12. Ι’ ΚΥΡΙΑΚΗ ΛΟΥΚΑ

Ευαγγέλιο Κυριακής: Λουκά. (13, 10 – 17)

«…Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἦν διδάσκων ὁ Ἰησοῦς ἐν μιᾷ τῶν συναγωγῶν ἐν τοῖς σάββασι. 11 καὶ ἰδοὺ γυνὴ ἦν πνεῦμα ἔχουσα ἀσθενείας ἔτη δέκα καὶ ὀκτώ, καὶ ἦν συγκύπτουσα καὶ μὴ δυναμένη ἀνακῦψαι εἰς τὸ παντελές. 12 ἰδὼν δὲ αὐτὴν ὁ  Ἰησοῦς προσεφώνησε καὶ εἶπεν αὐτῇ· γύναι, ἀπολέλυσαι τῆς ἀσθενείας σου· 13 καὶ ἐπέθηκεν αὐτῇ τὰς χεῖρας· καὶ παραχρῆμα ἀνωρθώθη καὶ ἐδόξαζε τὸν Θεόν. 14 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἀρχισυνάγωγος, ἀγανακτῶν ὅτι τῷ σαββάτῳ ἐθεράπευσεν ὁ  Ἰησοῦς, ἔλεγε τῷ ὄχλῳ· ἓξ ἡμέραι εἰσὶν ἐν αἷς δεῖ ἐργάζεσθαι· ἐν ταύταις οὖν ἐρχόμενοι θεραπεύεσθε, καὶ μὴ τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου. 15 ἀπεκρίθη οὖν αὐτῷ ὁ Κύριος καὶ εἶπεν· ὑποκριτά, ἕκαστος ὑμῶν τῷ σαββάτῳ οὐ λύει τὸν βοῦν αὐτοῦ ἢ τὸν ὄνον ἀπὸ τῆς φάτνης καὶ ἀπαγαγὼν ποτίζει; 16 ταύτην δέ, θυγατέρα  Ἀβραὰμ οὖσαν, ἣν ἔδησεν ὁ σατανᾶς ἰδοὺ δέκα καὶ ὀκτὼ ἔτη, οὐκ ἔδει λυθῆναι ἀπὸ τοῦ δεσμοῦ τούτου τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου; 17 καὶ ταῦτα λέγοντος αὐτοῦ κατῃσχύνοντο πάντες οἱ ἀντικείμενοι αὐτῷ, καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἔχαιρεν ἐπὶ πᾶσι τοῖς ἐνδόξοις τοῖς γινομένοις ὑπ᾿ αὐτοῦ…».

ΑΝΑΛΥΣΗ

Στο σημερινό Ευαγγέλιο ο Κύριος, ο Χριστός μας, διδάσκει σε μια ιουδαϊκή συναγωγή, ημέρα Σάββατο. Στη συναγωγή κυριαρχούσε ο Νόμος, το γράμμα, η αργία του Σαββάτου, ο τύπος, οι ζωοθυσίες, η τυπική λατρεία, στοιχεία που δεν έφεραν καρπούς πνευματικούς, αλλά κρατούσαν τον άνθρωπο μακριά από το Θεό και δεν τον οδηγούσαν στη σωτηρία.

Ο Χριστός με την παρουσία Του, θέλει να βοηθήσει τον άνθρωπο ν’ αναχθεί από τη ζωή της παλαιότητας του γράμματος του Νόμου, στην καινή ζωή, τη ζωή της Χάριτος, τη ζωή του αγίου Πνεύματος. Το τυπικό Σάββατο, έρχεται να το κάνει το αγιασμένο Σάββατο, την τυπική λατρεία και εργασία να την αναγάγει σε εργασία των αγίων εντολών Του, ώστε να ο άνθρωπος να γίνει ζώσα εικόνα Του.

Μέσα στην προσφορά της διδασκαλίας, εντάσσει και το θαύμα μιας γυναίκας συγκύπτουσας (σκυμμένης στη γη), που δεν μπορούσε να σταθεί όρθια και να κοιτάξει ψηλά. Πριν από την ασθένεια του σώματος προηγήθηκε η ασθένεια της ψυχής, που σταμάτησε να βλέπει προς τον ουρανό και προσηλώθηκε στη γη και στα γήινα. Πρώτη αυτή, πρέπει να ανακύψει και να πάρει την «άνω» πορεία.

Η συγκύπτουσα βρισκόταν στη θέση του πόνου, όπως είπε ο Κύριος, για 18 ολόκληρα χρόνια και είχε ανάγκη διπλής θεραπείας, γιατί είχε και διπλή πάθηση. Ας το δούμε.

1. «…Πνεῦμα ἔχουσα ἀσθενείας …»

Στο ερώτημα από πού προήλθε η ασθένεια της συγκύπτουσας, ο Ευαγγελιστής μάς δίνει την απάντηση: «…ἦν πνεῦμα ἔχουσα ἀσθενείας…» (στιχ. 11) και στη συνέχεια αναφέρει ο Χριστός μας ότι «…ἣν ἔδησεν ὁ σατανᾶς…» (στιχ. 16). Ο πρόξενος της ασθενείας ήταν ο διάβολος, ο εφευρέτης παντός κακού για τον άνθρωπο και για ολόκληρη την κτίση. Αρέσκεται να βασανίζει τον άνθρωπο σωματικά αλλά κυρίως ψυχικά, πλανώντας τον κάνει την αμαρτία, να εγκαταλείψει την «μετά Θεού κοινωνία» και να «κοινωνεί» με τα πονηρά πνεύματα, μέχρι να γίνει ένα μαζί τους.

Αυτό που είπε ο Χριστός μας για την συγκύπτουσα, είναι αντιπροσωπευτικό όλου του γένους των ανθρώπων, που ήταν «δεμένο» και γι’ αυτό «συγκύπτον». Σέρνονταν στη γη και τα γήινα, όπως ο «όφις» σέρνεται με το στήθος και την κοιλιά του.

Κανένας άνθρωπος δεν μπορούσε «ν’ ανακύψει», να σηκωθεί από τη γη, αλλ’ ούτε και την ψυχή ν’ ανυψώσει, ν’ ατενίσει τον ουρανό, ν’ αποκαταστήσει τη σχέση του με το Θεό, που είναι θεραπεία. Και η συναγωγή συντηρούσε την ασθένεια, αφού δεν μπορούσε να νικήσει την αμαρτία.

2. Η θεραπεία, δώρο Θεού

Ο διάβολος, δεν ενεργεί  όπως και όσο θέλει. Χωρίς την παραχώρηση του Θεού, τίποτα δεν μπορεί να κάνει. Στο πόσο επενεργεί ο διάβολος πάνω μας, οι Πατέρες, πως ο άνθρωπος που ζει και προχωρεί από το κακό στο χειρότερο, ο Θεός παραχωρεί, δίνει εξουσία στο διάβολο να βασανίσει το σώμα του με κάποια ασθένεια, για να «έλθει εις εαυτόν» και να δώσει σημασία στα πνευματικά, «…παραδοῦναι τὸν τοιοῦτον τῷ σατανᾷ εἰς ὄλεθρον τῆς σαρκός, ἵνα τὸ πνεῦμα σωθῇ…» Α’ Κορ. (5, 5) και να επιστρέψει στο Θεό. Κάτι τέτοιο ίσως να συνέβη με τη συγκύπτουσα. Ίσως ο Θεός να παραχώρησε την ασθένεια αυτή για να λάμψει η πίστη της.

Η θεραπεία της συγκύπτουσας είναι το «ανακύψαι». Αυτό, δεν μπορούσε κανένας να το προσφέρει, γιατί ήταν δεμένη από το διάβολο, που δεν επέτρεπε την θεραπεία της.

Στον συγκεντρωμένο χώρο, που όλοι ήσαν «δεμένοι» και συγκύπτοντες κατά την ψυχή, πρόσεξε ιδιαίτερα την πονεμένη συγκύπτουσα, που είχε διπλό πάθος. «…ἰδὼν δὲ αὐτὴν ὁ  Ἰησοῦς…», είδε το πλάσμα των χειρών Του δεμένο και στο πρόσωπό της όλη την ανθρωπότητα, που αρνήθηκε να μείνει μαζί Του, για να ζήσει αυτόνομα, «ίνα γένηται ως Θεός» και αντί αυτού «δέθηκε» χωρίς να δύναται ν’ ανακύψει.

Ακόμη ένας λόγος που ο Χριστός επισήμανε τη συγκύπτουσα, είναι η δυνατή πίστη της. Προσήλθε στην συναγωγή γιατί πίστευε, πως ο μόνος που τώρα μπορεί ν’ αποθέσει τις ελπίδες της ήταν ο Χριστός. Γι’ αυτό και ο Χριστός πριν κάνει το θαύμα, δεν την ρωτά, γιατί είδε τον πόθο που έκρυβε μέσα της.

Μ’ ένα βασιλικό πρόσταγμα λέγει «…ἀπολέλυσαι τῆς ἀσθενείας σου...» και με την επίθεση των χειρών Του, λύει την κατάρα του διαβόλου και της χαρίζει τη θεραπεία. Αμέσως εγέρθηκε και δόξαζε το Θεό. Η μετοχή στη ζωή των προσώπων της αγίας Τριάδος, είναι το «ανακύψαι». Το σώμα της γίνεται όρθιο, αλλά και η ψυχή της βρίσκει τον αρχικό προορισμό της, τη δοξολογία του Θεού. Αυτό είναι ανάσταση, είναι το δώρο που ΜΟΝΟ ο Χριστός μπορούσε να της προσφέρει.

Η ανόρθωση της ψυχής της για δοξολογία του Θεού, είναι η υγεία της. Οι άγγελοι και οι άγιοι δεν ασθενούν, γιατί ζουν το «ανακύψαι». Δοξάζουν ακατατάπαύστως τον Κύριον. Η ασθένεια και η σύγχυσης, είναι η κατάργηση του ακαταπαύστως, είναι αυτό που έπαθε η συγκύπτουσα και όλη η ανθρωπότητα.

3. Τα δεσμά της αμαρτίας

Ο Χριστός μας με το θαύμα που επιτέλεσε, ντρόπιασε το διάβολο, γιατί έλυσε τα δεσμά της γυναίκας, που αυτός έδησε. Καθαιρέθηκε η τυραννίδα του, και αυτή ήταν η απαρχή της πανωλεθρίας του, που επρόκειτο να πάθει γιατί δεν ήταν και άξιος να το καταλάβει, όταν ο Χριστός μας ανέβει πάνω στο Σταυρό.

Μέσα από αυτή του την ήττα, θορυβείται ο διάβολος και για να διαβάλει τον Χριστό, χρησιμοποιεί ως όργανό του, τον αρχισυναγωγό. Τον έχει δεμένο με πολλά πάθη, γι’ αυτό η διδασκαλία του Χριστού καθώς και τα θαύματά του, δεν τον αγγίζουν. Πως θα δεχθεί το θαύμα, αφού αρνείται τη θεότητα του Χριστού;

Ο αρχισυναγωγός, δεν έχει κάτι να κατηγορήσει το Χριστό, και έτσι επικαλείται την τέταρτη εντολή που θεωρεί το Σάββατο ως αργία, και δια τούτο θεωρεί το θαύμα ως αμαρτία. Θα ήταν προτιμότερο γι’ αυτόν να μην επιτελεστεί το θαύμα, η γυναίκα να μείνει αθεράπευτη, για να τηρηθεί ο Νόμος!

Ο Χριστός μας, που γνωρίζει όλα τα κρυπτά των καρδιών, βλέπει πως η αγανάκτησή του δεν είναι για το Σάββατο, αλλά γιατί φθονεί και μισεί το Χριστό και επιζητεί τους επαίνους των ανθρώπων. Δεν επιθυμεί να δοξάζεται ο Χριστός και δεν φανερώνει τον πραγματικό λόγο, ο Χριστός μας τον αποκαλεί υποκριτή. Και του απαντάει με τον πολύ όμορφο λόγο:

«…Δεν είναι παράβαση του Νόμου, η φροντίδα των ζώων κατά το Σάββατο;…». Τα ζώα τυγχάνουν φροντίδας και μέριμνας όλες τις μέρες της βδομάδας. Ο άνθρωπος δεν είναι άξιος να τύχει της ίδιας φροντίδας με τα ζώα; Είναι δυνατόν ο Νόμος να μεριμνά για τα ζώα και να αδιαφορεί για τον άνθρωπο; Ασφαλώς όχι! Ο άνθρωπος είναι τιμιότερος από το ζώο.

Τόσο ο αρχισυναγωγός και οι άλλοι Νομοδιδάσκαλοι ήταν «τυφλοί» στην ψυχή και δεν έβλεπαν την Αλήθεια. Το μόνο που τους ενδιάφερε ήταν η εξωτερική τήρηση του Νόμου και η δική τους αυτοπροβολή. Είχαν δεθεί τόσο πολύ από το διάβολο που δεν «δύναται ανακύψαι».

4. Το αληθινό Σάββατο

Ο Χριστός ήρθε ν’ ανακαινίσει το Σάββατο. Το Σάββατο του Νόμου ήταν η κατάπαυση των εργασιών της καθημερινότητας και η ανάπαυση του σώματος. Το καινούριο Σάββατο, το καινό, αυτό που μας παρέδωσε ο Κύριος είναι η κατάπαυση από τα πάθη της αμαρτίας. Αυτή η κατάπαυση είναι η ανάπαυση της ψυχής και του σώματος γιατί η κούραση η πραγματική για τον άνθρωπο είναι η διάπραξη της αμαρτίας.

Νεκρώνοντας τα αμαρτωλά πάθη, νεκρώνουμε το θάνατο, που αυτά μας επέφεραν. Επιστρέφουμε δε στο Θεό από τον οποίο μας χώρισαν. Αυτό είναι ανάσταση, γιατί η ζωή «εν Χριστώ», είναι αέναη και ατελεύτητη, ακόμα και αν η ψυχή χωρισθεί από το σώμα.

Αυτό είναι το αγιασμένο Σάββατο, που στον «καινόν αιώνα» ονομάζεται Κυριακή, «εν Κυρίω» ημέρα. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να ζούμε την κάθε ημέρα, με αγιασμό, όπως ζούσε ο Κύριος.  

5. Λατρεία «εν πνεύματι και αληθεία»

Αντί της «συναγωγής», ο Χριστός δημιουργεί μια άλλη «σύναξη» αγαπώμενων και αδελφωμένων προσώπων, την Εκκλησία. Σ’ αυτήν πραγματοποιείται η διαρκής παρουσία Του «εν τω μέσων ημών». Η υπόσχεσή Του είναι σαφής: «…οὗ γάρ εἰσι δύο ἢ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα, ἐκεῖ εἰμι ἐν μέσῳ αὐτῶν…» Ματθ. (18, 20).

Αντί της τυπικής λατρείας δημιουργεί την «εν πνεύματι» λατρεία, τη θεία Λειτουργία, στην οποία δεσπόζει η θεία Ευχαριστία, και που ο άνθρωπος βρίσκει την χαμένη κοινωνία του με το Θεό, ενώνεται μαζί Του, μετέχει στη ζωή Του, αφού τρώγει το Σώμα Του και πίνει το Αίμα Του.

«…Λατρεία καθαρά και ευάρεστον τω Θεώ, εκ καθαράς καρδίας, τούτον έστι το αληθινόν και άγιο Σάββατο…»  αββάς Μακάριος.

Η μετάβαση από το σπίτι μας στη θεία Λειτουργία δεν γίνεται και δεν πρέπει να γίνεται τυπικά. Μεταβαίνουμε γιατί ποθούμε να πάρουμε τη Χάρη του Θεού, να ενισχύσουμε τη σχέση μας μαζί Του, μέχρι να ενωθούμε μαζί Του δια του Σώματός και του Αίματός Του.

Ο ερχομός μας στο Ναό, μας τονίζει πως η συμπεριφορά μας, το ήθος μας, είναι ήθος Χριστού, που κινείται στο Σταυρό και την Ανάσταση.

Με τη «σύναξη» μας στην Εκκλησία, βοηθιόμαστε ν’ ανακαλύψουμε το πρόσωπο του άλλου. Ο άλλος δεν είναι ξένος αλλά αδελφός. Τον έκανε αδελφό το αίμα του Χριστού που ρέει στις φλέβες μας και στις δικές του. Χάρη στο αίμα Του, γινόμαστε αδελφοί «εν Χριστώ». Γινόμαστε «ομοθυμαδόν» και αναφωνούμε «…Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς…».

Ας ζήσουμε με θέρμη και αγάπη προς τον πλησίον μας και τον Φιλάνθρωπο Θεό. Η ζωή μας, ας μην είναι τυπική και Ιουδαϊκή, αλλά να είναι ζωή Αληθείας, ζωή Χριστού.

Ας αναφωνήσουμε στον Κύριο:

«…Ανακύπτω Κύριε και βαδίζω εκ δυνάμεως εις δύναμιν... Όχι γιατί είμαι άξιος, όχι! Γιατί το έλεος και το πέπλο της αγάπης Σου θα με οδηγεί και θα με σκεπάζει μέχρι τας τελευταίας ημέρας της ζωής μου. Γένοιτο…».