και οι όμοιοί του διεφθάρησαν μέσα εις την αμαρτωλότητά τους. Έγιναν μισητοί από τον Θεό και από τους ευσεβείς ανθρώπους. Το κακό διαδόθηκε τόσον πολύ, ώστε δεν υπάρχει κανείς, που να πράττει σήμερον το αγαθό. Δεν υπάρχει ούτε ένας.

Ψαλ. 13,2 - ἕως τίνος θήσομαι βουλὰς ἐν ψυχῇ μου, ὀδύνας ἐν καρδίᾳ μου ἡμέρας καὶ νυκτός; ἕως πότε ὑψωθήσεται ὁ ἐχθρός μου ἐπ᾿ ἐμέ;

Ψαλ. 13,2  (Νεοελληνική απόδοση) - Ο Κύριος έσκυψε από το ύψος του ουρανού και έρριψε το βλέμμα του, δια να δει τους υιούς των ανθρώπων, δια να δει εάν υπάρχει κανείς μεταξύ αυτών, που να έχει επίγνωση Θεού ή να επικαλείται με πίστη το Θεό και προσπαθεί να ευαρεστεί εις Αυτόν.

Ψαλ. 13,3 - πάντες ἐξέκλιναν, ἅμα ἠχρειώθησαν, οὐκ ἔστι ποιῶν χρηστότητα, οὐκ ἔστιν ἕως ἑνός (τάφος ἀνεῳγμένος ὁ λάρυγξ αὐτῶν, ταῖς γλώσσαις αὑτῶν ἐδολιοῦσαν· ἰὸς ἀσπίδων ὑπὸ τὰ χείλη αὐτῶν, ὧν τὸ στόμα ἀρᾶς καὶ πικρίας γέμει, ὀξεῖς οἱ πόδες αὐτῶν ἐκχέαι αἷμα, σύντριμμα καὶ ταλαιπωρία ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν, καὶ ὁδὸν εἰρήνης οὐκ ἔγνωσαν· οὐκ ἔστι φόβος Θεοῦ ἀπέναντι τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν).

Ψαλ. 13,3  (Νεοελληνική απόδοση) - Αλλοίμονο! Όλοι εξετράπησαν από την ευθείαν οδό. Εξαχρειώθηκαν και διεφθάρησαν. Δεν υπάρχει κανείς, που να πράττει το αγαθό. Δεν υπάρχει ούτε ένας. Ο λάρυγγάς τους, σαν ανοικτός τάφος, αναδίδει δυσώδεις αναθυμιάσεις. Με τις πονηρές τους γλώσσες επινοούν και εκφράζουν δόλια ψεύδη και φαρμακερές συκοφαντίες. Δηλητήριο φαρμακερών ασπίδων υπάρχει κάτω από τα χείλη τους. Το στόμα τους είναι γεμάτο από κατάρες εναντίον του Θεού και από δολιότητες και πικρίες εναντίον των ανθρώπων. Τα πόδια τους τρέχουν με ταχύτητα, δια να χύσουν αίμα. Εις τους δρόμους της ζωής τους και εις τις πράξεις τους σπείρουν συντρίμματα και ταλαιπωρίες εναντίον αθώων. Εσωτερική ειρήνη και ειρηνική ζωή με τους άλλους εξ αιτίας της αμαρτωλότητάς τους δεν γνώρισαν. Δεν υπάρχει φόβος Θεού, ενώπιόν τους.

2^ον ΜΕΡΟΣ

Στίχ. 4-6: Η τυραννία των διεφθαρμένων

Ψαλ. 13,4 - Οὐχὶ γνώσονται πάντες οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν; οἱ ἐσθίοντες τὸν λαόν μου βρώσει ἄρτου τὸν Κύριον οὐκ ἐπεκαλέσαντο.

Ψαλ. 13,4 (Νεοελληνική απόδοση) - Δεν θα βάλουν, λοιπόν, ποτέ γνώσιν και δεν θα συνετισθούν όλοι αυτοί, που εργάζονται την παρανομία; Οι πωρωμένοι αυτοί, που κατατρώγουν τον λαό μου, με τόσην ασυνειδησία σαν να πρόκειται περί συνήθους άρτου; Δεν επικαλέσθηκαν ποτέ τον Κύριο. Δεν γνώρισαν, τι είναι προσευχή.

Ψαλ. 13,5 - ἐκεῖ ἐδειλίασαν φόβῳ, οὗ οὐκ ἦν φόβος, ὅτι ὁ Θεὸς ἐν γενεᾷ δικαίᾳ.

Ψαλ. 13,5  (Νεοελληνική απόδοση) - Κυριεύθηκαν όμως από πανικό και δειλία εκεί, όπου δεν υπήρχε τίποτε το φοβερό. Και τούτο, διότι ο Κύριος μόνον εις την γενεά των δικαίων είναι προστάτης και όχι στους αμαρτωλούς.

Ψαλ. 13,6 - βουλὴν πτωχοῦ κατῃσχύνατε, ὁ δὲ Κύριος ἐλπὶς αὐτοῦ ἐστι.

Ψαλ. 13,6  (Νεοελληνική απόδοση) - Εξευτελίζετε σεις και εμπαίζετε τις σκέψεις και τις αποφάσεις του πτωχού, διότι στηρίζει τις ελπίδες του στον Κύριο.

3^ον ΜΕΡΟΣ

Στίχ. 7: Η δέηση του Δαβίδ υπέρ της λύτρωσης των αδικουμένων.

Ψαλ. 13,7 - τίς δώσει ἐκ Σιὼν τὸ σωτήριον τοῦ Ἰσραήλ; ἐν τῷ ἐπιστρέψαι Κύριον τὴν αἰχμαλωσίαν τοῦ λαοῦ αὐτοῦ ἀγαλλιάσεται Ἰακὼβ καὶ εὐφρανθήσεται Ἰσραήλ.

Ψαλ. 13,7  (Νεοελληνική απόδοση) - Ποιός, λοιπόν, θα έλθει από την Σιών, δια να δώσει τη σωτηρία στον ισραηλίτικο λαό; Θα δοθεί εις αυτούς η σωτηρία, όταν ο Κύριος επαναφέρει τους ανθρώπους του λαού του από την αιχμαλωσία, θα σκιρτήσουν από αγαλλίαση οι απόγονοι αυτοί του Ιακώβ. Θα ευφρανθούν οι καρδίες των Ισραηλιτών.

Επιλεκτική ερμηνεία Ψαλμού 13. ΙΓ’  

Στον παρόντα ψαλμό θα εστιάσω σε 4 στίχους.

1.    «…Εἶπεν ἄφρων ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ· οὐκ ἔστι Θεός…»

2.    «…πάντες ἐξέκλιναν, ἅμα ἠχρειώθησαν, οὐκ ἔστι ποιῶν χρηστότητα …»

3.    «…ἐκεῖ ἐδειλίασαν φόβῳ, οὗ οὐκ ἦν φόβος, ὅτι ὁ Θεὸς ἐν γενεᾷ δικαίᾳ…»

4.    «…βουλὴν πτωχοῦ κατῃσχύνατε, ὁ δὲ Κύριος ἐλπὶς αὐτοῦ ἐστι…»

«…Εἶπεν ἄφρων ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ· οὐκ ἔστι Θεός…». Ο «άφρων» κατά την Αγία Γραφή, είναι ο ασεβής, ο αμαρτωλός, διότι φρόνηση και σοφία, δεν είναι θεωρητική γνώση, αλλά ο φόβος του Κυρίου. «…αρχή σοφίας φόβος Κυρίου…». (Παροιμίαι Σολ. 1, 7). Η πραγματική σοφία δεν είναι η κοσμική γνώση, αλλά ο σεβασμός και η αγάπη σ’ Αυτόν που είναι η γνώση. Πραγματική σοφία δεν είναι να κερδίσω τον κόσμο, αλλά δια της Χάριτος Αυτού η θεοποίηση του ανθρώπου με την απεξάρτηση από τον κόσμο. Η καρδία ως κέντρο διανοίας και βουλήσεως, δίνει αυτή πρώτα την εντολή, παρακινώντας στο κακό ή στο καλό. Αν εμείς δεν ανοίξουμε τις καρδιές μας να δεχτούμε τον Αχώρητο Θεό, αλλά την αφήνουμε άκαρπη, πέτρινη, κλειστή στο ν’ αγαπήσει και να δεχτεί το Χριστό, ως Κύριό της ζωής μας, ως Σωτήρα και  Μέγα οδηγό, τότε επέρχονται σιγά σιγά στον άνθρωπο, οι συνέπειες της αποστασίας του, και οδηγείται σιγά σιγά στη διαφθορά σε βαθμού βδελυγμίας.

«…πάντες ἐξέκλιναν, ἅμα ἠχρειώθησαν, οὐκ ἔστι ποιῶν χρηστότητα …». Οι περισσότεροι, απέκλιναν δια της ευθείας οδού. Η κρίση της αλλοιώθηκε, δεν μπορούν να ξεχωρίσουν το πρέπον από το μη πρέπον. Ο κόσμος έπαψε να βλέπει τα δικά του λάθη και πλέον με την πρώτη ευκαιρία προσπαθεί να δικάσει. Ένας «ανοικτός τάφος» είναι ο λάρυγγας των ανθρώπων, αποπνέει μέσα τους η δυσωδία του τάφου. Οι άνθρωποι είναι έτοιμοι να καταβροχθίσουν τους αδύνατους, με δόλο, με συκοφαντία, με κατάκριση, και πατώντας επί πτωμάτων να βαδίσουν ολοένα προς την κοσμική τους ανέλιξη, αδιαφορώντας για την οδύνη και στεναχώρια των ανθρώπων που σκορπούν στο διάβα του.

«…ἐκεῖ ἐδειλίασαν φόβῳ, οὗ οὐκ ἦν φόβος, ὅτι ὁ Θεὸς ἐν γενεᾷ δικαίᾳ…». Αυτή η φράση αντηχούσε και αντηχεί ακόμα και στις μέρες μας. Τί μας λέει εδώ ο Δαβίδ; Ο κόσμος που είναι μακριά από το Θεό, κυριεύετε από φόβο εκεί που δεν υπάρχει φόβος! Φοβερό! Πόσοι στις μέρες μας καταφεύγουν σε αστρολόγους ζητώντας να μάθουν το πεπρωμένο τους; Πόσοι άνθρωποι καταντούν άβουλοι επειδή περιμένουν την συγκατάθεση του αστρολόγου ή της καφετζούς για να δραστηριοποιηθούν στη ζωή τους; Πόσοι δεν προβαίνουν σε προγραμματισμένα πράγματα επειδή οι πλανήτες που τους επηρεάζουν δεν βρίσκονται μεταξύ τους εναρμονισμένοι; Η ζωή τους όλη έγινε μια δεισιδαιμονία, μια προκατάληψη, ένας διαρκής φόβος! Αλλά όλα αυτά που προανέφερα, βρίσκονται έξω από τη σφαίρα της Χάριτος, βρίσκονται έξω από τη σκέπη προστασίας του Θεού. Ο Κύριος ευρίσκεται εν μέσω γενεάς δίκαιων ανθρώπων, και υπερασπίζει αυτούς από παντός φόβου.

«…βουλὴν πτωχοῦ κατῃσχύνατε, ὁ δὲ Κύριος ἐλπὶς αὐτοῦ ἐστι…». Τι σημαίνει το ρήμα «κατησχύνατε»; Σημαίνει περιγελάσατε! Όλοι εσείς λέει ο Δαβίδ που περιγελάτε, χλευάζετε, εμπαίζετε και κατηγορείτε, είναι κάτω από τη σκέπη προστασίας του Θεού. Ο Θεός είναι με το μέρος των αδικουμένων, των πενήτων, των ελαχίστων. Επέλεξε αδερφέ μου τον χλευασμό της ταπείνωσης μέσα στον οποίο δεσπόζει η Χάρης του Θεού, παρά την ισχύ της υπερηφάνειας που συμπαρασύρει στη πτώση ως υιοί του άσπονδου εχθρού.

ΠΟΤΕ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ Ο ΨΑΛΜΟΣ 13;

1. Από την απόγνωση στη ελπίδα.

2. Γι’ αυτούς που πάσχουν από μελαγχολία.

3. Όταν βλασφημείται η θεία Πρόνοια.

4. Για φοβερό δαιμόνιο, να διαβάζεται 3 φορές την ημέρα επί 3 ημέρες.