ΨΑΛΜΟΣ 23.ΚΓ'.

 

«…Ψαλμός τῷ Δαυΐδ της μιας Σαββάτων…».

Ο ψαλμός ξεκινά με την φράση “...ψαλμός τω Δαβίδ…” στοιχείο που τον κατατάσσει όπως και ο ψαλμός (3, 1) ποιητικός, ύμνος-ποίημα μετά μουσικών οργάνων.

Ο ψαλμός αυτός είναι κατά τρόπο έμμεσο Μεσσιακός. Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας τον εφαρμόζουν στην Ανάληψη και στην Ανάσταση του Κυρίου. Το ψαλμό αυτόν τον χρησιμοποιούμε και στα εγκαίνια του Ναού, διότι πιθανώς να συνετέθη κατά τα εγκαίνια του ναού του Σολομώντος.

Ο ψαλμός αυτός διαιρείται σε δύο μέρη:

1.    Στίχ. 1-6: Περιγράφεται η αγιότητα την οποίαν υπομιμνήσκει η παρουσία του Κυρίου μεταξύ των Ισραηλιτών. (Το μέρος αυτό ψελνόταν, όταν η πομπή ανήρχετο το λόφο Σιών)

2.    Στιχ. 7-10: Είσοδος μεγαλοπρεπής εις το λόφο Σιών.

 

1^ον ΜΕΡΟΣ

Στίχ. 2-7: Ο Θεός αποκαλύπτεται θαυμασίως δια της φύσεως.

 

Ψαλ. 23,1  - Τοῦ Κυρίου ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς, ἡ οἰκουμένη καὶ πάντες οἱ κατοικοῦντες ἐν αὐτῇ.

Ψαλ. 23,1  (Νεοελληνική απόδοση) – Εις τον Κύριο ανήκει η γη και ειδικώς το κάθε τι που την γεμίζει. Δική Του είναι η κατοικούμενη περιοχή της και οι άνθρωποι, οι οποίοι υπάρχουν σ’ αυτήν.

Ψαλ. 23,2  - αὐτὸς ἐπὶ θαλασσῶν ἐθεμελίωσεν αὐτὴν καὶ ἐπὶ ποταμῶν ἡτοίμασεν αὐτήν.

Ψαλ. 23,2  (Νεοελληνική απόδοση) – Αυτός θεμελίωσε σταθερά και ακλόνητο την γη επάνω εις τις θάλασσες, την στερέωσε επάνω στα ποτάμια, και παρ' όλον τούτο μένει σταθερά και αμετακίνητος. Θάλασσες την περιζώνουν, ποταμοί την διασχίζουν, άφθονα ύδατα ευρίσκονται κάτω από αυτήν και όμως είναι και μένει ακλόνητος.

Ψαλ. 23,3 - τίς ἀναβήσεται εἰς τὸ ὄρος τοῦ Κυρίου καὶ τίς στήσεται ἐν τόπῳ ἁγίῳ αὐτοῦ;

Ψαλ. 23,3  (Νεοελληνική απόδοση) - Ποιός θα ανέβει στον ιερόν λόφο του Κυρίου, την Σιών, δια να προσκυνήσει αξίως; Ποιός θα σταθεί με παρρησία στον άγιο αυτόν τόπον;

Ψαλ. 23,4 - ἀθῷος χερσὶ καὶ καθαρὸς τῇ καρδίᾳ, ὃς οὐκ ἔλαβεν ἐπὶ ματαίῳ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ καὶ οὐκ ὤμοσεν ἐπὶ δόλῳ τῷ πλησίον αὐτοῦ.

Ψαλ. 23,4  (Νεοελληνική απόδοση) - Εκείνος ο οποίος έχει αθώες και αγνές τις χείρες του από κάθε κακία, καθαρά την καρδία του από τις εσωτερικές διαθέσεις, αυτός ο οποίος δεν έδωσε την ψυχή του εις τα μάταια και επιβλαβή έργα και πράγματα του κόσμου αυτού και δεν ορκίσθηκε δολίως με τον σκοπό να εξαπατήσει τον πλησίον του καταπατόντας τους όρκους του.

Ψαλ. 23,5 - οὗτος λήψεται εὐλογίαν παρὰ Κυρίου καὶ ἐλεημοσύνην παρὰ Θεοῦ σωτῆρος αὐτοῦ.

Ψαλ. 23,5 (Νεοελληνική απόδοση) - Αυτός θα λάβει ευλογίες από τον Κύριο, και θα τύχει ελέους εκ μέρους του Θεού και Σωτήρος.

Ψαλ. 23,6 - αὕτη ἡ γενεὰ ζητούντων τὸν Κύριον, ζητούντων τὸ πρόσωπον τοῦ Θεοῦ Ἰακώβ. (διάψαλμα).

Ψαλ. 23,6  (Νεοελληνική απόδοση) - Αυτή είναι η ευσεβής γενεά των ανθρώπων, οι οποίοι πράγματι επιζητούν να ευαρεστήσουν τον Κύριο, οι οποίοι φροντίζουν να λατρεύσουν αξίως το πρόσωπον του αληθινού Θεού, του Θεού του Ιακώβ.

Ψαλ. 23,7  - ἄρατε πύλας, οἱ ἄρχοντες ὑμῶν, καὶ ἐπάρθητε, πύλαι αἰώνιοι, καὶ εἰσελεύσεται ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης.

Ψαλ. 23,7  (Νεοελληνική απόδοση) – Και τώρα που πρόκειται η κιβωτός του Κυρίου να εισέλθει στο ναό, ανοίξατε διάπλατα τις πύλες, εσείς οι άρχοντες. Ας υψωθούν και ας πλατύνουν οι αιωνόβιες πύλες, δια να εισέλθει στο ναό ο ένδοξος Βασιλεύς.

2^ον ΜΕΡΟΣ

Στίχ. 8-10: Ο Θεός αποκαλύπτεται θαυμασίως δια της φύσεως.

Ψαλ. 23,8  - τίς ἐστιν οὗτος ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης; Κύριος κραταιὸς καὶ δυνατός, Κύριος δυνατὸς ἐν πολέμῳ.

Ψαλ. 23,8  (Νεοελληνική απόδοση) – Ποιός είναι αυτός ο ένδοξος βασιλεύς; Αυτός είναι ο Θεός, ο κραταιός και δυνατός, ο Κύριος, ο πανίσχυρος στους πολέμους.

Ψαλ. 23,9  - ἄρατε πύλας, οἱ ἄρχοντες ὑμῶν, καὶ ἐπάρθητε, πύλαι αἰώνιοι, καὶ εἰσελεύσεται ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης.

Ψαλ. 23,9  (Νεοελληνική απόδοση) – Και πάλιν οι έξω του φρουρίου ευρισκόμενοι ανοίξατε διάπλατα τις πύλες σας, ω άρχοντες, υψωθείτε αρχαιότατες πύλες, δια να εισέλθει ο ένδοξος βασιλεύς.

Ψαλ. 23,10  - τίς ἐστιν οὗτος ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης; Κύριος τῶν δυνάμεων αὐτός ἐστιν ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης.

Ψαλ. 23,10  (Νεοελληνική απόδοση) – Ποιός είναι αυτός ο ένδοξος βασιλεύς; Είναι ο αληθινός Θεός, ο Κύριος όλων των δυνάμεων του ουρανού και της γης. Αυτός είναι ο βασιλεύς της δόξης.

 

Επιλεκτική ερμηνεία Ψαλμού 23. ΚΓ’.  

 

Στον παρόντα ψαλμό θα εστιάσω σε 3 στίχους.

1.    «…Τοῦ Κυρίου ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς…» στιχ. (1)

2.    «…ἀθῷος χερσὶ καὶ καθαρὸς τῇ καρδίᾳ…» στιχ. (4)

3.    «…τίς ἐστιν οὗτος ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης; Κύριος τῶν δυνάμεων αὐτός ἐστιν ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης …» στιχ. (10)

 

«…Τοῦ Κυρίου ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς…» στιχ. (1). Όλος επισήμως ο ποιητής μας για να ελκύσει την προσοχή των αναγνωστών του, επί του μεγαλείου του Θεού του Ισραήλ, προτάσσει ευθύς εξ’ αρχής το Κύριο ως δημιουργό και ΜΟΝΑΔΙΚΟ Θεό όλου του κόσμου. Χαρακτηριστικά είναι και τα λόγια στο Ησαΐα (37, 16) «…συ ει Θεός ο μόνος πάσης βασιλείας της οικουμένης…». Και τούτο πράττει ο Δαβίδ απευθυνόμενος προς άλλους λαούς που πίστευαν σε τοπικούς θεούς, όπως οι ναύτες του πλοίου του Ιωνά. Αυτός ο Θεός ο οποίος τα πάντα «εποίησε λίαν καλός» - έχει κυριαρχικά δικαιώματα επ’ αυτής της γης – είναι ο Ίδιος που δημιούργησε την παραστατική εικόνα που δίνει ο Δαβίδ στο στίχο 2, «της ξηράς αναδυομένης εκ των υδάτων των ωκεανών και αναπαυομένης επ’ αυτών».

 «…ἀθῷος χερσὶ καὶ καθαρὸς τῇ καρδίᾳ…» στιχ. (4). Στο στίχο 4 μας δίνετε μια ξεκάθαρη απάντηση για το πότε εισακούεται η προσευχή ικεσίας των ανθρώπων προς το Θεό. Αυτός που έχει αθώα χέρια και καθαρή καρδία! Είναι οι ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΟΙ ΟΡΟΙ για να πλησιάσει κάποιος το Θεό. Και τα δύο μαζί αποτελούν προϋπόθεση, όχι ένα εκ των δύο. Η αξιοπιστία των ανθρώπων υπό του Θεού είναι όρος απαραίτητος εισόδου εις το ιερόν του Κυρίου τόπο.

«…τίς ἐστιν οὗτος ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης; Κύριος τῶν δυνάμεων αὐτός ἐστιν ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης…» στιχ. (10). Η παραστατικότατη αυτή σκηνή πομπής που εισέρχεται η Κιβωτός (ο Θεός) στο φρούριο της Σιών, μας δείχνει την τιμή και δόξα, ανθρώπων και αγγέλων, άλλοι υποδεχόμενοι και άλλοι συνοδεύοντας τον Κύριο ως το Βασιλέα των πάντων, διότι είναι Κύριος όλων των Δυνάμεων, των στρατιών, του ουρανού, των άστρων, των δυνάμεων της φύσεως αλλά και των δυνάμεων των στρατευμάτων της γης. Είναι ο Θεός της φύσεως και της ιστορίας των ανθρώπων.

Η Εκκλησία μας ψάλλει: «Κύριε αναλαμβανομένου Σου όθεν ουκ εχωρίσθης, αι στρατιαί των αγγέλων και πάντων των ασωμάτων εν αγαλλιάσει εβόων ταις ανωτέραις δυνάμεσιν: Άρατε πύλας οι άρχοντες ημών και εισελεύσεται ο βασιλεύς της δόξης. Ο γαρ θρόνος ο χερουβικός ανέλαβέ σε μετά σαρκός Κυρίου, δόξα Σοι».