Παρασκευή 25 Αυγούστου 2017

9. ΚΥΡΙΑΚΗ Θ’ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

Ευαγγέλιο Κυριακής: Ματθαίον (14, 22-34)

«…Τω καιρώ εκείνω, ηνάγκασεν ο Ιησούς τους μαθητάς αυτού εμβήναι εις το πλοίον και προάγειν αυτόν εις το πέραν, έως ού απολύση τους όχλους. Και απολύσας τους όχλους ανέβη εις το όρος κατ’ ιδίαν προσεύξασθαι. Οψίας δέ γενομένης, μόνος ήν εκεί. Το δέ πλοίον ήδη μέσον της θαλάσσης ήν, βασανιζόμενον υπό των κυμάτων’ ήν γάρ εναντίος ο άνεμος. Τετάρτη δέ φυλακή της νυκτός, απήλθε προς αυτούς ο Ιησούς περιπατών επι της θαλάσσης. Και ιδόντες Αυτόν οι μαθηταί επι την θάλασσαν περιπατούντα, εταράχθησαν λέγοντες ότι φάντασμά εστί, και απο του φόβου έκραξαν. Ευθέως δέ ελάλησεν αυτοίς ο Ιησούς λέγων” θαρσείτε, εγώ ειμί, μή φοβείσθε. Αποκριθείς δέ Αυτώ ο Πέτρος είπε” Κύριε, ει σύ εί, κέλευσόν με προς σε ελθείν επι τα ύδατα. Ο δέ είπεν” ελθέ. Και καταβάς απο του πλοίου ο Πέτρος περιεπάτησεν επι τα ύδατα, ελθείν προς τον Ιησούν. Βλέπων δέ τον άνεμον ισχυρόν εφοβήθη, και αρξάμενος καταποντίζεσθαι έκραξε λέγων” Κύριε, σώσόν με. Ευθέως δέ ο Ιησούς εκτείνας την χείρα επελάβετο αυτού και λέγει αυτώ” ολιγόπιστε! Εις τί εδίστασας; Και εμβάντων αυτών εις το πλοίον, εκόπασεν ο άνεμος, οι δέ εν τω πλοίω ελθόντες προσεκύνησαν Αυτώ λέγοντες” αληθώς Θεού υιός εί. Και διαπεράσαντες ήλθον εις την γήν Γεννησαρέτ.…»

ΑΝΑΛΥΣΗ

Στο σημερινό ευαγγέλιο (ως συνέχεια του θαύματος του χορτασμού των 5000 ανδρών χωρίς τα γυναικόπαιδα), ο Κύριος μας, αφού απόλυσε το πλήθος, που δεν ήθελε να Τον αποχωρισθεί, «…ανέβη εις το όρος κατ’ ιδίαν προσεύξασθαι…».

Εδώ πρέπει να επισημάνουμε τα εξής:

A. Ο Χριστός μας δεν είχε ανάγκη ν’ αφιερώσει ιδιαίτερο χρόνο για προσευχή, αφού ΟΛΗ η ζωή Του ήταν προσευχή η τέλεια κοινωνία και σχέση με το Θεό Πατέρα (και μάλιστα είναι ο μόνος δεχόμενος τας δικάς μας προσευχάς ως αληθής Θεός). Ούτε και χρειαζόταν να μεταβεί σε ειδικό τόπο για να συναντήσει το Θεό, αφού στην αγία σάρκα Του κατοικούσε ολόκληρος ο Θεός Λόγος, «συν Πατρί και Πνεύματι». Ανεβαίνει στο όρος ως Αρχιερέας όλων, για να μας υποδείξει, ότι στην πραγματοποίηση της καθαράς προσευχής βοηθούν ο έρημος τόπος, δηλαδή η ησυχία και η μόνωση. Είναι τα μέσα εκείνα που μας βοηθούν να υψωνόμαστε υπεράνω των γήινων φροντίδων και των παθών της αμαρτίας, με νουν απερίσπαστο, προκειμένου να συναντήσουμε το Θεό.

Β. Ενώ ο Κύριός μας βρισκόταν στο όρος, οι μαθητές Του, βρίσκονταν επί του πλοίου στη θάλασσα, «…βασανιζόμενον υπό των κυμάτων…», διατρέχοντας μεγάλο κίνδυνο, γιατί ήταν και «…εναντίος ο άνεμος…». Εκτός τούτου, έπλεαν μέσα στη νύχτα. Το σκοτάδι επέτεινε τον φόβο τους και την αγωνία του θανάτου. Διαφορετικά είναι να ταξιδεύει κανείς με το φως και διαφορετικά στο σκοτάδι. Με το φως έχεις κάποια παρηγοριά.

Γ. Σε άλλη περίπτωση που ταξίδευαν με παρόμοιο καιρό, είχαν το Χριστό μαζί τους, που διάταξε να σταματήσει η τρικυμία. Και παρόλο που ήταν μαζί τους ο Κύριος, σκεφτείτε πόσο φοβήθηκαν.

Η δοκιμασία τους είναι αντιπροσωπευτική των δοκιμασιών που περνάει ο κάθε άνθρωπος, για τις οποίες διερωτάται ο καθένας, γιατί ο άνθρωπος να δοκιμάζεται; Από πού προέρχονται οι δοκιμασίες; Γιατί τις επιτρέπει ο Θεός;

1. Από πού προέρχονται οι δοκιμασίες

Οι ποικίλες δοκιμασίες, τα δάκρυα και οι στεναγμοί, τα προβλήματα στη ζωή, έχουν όντως πηγή προέλευσης, αλλά αυτή ΠΟΤΕ δεν είναι ο Θεός. Ο Θεός τα πάντα «…λίαν καλώς…» εποίησε, και ουδέν κακόν εποίησε κατά τους Πατέρας, δίνοντας ύπαρξη και ζωή.

Το κακό δεν έχει δική του υπόσταση. Υπάρχει μόνο, τη στιγμή που θα εκλείψει το αγαθό. Το σκοτάδι πχ δεν έχει δική του υπόσταση, υπάρχει ένεκα απουσίας του φωτός. Τα πάθη υπάρχουν γιατί δεν υπάρχει η αγάπη. Αν η αγάπη βασίλευε στη ζωή των ανθρώπων, το ψέμα, το μίσος και γενικά το κακό, δεν θα υπήρχαν στον κόσμο.

Το πιο μεγάλο αγαθό, που είναι και το πιο μεγάλο δώρο του Θεού στον άνθρωπο, είναι το «μετά του Θεού είναι», να ζούμε δηλαδή και να συνυπάρχουμε, κατά τον τρόπο ζωής των τριών θείων Προσώπων, που είναι η αγάπη, η σχέση και η κοινωνία. Αν η αγαπητική σχέση και κοινωνία με το Θεό γινόταν τρόπος ζωής, η ζωή αυτή θα ήταν ατελεύτητη και αιώνια και ποτέ δεν θα την άγγιζε κανένα κακό,.

Ο διάβολος από το μίσος του προς τον άνθρωπο, αλλά και προς το Θεό, εισηγήθηκε στον άνθρωπο ν’ ανεξαρτητοποιηθεί από το Θεό και από τη σχέση μαζί Του και να επιδιώξει τη θέωση με τις δικές του δυνάμεις, χωρίς το Θεό.

Ο άνθρωπος προτίμησε να χωρισθεί από τον Θεό, για να κερδίσει τον κόσμο! Εδώ βρίσκεται η πηγή παντός κακού, των δοκιμασιών, των θλίψεων, του χάους, που επήλθε στην κτίση ολόκληρη. Η επιδίωξη κατάκτησης του κόσμου, με σκοπό την ικανοποίηση των επιθυμιών της φθαρτής φύσεως, έφερε τις συγκρούσεις και τους πολέμους μεταξύ των λαών.

Δεν υπάρχει τραγικότερη δοκιμασία από την ζωή «άνευ Θεού»!

Επομένως η αιτία των δοκιμασιών και των θλίψεων είναι πνευματική. Όταν η ψυχή παύσει να ζωοποιείται από τη Χάρη, πεθαίνει.

Ο άνθρωπος θυσίασε την αφθαρσία στη φθορά, την αιωνιότητα στην παροδικότητα. Η πατερική διδασκαλία τονίζει πως οποιοδήποτε κακό προήλθε από το «παρακούσαι Θεού». (ιερός Χρυσόστομος).

Πριν από τις ασθένειες του σώματος, προηγούνται τα αμαρτωλά πάθη της ψυχής, που την έκαναν άρρωστη, εμπαθή, άσχημη. Ο μέγας Βασίλειος τονίζει πως η μεγάλη θλίψη είναι η πολιορκία της ψυχής από τα πάθη, που την αποξένωσαν από το Θεό και την οδήγησαν στο θάνατο.

2. Γιατί τις επιτρέπει ο Θεός;

Για σκοπούς παιδαγωγίας τονίζουν οι πατέρες. Για να πάρουμε προσωπική εμπειρία από την πτώση μας και να επιστρέψουμε στη ζωή με το Θεό. Πολλές φορές οι θλίψεις είναι τόσο μεγάλες που ούτε με την βοήθεια των ανθρώπων αλλά ούτε και με την βοήθεια της επιστήμης μπορούμε να τις υπερβούμε.

Είναι ένας τρόπος να επιστρέψουμε στη σχέση αγάπης μαζί Του, γιατί «…τα αδύνατα παρά ανθρώποις, δυνατά παρά τω Θεώ εστίν…».

Όταν βλέπουμε τον εαυτό μας να φθείρεται συνειδητοποιούμε πως όλοι οι θησαυροί του κόσμου καταλήγουν στην φθορά και στο θάνατο. Τότε είναι δυνατό να συνειδητοποιήσουμε πως πέραν τούτοις της ζωής υπάρχει η αληθινή, η αιώνια, η άφθαρτος. Το παν δεν είναι να πεθάνουμε σωματικά – έτσι κι αλλιώς δεν μπορεί να γίνει – αλλά με τη σκέψη του θανάτου, να ζήσουμε με μετάνοια, για να μη πεθάνουμε πνευματικά.

Οι δοκιμασίες χρησιμεύουν ως φάρμακα για θεραπεία των παθών μας, για ανανέωση της πίστεως και της αγάπης μας στο Θεό, ώστε να αποκτήσουμε «μνήμη Θεού» και να Τον επικαλούμαστε διαρκώς.

Ο Χριστός μας και Πατέρας μας, μέσα από τις δοκιμασίες μας, «…συναντιλαμβάνεται ταις ασθενείας ημών…». Ρωμ. (8, 26) και μας βοηθά μέσα από την προσευχή, την υπομονή και την ελπίδα σ’ Αυτόν να οδεύουμε προς τα άνω.

Αν σηκώσουμε το σταυρό μας, με υπομονή, ευχαριστία και προσευχή, με δοξολογία και εμπιστοσύνη στο Θεό, τότε αυξάνουμε τα στεφάνια μας, γιατί γινόμαστε «κοινωνοί των παθημάτων του Χριστού». Και εφ’ όσον μετέχουμε στα πάθη Του και τον Σταυρό Του, θα μετάσχουμε και στην Ανάσταση και τη δόξα Του, «…είπερ συμπάσχομεν ίνα και συνδοξασθώμεν…» Ρωμ. (8, 17)

3. Πως αντιμετωπίζονται

Οι δοκιμασίες αντιμετωπίζονται «εν Χριστώ». Όπως ο Χριστός μας επί του Σταυρού έμεινε αχώριστος το Πατρί, μεταποίησε τη λύπη και τον οδύνη σε χαρά, τον «Κρανίου Τόπον» σε παράδεισο, τον θάνατο σε ζωή. Έτσι και εμείς όσο οι δοκιμασίες αυξάνονται και δυσχεραίνουν θα αυξάνουμε και εμείς τη δοξολογία και την ευχαριστία μας στο Θεό, βέβαιοι, ότι «…η λύπη ημών εις χαράν γεννήσεται…».

Οι άγιοι μας δέχθηκαν «εμπαιγμούς, μαστιγώσεις, δεσμά, φυλακίσεις, λιθοβολισμούς, πριονίσθηκαν, θανατώθηκαν με μαχαίρια» και γενικά μαρτύρησαν με τους πιο απάνθρωπους και οδυνηρούς τρόπους, αλλά ποτέ δεν αρνήθηκαν το Χριστό, ΜΗΤΕ ζήτησαν ελαφρότερα μαρτύρια. Εφ’ όσον ο Χριστός μας έπαθε κι αυτοί ήθελαν να πάθουν. Ήθελαν να είναι κι αυτοί κοινωνοί του Σταυρού για να γίνουν κοινωνοί και της Αναστάσεως. Υπέμειναν με καρτερία γιατί αγάπησαν τον Χριστό περισσότερο από τον κόσμο. Θεωρούσαν χάρισμα, όχι μόνο το «εις Αυτόν πιστεύειν, αλλά και το υπέρ Αυτού πάσχειν».

Οι άγιοι Πατέρες τονίζουν πως κανείς δεν ανέβηκε στους ουρανούς, περνώντας μέσα από τις ανέσεις.

Ο Θεός για τους εκλεκτούς Του: «…επείρασεν αυτούς και εύρεν αυτούς αξίους εαυτού…». Ο Θεός δεν εμφανίζεται αμέσως για να γίνει η προσευχή μας και η επιθυμία μας ισχυρότερη και δυνατή. Όταν ο φόβος φθάσει στο απροχώρητο, για την ανθρώπινη αντοχή, εμφανίζεται ο Κύριος και στον υπάρχοντα φόβο, επιτρέπει να προστεθεί και άλλος φόβος. Γιατί;

Την απάντηση θα την πάρουμε από άγια λόγια του ιερού Χρυσόστομου. «…το κάνει αυτό ο Χριστός μας, γιατί πρόκειται να πάρει τα δεινά από τον άνθρωπο, προσθέτει προηγουμένως, άλλα βαρύτερα…».

Αυτό είδαμε και στο σημερινό Ευαγγέλιο. Βλέπουμε τους μαθητές Του, όπως ήταν μέσα στον φόβο και στον πανικό για το αν θα καταφέρουν να σωθούν, είδαν τον Χριστό μας, να βαδίζει πάνω στα κύματα και τον εξέλαβαν ως φάντασμα, και φοβήθηκαν πιο πολύ και άρχισαν να κραυγάζουν.

Ο Χριστός όπως τότε, έτσι και στην ζωή του καθενός από μας, μας φωνάζει «…θαρσείτε, εγώ ειμί, μή φοβείσθε…». Περιπατεί επί τη θάλασσα την αισθητή αλλά και τη νοητή, την «αλμυρά» όπως λένε οι Πατέρες, γιατί είναι γεμάτη με πάθη και συμφορές του βίου που δημιούργησε ο επαναστάτης κατά του Θεού άνθρωπος. Ο Χριστός μας όμως «πάτησε» όλα τα κύματα και τις τρικυμίες και όλα τα δεινά, τα θανάτωσε με τον θάνατό Του.

Όποιος πιστεύει και αγαπά τον Χριστό «υπερβαίνει τις τρικυμίες του βίου, και τις πατάει, όπως ο Χριστός τα κύματα». Όταν λιγόστεψε η πίστη του Πέτρου άρχισε να καταποντίζεται, γιατί δεν είχε τέλεια πίστη.

Ο Χριστός μας όμως δεν τον σταματά, αλλά απευθύνεται σ’ αυτόν και τον αποκαλεί «ολιγόπιστο». Η λύση του προβλήματος δεν είναι η κατάργησή τους, αλλά η ενδυνάμωση της πίστεως, της σχέσεως με το Χριστό, που είναι και ο τελικός σκοπός κάθε δοκιμασίας.

Η κατάληξη του σημερινού Ευαγγελίου, αποτελεί και τον τελικό σκοπό των ανθρώπινων δοκιμασιών. Μετά την παρουσία του Χριστού, κόπασε ο άνεμος και έγινε γαλήνη. Τότε όλοι όσοι βρίσκονταν στον πλοίο, προσκύνησαν Αυτόν λέγοντες «…αληθώς Θεού υιός εί…». Αυτός ο ερχομός, το πλησίασμα της ψυχής μας σ’ Αυτόν, η οικειότης προς τον Χριστό, η ομολογία της Θεότητος Του αλλά και η ευλαβική προσκύνησής Του, αποτελούν τον τελικό σκοπό όλων των δοκιμασιών και των θλίψεων. Γιατί Αυτός είναι ο νικητής του θανάτου, και χάρη στον νικητή του θανάτου θα περάσουμε τη νοητή θάλασσα των πειρασμών και θα φθάσουμε προς τη γη «την εκείθεν του κόσμου ούσαν[1] όπου ο Πατήρ και ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα». (αββάς Ισαάκ)