ΨΑΛΜΟΣ 24.ΚΔ'.

 

«…Ψαλμός τῷ Δαυίδ…».

Ο ψαλμός ξεκινά με την φράση “...ψαλμός τω Δαβίδ…” στοιχείο που τον κατατάσσει όπως και ο ψαλμός (3, 1) ποιητικός, ύμνος-ποίημα μετά μουσικών οργάνων.

Ο ψαλμός αυτός είναι κατά τρόπο έμμεσο Μεσσιακός. Εναλλάσσονται προσευχή και μελέτη, συναισθήματα εμπιστοσύνης στο Θεό, προερχόμενα από βαθιά ταπείνωση ένεκα της παλιάς του αμαρτίας. Η προσευχή όμως κυριαρχεί. Ζητεί φως και καθοδήγηση από το Θεό, συγχώρηση αμαρτιών, προστασία κατά των δυνατών εχθρών. Το υπόλοιπο του ποιήματος είναι αφιερωμένο σε ευσεβείς σκέψεις που παρακινείται ο συνθέτης εις πίστη.

Ο ψαλμός αυτός διαιρείται σε τρία μέρη:

1.    Στίχ. 1-7: Προσευχή για να πετύχει την προστασία του Κυρίου και άφεση αμαρτιών

2.    Στιχ. 8-14: Σκέψεις επί του Θεού.

3.    Στιχ. 15-22: Προσευχή για όποιον ζητεί προστασία από το Θεό

 

1^ον ΜΕΡΟΣ

Στίχ. 1-7: Ο Θεός αποκαλύπτεται θαυμασίως δια της φύσεως.

 

Ψαλ. 24,1  - Πρὸς σέ, Κύριε, ἦρα τὴν ψυχήν μου, ὁ Θεός μου.

Ψαλ. 24,1  (Νεοελληνική απόδοση) – Ψαλμός του Δαβίδ. Σ' εσένα, Κύριε, υψώνω την ψυχή μου.

Ψαλ. 24,2  - ἐπὶ σοὶ πέποιθα· μὴ καταισχυνθείην εἰς τὸν αἰῶνα, μηδὲ καταγελασάτωσάν με οἱ ἐχθροί μου.

Ψαλ. 24,2  (Νεοελληνική απόδοση) – Θεέ μου, σ' εσένα έλπισα, ας μη βγω γελασμένος· ας μην καταχαρούν για μένα οι εχθροί μου.

Ψαλ. 24,3 - καὶ γὰρ πάντες οἱ ὑπομένοντές σε οὐ μὴ καταισχυνθῶσιν· αἰσχυνθήτωσαν οἱ ἀνομοῦντες διακενῆς.

Ψαλ. 24,3  (Νεοελληνική απόδοση) - Κι όλοι που ελπίζουνε σ' εσένα, ας μην ντροπιαστούν· ας ντροπιαστούν οι μάταιοι παραβάτες.

Ψαλ. 24,4 - τὰς ὁδούς σου, Κύριε, γνώρισόν μοι, καὶ τὰς τρίβους σου δίδαξόν με.

Ψαλ. 24,4  (Νεοελληνική απόδοση) - Κύριε, δείξε μου τους δρόμους σου και μάθε μου τα μονοπάτια τα δικά σου.

Ψαλ. 24,5 - ὁδήγησόν με ἐπὶ τὴν ἀλήθειάν σου καὶ δίδαξόν με, ὅτι σὺ εἶ ὁ Θεὸς ὁ σωτήρ μου, καὶ σὲ ὑπέμεινα ὅλην τὴν ἡμέραν.

Ψαλ. 24,5 (Νεοελληνική απόδοση) - Οδήγησέ με στην αλήθεια σου και δίδαξέ με, γιατί εσύ 'σαι ο Θεός μου που με σώζεις· σ' εσένα ελπίζω όλη μέρα.

Ψαλ. 24,6 - μνήσθητι τῶν οἰκτιρμῶν σου, Κύριε, καὶ τὰ ἐλέη σου, ὅτι ἀπὸ τοῦ αἰῶνός εἰσιν.

Ψαλ. 24,6  (Νεοελληνική απόδοση) - Θυμήσου, Κύριε, πως ήσουν πάντα σπλαχνικός κι όλος αγάπη.

Ψαλ. 24,7  - ἁμαρτίας νεότητός μου καὶ ἀγνοίας μου μὴ μνησθῇς· κατὰ τὸ ἔλεός σου μνήσθητί μου, σύ, ἕνεκεν χρηστότητός σου, Κύριε.

Ψαλ. 24,7  (Νεοελληνική απόδοση) – Τα παραπτώματα της νιότης μου και τ' ανομήματά μου μην τα θυμηθείς. Όπως ταιριάζει στην αγάπη σου, να με σκεφτείς· σύμφωνα, Κύριε, με την καλοσύνη σου.

 

2^ον ΜΕΡΟΣ

Στίχ. 8-14: Σκέψεις επί του Θεού.

 

Ψαλ. 24,8  - χρηστὸς καὶ εὐθὺς ὁ Κύριος· διὰ τοῦτο νομοθετήσει ἁμαρτάνοντας ἐν ὁδῷ.

Ψαλ. 24,8  (Νεοελληνική απόδοση) – Καλός και δίκαιος ο Κύριος· γι' αυτό και δείχνει στους αμαρτωλούς το δρόμο.

Ψαλ. 24,9  - ὁδηγήσει πραεῖς ἐν κρίσει, διδάξει πραεῖς ὁδοὺς αὐτοῦ.

Ψαλ. 24,9  (Νεοελληνική απόδοση) – Τους πράους τούς οδηγεί στη σωστή απόφαση· σ' αυτούς το δρόμο του διδάσκει.

Ψαλ. 24,10  - πᾶσαι αἱ ὁδοὶ Κυρίου ἔλεος καὶ ἀλήθεια τοῖς ἐκζητοῦσι τὴν διαθήκην αὐτοῦ καὶ τὰ μαρτύρια αὐτοῦ.

Ψαλ. 24,10  (Νεοελληνική απόδοση) – Όλοι οι δρόμοι του Κυρίου είναι χάρη κι αλήθεια σ' όσους τη διαθήκη του εφαρμόζουν και τις δικές του εντολές.

Ψαλ. 24,11  - ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός σου, Κύριε, καὶ ἱλάσθητι τῇ ἁμαρτίᾳ μου, πολλὴ γάρ ἐστι.

Ψαλ. 24,11  (Νεοελληνική απόδοση) – Για τ' όνομά σου, Κύριε, συγχώρησε κι αυτή την ενοχή μου, κι ας ήτανε μεγάλη.

Ψαλ. 24,12  - τίς ἐστιν ἄνθρωπος ὁ φοβούμενος τὸν Κύριον; νομοθετήσει αὐτῷ ἐν ὁδῷ, ᾗ ᾑρετίσατο.

Ψαλ. 24,12  (Νεοελληνική απόδοση) – Εκείνος που τον Κύριο σέβεται διδάσκεται απ' αυτόν τι δρόμο να διαλέξει.

Ψαλ. 24,13  - ἡ ψυχὴ αὐτοῦ ἐν ἀγαθοῖς αὐλισθήσεται, καὶ τὸ σπέρμα αὐτοῦ κληρονομήσει γῆν.

Ψαλ. 24,13  (Νεοελληνική απόδοση) – Θ' απολαμβάνει μόνιμα τα αγαθά η ψυχή του· κι οι απόγονοί του τη χώρα θα 'χουν κτήμα τους.

Ψαλ. 24,14  - κραταίωμα Κύριος τῶν φοβουμένων αὐτόν, καὶ ἡ διαθήκη αὐτοῦ δηλώσει αὐτοῖς.

Ψαλ. 24,14  (Νεοελληνική απόδοση) – Ο Κύριος εμπιστεύεται αυτούς που τον φοβούνται· σ' αυτούς θα φανερώσει τη διαθήκη του.

 

3^ον ΜΕΡΟΣ

Στίχ. 15-22: Προσευχή προστασίας από το Θεό.

 

Ψαλ. 24,15  - οἱ ὀφθαλμοί μου διὰ παντὸς πρὸς τὸν Κύριον, ὅτι αὐτὸς ἐκσπάσει ἐκ παγίδος τοὺς πόδας μου.

Ψαλ. 24,15  (Νεοελληνική απόδοση) – Τα μάτια μου ασταμάτητα στον Κύριο τα στρέφω· γιατί θα βγάλει αυτός τα πόδια μου απ' την παγίδα.

Ψαλ. 24,16  - ἐπίβλεψον ἐπ᾿ ἐμὲ καὶ ἐλέησόν με, ὅτι μονογενὴς καὶ πτωχός εἰμι ἐγώ.

Ψαλ. 24,16  (Νεοελληνική απόδοση) – Κοίτα με και σπλαχνίσου με, έτσι μόνος κι αδύνατος που είμαι.

Ψαλ. 24,17  - αἱ θλίψεις τῆς καρδίας μου ἐπληθύνθησαν· ἐκ τῶν ἀναγκῶν μου ἐξάγαγέ με.

Ψαλ. 24,17  (Νεοελληνική απόδοση) – Αυξήθηκαν οι θλίψεις της καρδιάς μου· λευτέρωσέ με από τα άγχη μου.

Ψαλ. 24,18  - ἴδε τὴν ταπείνωσίν μου καὶ τὸν κόπον μου καὶ ἄφες πάσας τὰς ἁμαρτίας μου.

Ψαλ. 24,18  (Νεοελληνική απόδοση) – Κοίτα την αθλιότητά μου και το μόχθο μου· κι εξάλειψε όλα τα αμαρτήματά μου.

Ψαλ. 24,19  - ἴδε τοὺς ἐχθρούς μου, ὅτι ἐπληθύνθησαν καὶ μῖσος ἄδικον ἐμίσησάν με.

Ψαλ. 24,19  (Νεοελληνική απόδοση) – Κοίταξε πόσο αυξήθηκαν οι εχθροί μου, και με μισούν θανάσιμα.

Ψαλ. 24,20  - φύλαξον τὴν ψυχήν μου καὶ ῥῦσαί με· μὴ καταισχυνθείην, ὅτι ἤλπισα ἐπὶ σέ.

Ψαλ. 24,20  (Νεοελληνική απόδοση) – Φύλαξε την ψυχή μου και λευτέρωσέ με· ας μη βγω γελασμένος που σ' εσένα κατέφυγα.

Ψαλ. 24,21  - ἄκακοι καὶ εὐθεῖς ἐκολλῶντό μοι, ὅτι ὑπέμεινά σε, Κύριε.

Ψαλ. 24,21  (Νεοελληνική απόδοση) – Δικαιοσύνη κι αθωότητα ας με φυλάνε, γιατί σ' εσένα, Κύριε, έλπισα.

Ψαλ. 24,22  - λύτρωσαι, ὁ Θεός, τὸν Ἰσραὴλ ἐκ πασῶν τῶν θλίψεων αὐτοῦ.

Ψαλ. 24,22  (Νεοελληνική απόδοση) – Λύτρωσε, Θεέ, τον Ισραήλ απ' όλες του τις θλίψεις.

Επιλεκτική ερμηνεία Ψαλμού 24. ΚΔ’.  

Στον παρόντα ψαλμό θα εστιάσω σε 7 στίχους.

1.    «…Πρὸς σέ, Κύριε, ἦρα τὴν ψυχήν μου, ὁ Θεός μου, ἐπὶ σοὶ πέποιθα· μὴ καταισχυνθείην …» στιχ. (1-2)

2.    «…ἁμαρτίας νεότητός μου καὶ ἀγνοίας μου μὴ μνησθῇς…» στιχ. (7)

3.    «…ὁδηγήσει πραεῖς ἐν κρίσει, διδάξει πραεῖς ὁδοὺς αὐτοῦ…» στιχ. (9)

4.    «…πᾶσαι αἱ ὁδοὶ Κυρίου ἔλεος καὶ ἀλήθεια…» στιχ. (10)

5.    «…τίς ἐστιν ἄνθρωπος ὁ φοβούμενος τὸν Κύριον;…» στιχ. (12)

6.    «…ἡ ψυχὴ αὐτοῦ ἐν ἀγαθοῖς αὐλισθήσεται…» στιχ. (13)

 

«…Πρὸς σέ, Κύριε, ἦρα τὴν ψυχήν μου, ὁ Θεός μου…» στιχ. (1). Προσευχή για να έλθει σ’ επικοινωνία, επαφή με το Θεό. Προϋπόθεση μιας σωστής προσευχής, είναι όταν ο άνθρωπος «αρθεί» υψωθεί των επιγείων. «ἐπὶ σοὶ πέποιθα». Η θλίψης υπομονή κατεργάζεται, η δε υπομονή δοκιμή, ο δε δοκιμή ελπίδα, η δε ελπίδα ου καταισχύνει! Ρωμ. (5, 3-4). Εάν η παιδαγωγία του Θεού δεν επιτρέψει να δοθεί εις προστασία η δύναμή Του, ο άνθρωπος θα ταπεινωθεί ενώπιον των «ανομούντων» όχι εξ αδυναμίας αλλά εξ επιθυμίας εχθρών του, «ανομούντες διακενός».

 «…ἁμαρτίας νεότητός μου καὶ ἀγνοίας μου μὴ μνησθῇς …» στιχ. (4).

Είναι όλες οι αμαρτίες που ένεκα του νεαρού της ηλικίας μου, της νεανικής μου ορμής και σφοδρότητας αλλά και της άπειρης μου πνευματικής κατάστασης και θεογνωσίας, διέφυγαν της αντίληψής μου. Πόσα πράγματα ο άνθρωπος πράττει αγνοών. Παρακαλεί ο ποιητής να συγχωρηθεί για τα εν αγνοία πραχθέντα και να φωτισθεί για το μέλλον για να μην ξαναπέσει σε ολισθήματα. Χαρακτηριστικός είναι και ο εκκλησιαστικός αναβαθμός “Ἐκ νεότητός μου πολλὰ πολεμεῖ με πάθη. ἀλλ' αὐτὸς ἀντιλαβοῦ, καὶ σῶσον Σωτήρ μου», αλλά και ομοίως είναι και ο στίχος του 128^ου ψαλμού «Πλεονάκις ἐπολέμησάν με ἐκ νεότητός μου, εἰπάτω δὴ Ἰσραήλ·».

Από τα πολύ παιδικά μας χρόνια μας πολεμούν και μας κατατυραννούν τα πάθη. Το πάθος δημιουργείται από τη συχνή και καθημερινή επανάληψη της ίδιας αμαρτίας. Όταν λοιπόν πέσουμε στην συγκατάθεση της, τότε  ο νους σκοτίζεται και θολώνει. Στη συνέχεια, κυριεύεται και η ψυχή και το σώμα. Άρα, πρώτα αιχμαλωτίζεται  ο νους και ύστερα ολόκληρη η καρδιά. Έτσι, όταν κάθε μέρα πέφτουμε στην ίδια αμαρτία, δημιουργείται συνήθεια και η συνήθεια μας δημιουργεί το πάθος. Η συνήθεια γίνεται αγάπη, γίνεται εξάρτηση, όπως ακριβώς δημιουργούν εξάρτηση το ποτό, τα ναρκωτικά, η χαρτοπαιξία, η λαιμαργία, και πλήθος άλλων κακιών. Η δε εξάρτησης από το πάθος μας οδηγεί στην αιχμαλωσία…

Κάτι ανάλογο μας λέγει ο απόστολος Πέτρος στην Β΄ Καθολική του επιστολή: ««'Ω γάρ τις ήττηται, τούτω και δεδούλωται». Δηλαδή από όποια αμαρτία ή αδυναμία ή πάθος νικηθείς, σ’ αυτό και θα υποδουλωθείς, θα σκλαβωθείς και θα το υπηρετήσεις.

«Οδηγήσει πραείς εν κρίσει» - «Υπερηφάνεις ο Κύριος αντιτάσσεται, ταπεινοίς δε δίδωσι χάριν» λέγει η Α’ Πέτρ. (5, 5) Το εν «κρίσει» αντιστοιχεί προς «τας οδούς», θα διδάξει δηλαδή τις ορθές κρίσεις, όχι σε περήφανους αλλά εις τους πραείς.

«…πᾶσαι αἱ ὁδοὶ Κυρίου ἔλεος καὶ ἀλήθεια…» Όλες οι λεπτομέρειες της διαγωγής του Κυρίου είναι αγαθότητα και αξιπιστία, υποσχέσεις και πιστή εκπλήρωση αυτών. Ο Κύριος φαίνεται αξιόπιστος τηρητής των υποσχέσεών Του σ’ εκείνους, οι οποίοι τον ζητούν με ζήλο. Η διαθήκη του είναι όλος ο νόμος και μαρτύρια οι εντολές του νόμου διότι αυτές μαρτυρούν το Θεό.

«…τίς ἐστιν ἄνθρωπος ὁ φοβούμενος τὸν Κύριον;…» στιχ. (12) Ο φοβούμενος τον Κύριο είναι ο ενάρετος, διότι αρχή σοφίας φόβος Κυρίου. Θα διδάξει ο Θεός εκείνον που τον σέβεται, το δρόμο των θελημάτων Του, το νόμο Του.

«…ἡ ψυχὴ αὐτοῦ ἐν ἀγαθοῖς αὐλισθήσεται…» στιχ. (13) Θα έχει αφθονία αγαθών εν τη γη. Τα δε αγαθά του θα είναι μόνιμα αλλά και οι απόγονοί του θα ευτυχίσουν.