8. ΚΥΡΙΑΚΗ Η’ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

Ευαγγέλιο Κυριακής: Ματθαίον (14, 14-22)

«…Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, εἶδεν ὁ Ἰησοῦς πολὺν ὄχλον, καὶ ἐσπλαγχνίσθη ἐπ᾿ αὐτοῖς καὶ ἐθεράπευσε τοὺς ἀρρώστους αὐτῶν. ὀψίας δὲ γενομένης προσῆλθον αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες· ἔρημός ἐστιν ὁ τόπος καὶ ἡ ὥρα ἤδη παρῆλθεν· ἀπόλυσον τοὺς ὄχλους, ἵνα ἀπελθόντες εἰς τὰς κώμας ἀγοράσωσιν ἑαυτοῖς βρώματα. ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· οὐ χρείαν ἔχουσιν ἀπελθεῖν· δότε αὐτοῖς ὑμεῖς φαγεῖν. οἱ δὲ λέγουσιν αὐτῷ· οὐκ ἔχομεν ὧδε εἰ μὴ πέντε ἄρτους καὶ δύο ἰχθύας. ὁ δὲ εἶπε· φέρετέ μοι αὐτοὺς ὧδε. καὶ κελεύσας τοὺς ὄχλους ἀνακλιθῆναι ἐπὶ τοὺς χόρτους, λαβὼν τοὺς πέντε ἄρτους καὶ τοὺς δύο ἰχθύας, ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν εὐλόγησε, καὶ κλάσας ἔδωκε τοῖς μαθηταῖς τοὺς ἄρτους, οἱ δὲ μαθηταὶ τοῖς ὄχλοις. καὶ ἔφαγον πάντες καὶ ἐχορτάσθησαν, καὶ ἦραν τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων δώδεκα κοφίνους πλήρεις. οἱ δὲ ἐσθίοντες ἦσαν ἄνδρες ὡσεὶ πεντακισχίλιοι χωρὶς γυναικῶν καὶ παιδίων. Καὶ εὐθέως ἠνάγκασεν ὁ Ἰησοῦς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον καὶ προάγειν αὐτὸν εἰς τὸ πέραν, ἕως οὗ ἀπολύσῃ τοὺς ὄχλους…»

ΑΝΑΛΥΣΗ

Στο σημερινό Ευαγγέλιο ο Χριστός μας, τελεί το θαύμα της ερήμου. Ευλογεί και πληθαίνει την ύλη - τα 5 ψωμιά και 2 ψάρια – και παραθέτει τραπέζι εν τη ερήμω, χορταίνοντας 5000 άνδρες χωρίς να συνυπολογισθούν τα γυναικόπαιδα, που προσεγγιστικά θα ήταν άλλοι τόσοι. Στο τραπέζι αυτό όχι μόνο φάγανε χόρτασαν αλλά και περίσσεψαν και 12 κοφίνια γεμάτα, δείγμα κι αυτό πως, όπου ενεργεί ο Θεός, όχι μόνο δεν λείπει τίποτα, αλλά υπάρχει και περίσσευμα.

    1.   Προϋποθέσεις του θαύματος

Όπως είδαμε και σε άλλες Ευαγγελικές περικοπές απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει ένα θαύμα, είναι η πίστη. Στις πλείστες περιπτώσεις ο Κύριος πριν από την τέλεση του θαύματος ρωτάει τον παθόντα αν πιστεύει στην Θεότητά του και αν μπορεί να το κάνει. Αυτό ο Χριστός μας το κάνει όχι γιατί δεν γνωρίζει αν κάποιος πιστεύει ή όχι. Το κάνει και το επαναλαμβάνει πολλάκις για να το καταστήσει σαφές ότι για να επέλθει το θαύμα πρέπει πρώτα να υπάρχει η ομολογία της πίστεως. Στις περιπτώσεις των κωφάλαλων και δαιμονισμένων δεν ρωτάει γιατί δεν δύναται να μιλήσουν αλλά βλέπει το φως της πίστεως μέσα τους γιατί «…ετάζει καρδιας και νεφρούς ο Κύριος…» και όλη η αλήθεια του κάθε ανθρώπου απλώνεται μπροστά του γυμνή.

Στην περίπτωση λοιπόν των ανθρώπων της ερήμου πως διαφαίνεται αυτή η πίστη; Δεν βλέπουμε πουθενά μέσα από το Ευαγγέλιο να ομολογεί ο καθένας την πίστη του και τα θέλω του. Ο κόσμος τους ακολουθεί στην έρημο, είτε από πόθο στο Χριστό, είτε για να θεραπεύσει ο Χριστός τους ασθενείς του. Όπως λέει και ο Πέτρος σε άλλη περίπτωση «…Κύριε πάντες σε ζητούσι…» (Μαρκ. 1, 37) δηλ. τον ζητούν οι πάντες, μέχρις και στην έρημο καταφεύγει ο κόσμος για να τον αναζητήσει.

Ο Χριστός όμως μέσα σ’ όλα αυτά ξέρει τις προθέσεις όλων. Ποιος είναι εκεί γιατί τον πιστεύει, ποιος τον ποθεί πολύ, ποιος λίγο και ποιος καθόλου. Αλλά παρόλη την διαφορετική πρόθεση του καθενός, όλοι κοπίασαν, όλοι επείνασαν, αφού δεν πήραν τροφή μαζί τους και όλοι τους επέστησαν κάποια ταλαιπωρία. Και μόνο για τούτο ο Χριστός χορηγεί σε όλους μεγάλο μισθό.

Πάντοτε ο άνθρωπος προσφέρει το λίγο, το ασήμαντο και ο Θεός αντιπροσφέρει το πολύ, το αμέτρητο, τη Βασιλεία Του, χωρίς να παραλείπει και όσα χρειάζεται η παρούσα ζωή, που πρέπει να στοχεύει στη Βασιλεία Του.

Πρώτα τους προσφέρει την πνευματική τροφή, τον λόγο Του, που είναι ζωή, παρηγοριά, δύναμις και χαρίζει ανάβλεψη στους οφθαλμούς της διανοίας.

Ο Κύριος όμως γνωρίζει  πως είμαστε άνθρωποι υλικοί, που πεινούμε, διψούμε, αρρωσταίνουμε και έχουμε υλικές ανάγκες. Ως Πατέρας μας, ενδιαφέρεται και καλύπτει όλες τις ανάγκες μας, γι’ αυτό συντελεί και το θαύμα με τα ψωμιά και τα ψάρια, σπλαγχνιζόμενος τον κόπο και τον μόχθο του κάθε ανθρώπου που άφησε την οικία του για να τον ακολουθήσει εις την έρημο.

Ο Θεός ζητά από μας να έχουμε διαρκή μνήμη Θεού στις καρδιές μας και όλες τις ανάγκες της παρούσης ζωής θα μας της καλύπτει.

    2.   «…ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν εὐλόγησε …»

Πριν ο Χριστός μας τα τεμαχίσει και να τα δώσει για να τα διανείμουν, «ανάβλεψε» στον ουρανό. Ο ι. Χρυσόστομος εδώ σχολιάζει λέγοντας πως στα άλλα θαύματα που κάνει δεν προηγείται η ανάβλεψη στον ουρανό, ούτε η ευχαριστία. Το κάνει τώρα για να βοηθήσει τον άνθρωπο να καταλάβει πως η τροφή που λαμβάνει, είναι ευλογία δώρο-Θεού και οφείλει να Τον ευχαριστεί.

Αναβλέποντας στον ουρανό, πριν την υλική τροφή, δηλώνουμε και ποθούμε πρώτα την σύζευξη μαζί Του, που είναι ο κύριος σκοπός της ζωής μας και κατόπιν η συμμετοχή μας στην υλική τροφή.

Χρησιμοποιούμε την υλική τροφή για να εξασφαλίσουμε την παρούσα ζωή, η οποία αποβλέπει στην απόκτηση της πνευματικής ζωής, της ζωής της Χάριτος.

Τα δώρα πρέπει να μας οδηγούν στο Δωρεοδότη, στην άνω Βασιλεία. Να μην εξαρτόμαστε από αυτά για να μην γίνουμε δούλοι σ’ αυτά. Όταν ανυψωνόμαστε πνευματικά, όταν ζητούμε τα «…τὰ ἄνω ζητεῖτε… μὴ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς …», μετέχουμε στον Παράδεισο. Κολ. (3, 1-2)

    3.   «…Έφαγον πάντες καὶ ἐχορτάσθησαν…»

Πως επιτελέστηκε αυτό το μέγα θαύμα; Πως τα λίγα πολλαπλασιάστηκαν;

«…ὅπου γὰρ βούλεται θεὸς νικᾶται φύσεως τάξις…»

Αφού προηγήθηκε η «ανάβλεψη στον ουρανό», εισήλθε και στα υλικά η Χάρις. Όταν η ύλη υπακούει στη Χάρη πληθύνεται και θαυματουργεί.

«…πλούσιοι ἐπτώχευσαν καὶ ἐπείνασαν, οἱ δὲ ἐκζητοῦντες τὸν Κύριον οὐκ ἐλαττωθήσονται παντὸς ἀγαθοῦ…» (Ψαλ. 33,11) λέει ο ψαλμωδός προτρέποντας τον καθένα από μας να πράξει το ίδιο. Όταν ο άνθρωπος ζητεί το Θεό αληθινά, δεν θα του λείψει τίποτα.

Όταν πριν την κατανάλωση των υλικών αγαθών προηγείται πάντα η ανάβλεψη στον ουρανό, δεν θα δημιουργηθεί πρόβλημα επάρκειας αγαθών ή πείνας.

Έφαγαν πάντες! Υπήρξε ισότητα πλήρης. Αφού όλοι πεινούν, όλοι έχουν δικαίωμα συμμετοχής στα αγαθά του Θεού. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο ο Κύριος στην Κυριακάτικη προσευχή μας δίδαξε να λέμε «…τον άρτον ημών…» και όχι «…τον άρτον μου…δος μοι…». Δεν πρέπει ν’ αποβλέπουμε στον προσωπικό μας χορτασμό αλλά στον χορτασμό όλων.

    4.   «…Ο άρτος εκ του ουρανού καταβάς…»

Ο Χριστός μας κάποια μέρα μετά την επιτέλεση του θαύματος του πολλαπλασιασμού των 5 άρτων, μιλούσε στους ανθρώπους λέγοντας «…ζητεῖτέ με, οὐχ ὅτι εἴδετε σημεῖα, ἀλλ᾿ ὅτι ἐφάγετε ἐκ τῶν ἄρτων καὶ ἐχορτάσθητε…» Ιωα. (6, 26) Να μη ζητάτε τη τροφή που φθείρεται και χάνεται αλλά αυτήν που δεν φθείρεται και που δεν χάνεται και μένει ως τροφή της αιώνιας ζωής. Και αυτή η τροφή όπως λέει ο Κύριος είναι ο άρτος που θα σας δώσω, δηλ. η σάρκα μου. Ιωα (6, 51).

Η θεία Ευχαριστία, το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, είναι το κατ’ εξοχήν δώρο που ο Θεός προσφέρει στον άνθρωπο. Από τα δικά του αγαθά – ο άρτος και ο οίνος -  γίνονται Σώμα δικό Του και Αίμα δικό Του.

Έτσι ο Χριστός θυσιάζεται, «τεμαχίζεται» και διανέμεται. «Κοινωνείται» απ’ όλους τους ανθρώπους και «μηδείς εξέρχεται πεινών».