6. ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤ' ΜΑΤΘΑΙΟΥ

Ευαγγέλιο Κυριακής: Ματθαίον (9,  1-8)

«…Τῷ καιρῷ εκείνω, ἐμβὰς ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς πλοῖον διεπέρασε καὶ ἦλθεν εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν. Καὶ ἰδοὺ προσέφερον αὐτῷ παραλυτικὸν ἐπὶ κλίνης βεβλημένον· καὶ ἰδὼν ὁ Ἰησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν εἶπε τῷ παραλυτικῷ· θάρσει, τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου.

Καὶ ἰδού τινες τῶν γραμματέων εἶπον ἐν ἑαυτοῖς· οὗτος βλασφημεῖ.

Καὶ ἰδὼν ὁ ᾿Ιησοῦς τὰς ἐνθυμήσεις αὐτῶν εἶπεν· ἵνα τί ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρὰ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν; Τί γάρ ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν, ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι, ἢ εἰπεῖν, ἔγειρε καὶ περιπάτει; Ἵνα δὲ εἰδῆτε ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ τῆς γῆς ἀφιέναι ἁμαρτίας τότε λέγει τῷ παραλυτικῷ· ἐγερθεὶς ἆρόν σου τὴν κλίνην καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου.

Καὶ ἐγερθεὶς ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ. ἰδόντες δὲ οἱ ὄχλοι ἐθαύμασαν καὶ ἐδόξασαν τὸν Θεὸν τὸν δόντα ἐξουσίαν τοιαύτην τοῖς ἀνθρώποις.…».

ΑΝΑΛΥΣΗ

Στο σημερινό Ευαγγέλιο ο Κύριος επιστρέφει από την χώρα των Γεργεσηνών «…εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν…», την Καπερναούμ όπως την αποκαλεί ο Ευαγγελιστής Ματθαίος επειδή σ΄ αυτήν κατοικούσε.

Όπου κι αν βρισκόταν «…συνήρχοντο όχλοι πολλοί ακούειν και θεραπεύεσθαι υπ’ αυτού από των ασθενειών αυτών…» (Λουκ. 5, 15) και όπως του έλεγαν οι μαθητές Του «…πάντες ζητούσι σε…» (Μαρ. 1, 37)

Όλοι τον αναζητούσαν γιατί «…εν Αυτώ ζωή ην...» (Ιωα. 1, 4). Όλοι τον είχαν ανάγκη και Αυτός κάλυπτε τις χρείες (=ανάγκες) όλων. Θεράπευε όλους όχι μόνο κατά το σώμα αλλά και κατά την ψυχή, χορηγώντας τα δικά Του θεία και επουράνια χαρίσματα, την Χάρη του Αγίου Πνεύματος για να εργάζεται ο άνθρωπος το αγαθό και να παράγει καρπούς πνευματικούς.

Χωρίς Αυτόν οι άνθρωποι ένιωθαν ορφανοί γιατί στερούνταν την «…πνοήν της ζωής…» που νικά το θάνατο. Μπορεί εξωτερικά να φαινόταν απλός άνθρωπος αλλά «…εις Αυτόν κατοικούσε παν το πλήρωμα της θεότητας σωματικώς…» (Κολ. 2, 9).

       1.   Πρώτα καθαρίζεται η ψυχή και μετά το σώμα

Ο Κύριος βλέποντας την προσπάθεια των τεσσάρων οι οποίοι «…προσέφερον αὐτῷ παραλυτικὸν ἐπὶ κλίνης βεβλημένον…» θαύμασε για την πίστη τους και είπε «…θάρσει, τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου…».

Η πρώτη προτεραιότητα του Χριστού είναι να χορηγήσει στον άνθρωπο την άφεση των αμαρτιών, την ίαση της ψυχής, γιατί αυτή πρώτη ασθένησε και το σώμα ακολούθησε.

Ο Χριστός μας δεν αρχίζει από το σώμα για τη θεραπεία της παράλυσης, αλλά από την ψυχή, από την αμαρτία, που παρέλυσε την ψυχή, ώστε να είναι ανίκανη να κινείται προς το Θεό και έγινε και η αιτία παράλυσης και του σώματος. Η ψυχή νεκρώθηκε και το σώμα παράλυσε γιατί υποδουλώθηκε η ψυχή στα αμαρτωλά πάθη.

Χαρακτηριστικό είναι και το χωρίο μέσα από το Γεροντικό που αναφέρει πως «…Το σώμα είναι ο δούλος, η ψυχή είναι η βασίλισσα και επομένως οφείλεται στο έλεος του Θεού όταν το σώμα εξαντλείται από ασθένειες, γιατί έτσι τα πάθη εξασθενούν και ο άνθρωπος γίνεται φυσιολογικός… Μερικές φορές η ίδια σωματική ασθένεια μερικές φορές γεννιέται από τα πάθη. Απομάκρυνε την αμαρτία και η ασθένεια θα φύγει…».

Η ψυχή προχωρεί πρώτη και μετά το σώμα, είτε στην πτώση είτε στην ανάσταση. Γι’ αυτό ο Χριστός μας τη θεραπεύει πρώτα και κατόπιν ακολουθεί η θεραπεία του σώματος, για να συμβάλλει κι αυτό με τον δικό του αγώνα στη θεία ζωή, που πηγάζει με την αγαπητική σχέση και κοινωνία με το Θεό.

Σκοπός είναι ο άνθρωπος να επιστρέψει στο Θεό, να εισέλθει στη θεία ζωή, να γνωρίσει το Θεό δια της ενώσεως μ’ Αυτόν, που είναι το ανώτερο αγαθό, γιατί τον σώζει από το θάνατο και δίνει ουσία και περιεχόμενο στη ζωή του ανθρώπου.

Γι’ αυτό για να επιτελεσθεί το θαύμα, αναγκαία προϋπόθεση είναι η πίστη, η σχέση δηλαδή μαζί Του.

       2.   Η δεκτή από τον Χριστό πίστη

Το Ευαγγέλιο αναφέρει «…ἰδὼν ὁ Ἰησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν…» την δέχθηκε και επιτελέστηκε το θαύμα.

Το «..αυτών…» αναφέρεται στους τέσσερις που μετέφεραν το κρεβάτι με τον παράλυτο. Δηλ. σύνολο ήσαν πέντε.

Ποια πίστη είδε ο Χριστός μας, και ποια πίστη είναι αυτή που ζητά που δέχεται και προσέχει;

Αυτό που αντίκρισε ο Χριστός μας είναι μια ομάδα ατόμων, που δεν τους εμπόδισε ο συνωστισμός να Τον πλησιάσουν μιας και ήταν δυσκολότερο με την μεταφορά του κρεβατιού. Είδε μια πίστη που υπερκέραζε τους κάθε λογής σκοπέλους, που μέχρι και στην οροφή ανέβησαν με το κρεβάτι για να βρουν τρόπο να φέρουν τον παράλυτο μπροστά Του. Ήταν μια πίστη που μπορεί να μην είχε κινδύνους, θυσίες και χρόνιο αγώνα, αλλά ήταν πίστη που δεν πτοήθηκε στο φαινομενική δύσκολο να Τον πλησιάσουν. Ήταν πίστη που εφεύρισκε τρόπους πρωτότυπους για τον σκοπό, ακόμα και όταν η ανθρώπινη λογική αδυνατεί να κάνει οτιδήποτε. Δεν κλονίζεται μπροστά στο ύψος του προβλήματος. Κανένας δεν φτάνει στο Θεό μέσα από ανέσεις και ευκολίες.

Η πίστη που δέχεται ο Χριστός μας όπως λέει και ο άγιος Μάξιμος, είναι η εσωτερική σχέση του πιστού «…προς τον πιστευόμενον…». Είναι ο ασίγαστος πόθος του ανθρώπου να συναντηθεί μαζί Του, στον μυστικό χώρο της καρδίας, απαλλαγμένος από τα αμαρτωλά πάθη καταστόντας τον ίδιον τον εαυτό μας «τόπον» εργασίας των αγίων εντολών Του.

Ο άγιος Μάξιμος πάνω σ’ αυτά προσθέτει «…όποιος αγωνίζεται μέσα στην ίδια την ύπαρξη του να τηρήσει και μια ακόμη τις εντολές, θα συναντήσει σ’ αυτή τον Χριστό, γιατί σ’ αυτές υπάρχει ο Ίδιος με τρόπο μυστηριακό…».

Η πίστη που ζητά ο Χριστός μας δεν είναι διανοητική, θρησκευτική μάθηση και γνώση που στηρίζεται σε αποδείξεις και επιχειρήματα για την ύπαρξη του Θεού. Αυτή είναι πίστη φιλοσοφική, για ένα μακρινό Θεό, απρόσωπο, στον οποίο μένει ξένος ο άνθρωπος.

Είναι πίστη που αναζητεί διαρκώς το Θεό και ποθεί και μνημονεύει διαρκώς το άγιο Όνομά Του. Είναι η πίστη που «…μένει εν Αυτώ…» (Α’ Ιωα. 2, 6) και δεν θέλει να χωρισθεί απ’ Αυτόν γιατί αυτός ο χωρισμός είναι θάνατος.

Η πίστη είναι εμπειρία Θεού, από την οποία προέρχεται η «γνώση» του Θεού. Λαμβάνει αρχή με το άγιο Βάπτισμα και αυξάνεται ανάλογα με τον προσωπικό αγώνα και την άσκηση της εργασίας των εντολών Του. Ο αγώνας αυτός ευωδούται ανάλογα με το βαθμό απαλλαγής από την υπερηφάνεια και φιλαυτία και την απόκτηση του ταπεινού φρονήματος.

Όταν στη ζωή υπάρχει μετάθεση από τις πολλές χαρές, στις πολλές θλίψεις και δοκιμασίες, τους κινδύνους και τις συμφορές και αυτός που τις υφίσταται ευχαριστεί και δοξάζει το Θεό, σημαίνει πως πιστεύει πραγματικά στο Θεό. Οι άγιοι πίστευαν πραγματικά, γιατί όταν σήκωναν το σταυρό, το θεωρούσαν προνόμιο, γιατί γίνονταν μέτοχοι στο Σταυρό του Χριστού, όταν ζούσαν και όταν πέθαναν, γιατί θεωρούσαν τον θάνατο πρόξενο ζωής, αφού ο Θεός που πίστευαν ήταν ο «…κυριεύων ζωής και θανάτου…».

       3.   Η πίστη αλλήλων

Το καινούριο που βλέπουμε στο σημερινό ευαγγέλιο είναι ότι για την επιτέλεση του θαύματος, συμβάλλει όχι μόνο η πίστη του ασθενούς αλλά και των «άλλων».

Η θεραπεία του παραλυτικού ήταν η επιβράβευση και των πέντε.

Μας προτρέπει ο Θεός να προσευχόμαστε για αλλήλους για να εισακουσθούν οι προσευχές του εκ ζητούντος. Μεγάλη δύναμη και ισχύει, έχει η έκκληση – μεσιτεία του δίκαιου όταν προσεύχεται για τον συνάνθρωπό του, «…πολύ ισχύει δέησις δικαίου ενεργούμενη…» (Ιακ. 5, 16)

Τον λόγο του αδελφόθεου Ιάκωβου έρχεται να μας τον ερμηνεύσει ο άγιος Μάξιμος που λέει «…Πράγματι, πολύ ισχύει η δέηση του δικαίου, είτε χάρη στον δίκαιο που την κάνει, είτε και χάρη σ’ εκείνον που ζητάει από τον δίκαιο να την πραγματοποιήσει· διότι, από μεν την πλευρά του δικαίου που γίνεται η δέηση, αυτή δίνει θάρρος να παρουσιαστεί και να ζητήσει από Κείνον που μπορεί να εισακούσει τα αιτήματα των δικαίων, ενώ από την πλευρά εκείνου που ζητάει από τον δίκαιο να κάμει γι’ αυτόν τη δέηση, του δίνει την ευκαιρία ν’ απομακρυνθεί από την κακία και να εγκολπωθεί πάλι την διάθεση για ενάρετο βίο…» (Ε’ εκατ. περί θεολογίας, κεφ. πδ’). 

Πολλά είναι τα παραδείγματα μέσα από την Αγία Γραφή. Στη Μάρθα, την αδελφή του Λαζάρου, ο Χριστός είπε «…εάν πιστεύης θα δεις την δόξαν του Θεού..», δηλ. το θαύμα της αναστάσεως του Λαζάρου. Με την πίστη της Μάρθας και της Μαρίας συντελέστηκε το θαύμα, αφού ο Λάζαρος, ως νεκρός, δεν ήταν δυνατό να πιστεύσει. Οπουδήποτε υπάρχει η πίστη, είναι «δύναμις Θεού» που θαυματουργεί. Γι’ αυτό και όταν λείπει από μας καταφεύγουμε στις πρεσβείες των αγίων, οι οποίοι πιστεύουν, ζουν «εν τω Θεώ».

 

       4.   Ο Χριστός επιβραβεύει την πίστη

Η καλύτερη επιβράβευση της πίστης ήταν, που βρέθηκε ο παραλυτικός «…εμπρόσθεν του Ιησού…» (Λουκ. 5, 19). Αν η ψυχή και το σώμα μετέχει σ’ αυτή τη θεία παρουσία, δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευεργεσία και απόλαυση, ούτε και κανένα πρόβλημα.

Η επιστροφή του ανθρώπου στον «τόπο» Του, στη Χάρη του Θεού, στην αρχική σχέση του με τον Θεό, αυτός είναι ο «παράδεισος τρυφής».

Ο παραλυτικός δε διαμαρτύρεται, που δεν του θεραπεύει το σώμα, του φτάνει που είναι με το Χριστό. Κοντά στο Χριστό όλα είναι καλά και τα πικρά γίνονται γλυκά. Η χαρά του είναι να ταυτισθεί με το θέλημα του Χριστού, που είναι η σωτηρία του. Αυτό ήθελε και ο Χριστός. Και αφού έλαβε το χάρισμα της υιοθεσίας «…θάρσει, τέκνον…», σώθηκε.

       5.   Οι Φαρισαίοι βλασφημούν

Την στιγμή που «…οἱ ὄχλοι ἐθαύμασαν καὶ ἐδόξασαν τὸν Θεὸν …» οι Φαρισαίοι «…διαλογίζοντο πονηρά εν ταις καρδίαις αυτών…».

Δεν ενδιαφέρονταν για τη σωτηρία της ψυχής τους, αλλά τους ενδιάφερε μόνο το «…έξωθεν του ποτηρίου…» και όχι το «…έσωθεν…», η κάθαρση της καρδίας.

Οι βλάσφημοι λογισμοί τους εκπορεύονταν έσωθεν της καρδίας (Μαρ. 7, 21). Αυτό είναι το πνευματικό φρούριο στο οποίο ο Χριστός έδινε πρωταρχική σημασία και το οποίο οχυρώνεται με τη δύναμη του Σταυρού αλλά και με τη «μνήμη Θεού».

Αντί να πολεμούν τα πάθη τους και να καθαίρουν την καρδία τους, πολεμούσαν το Χριστό. Τον άκουαν αλλά δεν τον υπάκουαν. Ήταν «…φιλήκοοι, φιλοθεάμονες, αλλ’ όχι φιλάρετοι…». (Γρηγ. Παλ.)

Αν ο παραλυτικός υπέφερε από παράλυση του σώματος, αυτοί είχαν την ψυχή παράλυτη, αδύνατη να κινηθεί στο καλό.

Και το κορυφαίο, αρνούνταν το Θεό την στιγμή που τους απεκάλυπτε τα «κρύφια των καρδιών» τους.

Ο πόλεμος των παθών, οι αμαρτωλοί λογισμοί δεν φεύγουν αν δεν τους διώξει ο Χριστός με τη Χάρη Του, σε όσους φέρουν την πανοπλία Του, που είναι η ταπείνωση, η συντριβή, τα δάκρυα, η εγκράτεια, η σιωπή και προπάντων η διηνεκής μνήμη του αγίου Ονόματός Του.