Τρίτη 9 Ιανουαρίου 2018

4. ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ

Ευαγγέλιο Κυριακής: Μαρ. (1, 1 – 8)

«…1 Ἀρχὴ τοῦ εὐαγγελίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. 2 Ὡς γέγραπται ἐν τοῖς προφήταις, ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν μου πρὸ προσώπου σου, ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου· 3 φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, Ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ, 4 ἐγένετο Ἰωάννης βαπτίζων ἐν τῇ ἐρήμῳ καὶ κηρύσσων βάπτισμα μετανοίας εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. 5 καὶ ἐξεπορεύετο πρὸς αὐτὸν πᾶσα ἡ Ἰουδαία χώρα καὶ οἱ Ἱεροσολυμῖται, καὶ ἐβαπτίζοντο πάντες ἐν τῷ Ἰορδάνῃ ποταμῷ ὑπ’ αὐτοῦ ἐξομολογούμενοι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν.

6 Ἦν δὲ ὁ Ἰωάννης ἐνδεδυμένος τρίχας καμήλου καὶ ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ, καὶ ἐσθίων ἀκρίδας καὶ μέλι ἄγριον. 7 καὶ ἐκήρυσσε λέγων· Ἔρχεται ὁ ἰσχυρότερός μου ὀπίσω μου, οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς κύψας λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ. 8 ἐγὼ μὲν ἐβάπτισα ὑμᾶς ἐν ὕδατι, αὐτὸς δὲ βαπτίσει ὑμᾶς ἐν Πνεύματι ἁγίῳ…».

ΑΝΑΛΥΣΗ

Το Ευαγγέλιο που θα αναλύσουμε σήμερα είναι η αρχή του κατά Μάρκον Ευαγγελίου. Ο θεόπνευστος Ευαγγελιστής ξεκινά το Ευαγγέλιο του με τα λόγια: «…Ἀρχὴ τοῦ εὐαγγελίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, υἱοῦ τοῦ Θεοῦ…». Μέσα από αυτές τις λέξεις, οδηγούμενος δια του Αγίου Πνεύματος, κατάφερε να εκφράσει την ουσία ΟΛΟΥ του έργου, το ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ Ευαγγέλιο.

Ότι πολυτιμότερο έχει να επιδείξει ο ουρανός, η γη και σύμπασα η κτίση, περιέχονται στις 8 αυτές λέξεις. Ας το αναλύσουμε.

Ο Ευαγγελιστής μας πληροφορεί πως ότι αυτό που γράφει είναι κάτι ευχάριστο. Πρόκειται για χαρμόσυνη είδηση, για μήνυμα χαράς. Αυτήν την έννοια ούτως ή άλλως έχει και ο όρος ευαγγέλιο. Αλλά μας λέει ακόμη, πως αυτό το Ευαγγέλιο είναι του Ιησού Χριστού. Ο Ίδιος το δημιούργησε από την αγάπη Του για τον κόσμο, ο Ίδιος αποτελεί την ευχάριστη είδηση, το αληθινό Ευαγγέλιο.

Η σάρκωση του Θεού και η θέωση του ανθρώπου, είναι τα κατ’ εξοχήν καλά νέα, το πραγματικό ευαγγέλιο, η μοναδική είδηση, η πλήρης χαρά. Αυτό το μεγάλο μυστήριο περιέκλεισε στις 8 πρώτες λέξεις του ευαγγελίου του ο Ευαγγελιστής και το έβαλε ως επικεφαλίδα για να δώσουμε την πρέπουσα σημασία που του αξίζει.

Ο άνθρωπος ήταν χαμένος στο θάνατο της αμαρτίας, μέσα στο σκοτάδι των παθών και χρειαζόταν εσπευσμένα τη βοήθεια του Δημιουργού Του. Ο Υιός και Λόγος του Θεού θα’ ρθεί για να σηκώσει τον πεσόντα άνθρωπο, θα τον οδηγήσει από το σκοτάδι στο Φως, θα καταργήσει το θάνατο και θα τον οδηγήσει στη θέωση.

Για να γίνουν όλα αυτά χρειαζόταν κάποια προετοιμασία. Χρειαζόταν κάποιος να ετοιμάσει τον κόσμο, να υποδεχθεί τον Ίδιο το Θεό και Λυτρωτή. Χρειαζόταν κάποιος που η ζωή του, θα ήταν σχέση αγάπης και κοινωνίας με το Θεό, κάποιος που θα ήταν ολόκληρα δοσμένος σ’ Αυτόν, έτοιμος να θυσιάσει τα πάντα για τον Θεό. Και αυτός ήταν ο Ιωάννης ο Πρόδρομος. Γι’ αυτό και ο Ευαγγελιστής γράφει:

1. «Ἀρχὴ τοῦ εὐαγγελίου… ο Ιωάννης…»

Ο Θεός επιλέγει τον Ιωάννη να ετοιμάσει τους ανθρώπους για να δεχθούν στο χώρο της καρδιά τους το Σωτήρα Χριστό. Γνωρίζοντας ο Θεός την καθαρή καρδία του Ιωάννη, την αγάπη και τον πόθο του για τον Χριστό, το αγίασε από την κοιλιά της μητέρας του, «…πλησθήσεται Πνεύματος Αγίου έτι εκ κοιλίας μητρός αυτού…» Λουκ. (1, 15).

Ο Ιωάννης με το κήρυγμα του για μετάνοια και με το βάπτισμα με απλό νερό, θα ετοιμάσει τους ανθρώπους για τη σωτηρία, ώστε να τους βρει έτοιμους ο Χριστός και θα τους δώσει άφεση αμαρτιών και Πνεύμα Άγιο.

Ο ίδιος ο ερχομός του Ιωάννη, προφητεύθηκε από τους προφήτες, «…ως γέγραπται εν τοις προφήταις…», στοιχείο που καταδεικνύει την μεγάλη του θέση παρά τω Θεώ, αλλά και την τεράστια αξία του έργου στο οποίο θα επιτελέσει. Ο προφήτης Μαλαχίας αναφέρει «…Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν μου πρὸ προσώπου σου, ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου…». Τα ίδια αναφέρει και ο προφήτης Ησαΐας «…Φωνή βοώντος εν τη ερήμω ετοιμάσατε την οδόν κυρίου, ευθείας ποιείτε τάς τρίβους αυτού…».

Ο Ιωάννης αποδείχθηκε, όχι απλός προφήτης, αλλά «μείζων των προφητών απάντων», κατά την μαρτυρία του ιδίου του Κυρίου. Δεν προφήτευσε απλά για τον Χριστό όπως οι άλλοι, αλλά έγινε ΑΥΤΟΠΤΗΣ του Θεού Λόγου, αφού τον βάπτισε. Τον είδε, τον ψηλάφησε, τον ονομάζει «Αμνόν του Θεού», προλέγει δηλαδή τη θυσία Του για τη σωτηρία του κόσμου. Γίνεται η «φωνή του Λόγου», άρα είναι πάρα πολύ πλησίον Του.

2. Άγγελος του Θεού

Ο Θεός δεν αποκαλεί τον Ιωάννη απλά άγγελο[1], αλλά προσθέτει και την αντωνυμία «μου», «…τὸν ἄγγελόν μου…». Αυτό το «μου» φανερώνει οικείωση, τον οικειοποιείται ο Θεός, τον δέχεται, τον θέλει, είναι δικός Του, γιατί ο Ιωάννης ζούσε ΜΟΝΟ για το Θεό, τον Θεό είχε για απόλαυση και χαρά του.[2] Η ονομασία «άγγελος» του δόθηκε όχι μόνο γιατί ήταν αγγελιοφόρος του Ερχόμενου Σωτήρος Χριστού, αλλά και γιατί ζούσε ισάγγελο βίο. Γι’ αυτό και σε πολλές εικόνες η Εκκλησία μας τον απεικονίζει με αγγελικά φτερά. Υπερέβη με την αγία ζωή του, τη ζωή του φυσικού ανθρώπου φθάνοντας στα πνευματικά μέτρα των αγίων Αγγέλων. Ζούσε σχεδόν ως ασώματος, «…μήτε εσθίων μήτε πίνων…» Ματθ. (11, 18).

Ο Ιωάννης ήταν «…πλήρης χάριτος…» εκ κοιλίας μητρός του και αυτό καταφαίνεται όταν η Παναγία μας πήγε να δει την Ελισάβετ, το βρέφος «εσκίρτησε εν αγαλλιάσει εν τη κοιλία» της μητρός του. Οι Πατέρες μάς λένε πως, όλα όσα είπε η Ελισάβετ στην Παναγία εκείνη τη στιγμή, ήταν λόγια του Ιωάννου. (προφήτευε δηλαδή από την κοιλία της Μητρός του!)

Η ζωή όλη του Ιωάννη ήταν σαν ένα αναμμένο και άσβηστο λυχνάρι, που έφεγγε και φώτιζε τον κόσμο, που ζούσε στο σκοτάδι της αμαρτίας και του «νομικού» γράμματος της Παλαιάς Διαθήκης, οδηγώντας τον στην πηγή του ανέκφραστου Φωτός.

Δεν ασχολείτο με εφήμερα πράγματα. Φρονούσε και επιζητούσε τα θεία και ουράνια που μένουν αιώνια. Ούτε και με απλό άρτο δεν τρεφόταν και δεν μεριμνούσε για το τι θα φάει, τι θα πιει και πως θα ντυθεί. Ήταν παραδομένος στην αγαπητική πρόνοια του Θεού, τρώγοντας «…ἀκρίδας καὶ μέλι ἄγριον…», φαγητό που δεν θέλει χρόνο για να ετοιμασθεί. Ήταν «εκτός πάσης μερίμνης», νεκρωμένος για τα αισθητά και τα επίγεια, που φθείρονται και πεθαίνουν. Μοναδική του μέριμνα ήταν το «αρέσαι Θεώ».

Η δερμάτινη του ζώνη, όπως μας λέγουν οι Πατέρες, είναι δείγμα νεκρώσεως του «παλαιού ανθρώπου», όπως το δέρμα που είναι δείγμα νεκρού ζώου. Εκείνο που αναδεικνύει περισσότερο των Ιωάννη, είναι η ΒΑΘΥΤΑΤΗ ταπείνωσή του. Ομολογεί την υπερβάλλουσα υπεροχή του Χριστού και συγκαταλέγει τον εαυτό του στους έσχατους δούλους, ώστε να ΜΗΝ δύναται ακόμα να «…λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ…». Πόθος του ήταν ο Χριστός ν’ αυξάνει σε δόξα, αυτός δε να ελαττούται. Χαιρόταν γιατί «πάντες έρχονται προς Αυτόν». Ιωα. (3, 26).

3. Πρόδρομος της μετανοίας και της χάριτος

Ο Ιωάννης ήταν πιστός στην κλήση Του να ετοιμάσει τις ψυχές να δεχθούν τον Σωτήρα Χριστό, βαπτίζοντας «…ἐν τῇ ἐρήμῳ κηρύσσων βάπτισμα μετανοίας εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν…» Μαρκ. (1, 4)

Η απήχηση του κηρύγματός του ήτο μεγάλη. Γι’ αυτό «εξεπορεύετο» προς αυτόν πάσα η Ιουδαία και οι Ιεροσολυμίτες, βαπτιζόμενοι πάντες εν τον Ιορδάνη ποταμό, εξομολογούμενοι των αμαρτιών τους.

Από τη στιγμή του βαπτίσματος, ξεκινά για το βαπτιζόμενο η αιώνιος ζωή, η οποία μπορεί να αντλείται όχι από τα υλικά πράγματα που φθείρονται και πεθαίνουν, αλλά και από τη σχέση και κοινωνία με το Θεό, αφού ο άνθρωπος θα δύναται τότε να τρέφεται τον «ουράνιο Άρτο», το Σώμα και το Αίμα του θυσιασθέντος «Αμνού του Θεού».

Το βάπτισμα «εν Πνεύματι Αγίω» είναι η έναρξη μιας αναγέννησης, μιας καινούριας δημιουργίας, κατά την οποία συναπτόμαστε με το Χριστό, του οποίου προάγγελος είναι το κήρυγμα και το «βάπτισμα μετανοίας» του Ιωάννου. Με τη αγία ζωή του, και το κήρυγμά του ο Ιωάννης έγινε ο πρώτος κήρυκας της «Βασιλείας των ουρανών», αλλά και ΤΑΥΤΙΣΕ την Βασιλεία αυτή, με τον Βασιλέα Χριστό.

4. Πρόδρομος και στον Άδη

Ο Ιωάννης οδήγησε τη Νύμφη - ανθρωπότητα δια του βαπτίσματος, στον ουράνιο Νυμφίο Χριστό, γι’ αυτό και η χαρά του είναι πολύ μεγάλη, γιατί έγινε νυμφαγωγός και φίλος του Νυμφίου. Τον κήρυξε, τον είδε, τον άκουσε και προφήτευσε τη θυσία Του ως «Αμνού του Θεού», που θα σηκώσει πάνω Του τις αμαρτίες του κόσμου.

Παρόλα αυτά γίνεται και πρόδρομος του Χριστού στον μαρτυρικό θάνατο, όταν ο Ηρώδης θ’ αποκόψει την τίμια κεφαλή του. Ο Θεός του χάρισε και αυτό το προνόμιο, να μαρτυρήσει για το Χριστό. Όλοι οι δικού Του – απόστολοι, μάρτυρες – δεν πεθαίνουν με φυσικό θάνατο. Κατά θεία οικονομία έγινε και πρόδρομος του Χριστού στον Άδη. Έγινε άγγελος του Θεού Πατρός στους «εξ Αδάμ», ότι φθάνει ο Λυτρωτής στα καταχθόνια, στον Άδη, για να συναντήσει όλους τους «απ’ αιώνος εκεί καθεύοντας».

Στην ορθόδοξη εικόνα της Αναστάσεως, όπου ο Χριστός ανασύρει από το θάνατο στη ζωή τον Αδάμ και τους απογόνους του, ο Τίμιος Πρόδρομος απεικονίζεται επί κεφαλής των κεκοιμημένων και δείχνει σε όλους τον «Αμνόν του Θεού», που σήκωσε στους ώμους Του τις αμαρτίες του κόσμου και χάρισε σ’ αυτούς, αλλά κατ’ επέκταση και σε μας την Ανάσταση και τη ζωή «άνευ θανάτου».

Αν θέλουμε να μιμηθούμε και να τιμήσουμε τον Βαπτιστήν και Πρόδρομον Ιωάννην, έστω και ανάξια να κάνουμε αυτό, να δείχνουμε σ’ όλους ότι η ΜΟΝΗ χαρά, η ΜΟΝΗ λύτρωση, η ΜΟΝΗ ευτυχία, η ΜΟΝΗ αγαλλίαση, η ΜΟΝΗ πληρότητα βρίσκεται στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού του Υιού του Θεού του Ζώντος, που σ’ Αυτόν πρέπει τιμή και δόξα, τώρα και πάντοτε. Αμήν.