2. ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ

ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑ (15, 11-32)

«…Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην· ἄνθρωπός τις εἶχε δύο υἱούς. Καὶ εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί· πάτερ, δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας. Καὶ δίειλεν αὐτοῖς τὸν βίον. Καὶ μετ' οὐ πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν ἅπαντα ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν, καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως. Δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα ἐγένετο λιμὸς ἰσχυρὸς κατὰ τὴν χώραν ἐκείνην, καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι. Καὶ πορευθεὶς ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης, καὶ ἔπεμψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ βόσκειν χοίρους. Καὶ ἐπεθύμει γεμίσαι τὴν κοιλίαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν κερατίων ὧν ἤσθιον οἷ χοῖροι, καὶ οὐδεὶς ἐδίδου αὐτῷ. Εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν εἶπε· πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ ἀπόλλυμαι; ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου· οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποιῆσαν μὲ ὡς ἕνα τῶν μισθίων σοῦ.

Καὶ ἀναστὰς ἦλθε πρὸς τὸν πατέρα αὐτοῦ. ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη, καὶ δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. Εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ υἱὸς - πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου, καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου. Εἶπε δὲ ὁ πατὴρ πρὸς τοὺς δούλους αὐτοῦ· ἐξενέγκατε τὴν στολὴν τὴν πρώτην καὶ ἐνδύσατε αὐτόν, καὶ δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ καὶ ὑποδήματα εἰς τοὺς πόδας καὶ ἐνέγκαντες τὸν μόσχον τὸν σιτευτὸν θύσατε, καὶ φαγόντες εὐφρανθῶμεν, ὅτι οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἢν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἢν καὶ εὑρέθη. Καὶ ἤρξαντο εὐφραίνεσθαι.

Ἢν δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ πρεσβύτερος ἐν ἀγρῷ· καὶ ὡς ἐρχόμενος ἤγγισε τῇ οἰκίᾳ, ἤκουσε συμφωνίας καὶ χορῶν καὶ προσκαλεσάμενος ἕνα τῶν παίδων ἐπυνθάνετο τὶ εἴη ταῦτα. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ὅτι ὁ ἀδελφὸς σοῦ ᾔκει καὶ ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν, ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν ἀπέλαβεν. Ὠργίσθη δὲ καὶ οὐκ ἤθελεν εἰσελθεῖν. ὁ οὖν πατὴρ αὐτοῦ ἐξελθὼν παρεκάλει αὐτόν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε τῷ πατρί· Ἰδοὺ τοσαύτα ἔτη δουλεύω σοὶ καὶ οὐδέποτε ἐντολήν σου παρῆλθον, καὶ ἐμοὶ οὐδέποτε ἔδωκας ἐριφον, ἵνα μετὰ τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ. Ὅτε δὲ ὁ υἱός σου οὗτος, ὁ καταφα γών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν, ἦλθεν, ἔθυσας αὐτῷ τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· τέκνον, σῦ πάντοτε μετ' ἐμοῦ εἰ, καὶ πάντα τὰ ἐμᾶ σά ἐστιν· εὐφρανθῆναι δὲ καὶ χαρῆναι ἕδει, ὅτι ὁ ἀδελφὸς σοῦ οὗτος νεκρὸς ἢν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἢν Καὶ εὑρέθη…».

Αγαπητοί μου αναγνώστες, διανύουμε την 2^η εβδομάδα του Τριωδίου και το Ευαγγέλιο αυτής της Κυριακής είναι του Ασώτου Υιού.

Με αυτήν την παραβολή ο Κύριος θέλει να μας φανερώσει:

1. τον πλούτο της αγάπης του στον άνθρωπο

2. να εκθέσει την ιστορία της ανθρωπότητας, η οποία εκπροσωπείται με δύο υιούς.

Ας τα πάρουμε όλα από την αρχή. Ο «…Άνθρωπος…», για τον οποίο μιλά η παραβολή, είναι ο Θεός, που για να δείξει το πλούτο και το μέγεθος της φιλευσπλαχνίας Του, έγινε ο Ίδιος άνθρωπος για να μας κάνει θεούς. Με τους υιούς του, θέλει να δείξει και να προβάλει την πολύ δυνατή πατρική του αγάπη, που ξέρει να σφιχταγκαλιάζει, να φιλεί, να συγχωρεί και να δέχεται τους αμαρτωλούς.

Απ’ αυτόν τον Πατέρα ο νεότερος υιός, ζητεί το «…τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας…». Ποια είναι η ουσία αυτή;

Είναι τα θεία χαρίσματα, που μας χάρισε ο Πατέρας για να έχουμε τη δυνατότητα να του μοιάσουμε. Είναι η ίδια μας η υλική ύπαρξη (το χώμα), το αισθητό μέρος, αλλά και η «πνοή ζωής», το πνευματικό μέρος, για να ζωοποιεί την υλική φύση μας. Έτσι λοιπόν ο άνθρωπος είναι πνεύμα και ύλη, επίγειος, αλλά και ουράνιος. Πλάστηκε για να είναι ενιαίος και αδιαίρετος και να ζει και να υπάρχει θεανθρώπινα. Κάθε χωρισμός του θείου από το ανθρώπινο είναι απόρριψη της σχέσεως με το Θεό, διασπά και τεμαχίζει τον άνθρωπο και τον οδηγεί στο θάνατό του. Αυτή είναι η «ουσία» που μας χάρισε ο Θεός και την οποία ο νεότερος ζητεί από το Θεό να τη χωρίσει στα δύο. Να χωρίσει δηλαδή το θείο από το ανθρώπινο.

Η πορεία αυτή που ο νεότερος αποφασίζει να διαβεί, είναι πορεία απόρριψης και εγκατάλειψης του Θεού. Όταν ζητεί να φύγει από το σπίτι, δεν σημαίνει να πάει να μείνει σ’ άλλο τόπο, αλλά να αλλάξει τρόπο ζωής. Να μην είναι κάτω από την κηδεμονία του Θεού και την τήρηση των εντολών Του, που είναι ζωή.

Έκανε κακή χρήση του «αυτεξούσιου» που του έδωσε ο Θεός, και παρασυρόμενος από τη φιλαυτία του και τη φιλαρέσκειά του, πίστεψε ότι μπορεί να γίνει από μόνος του θεός και οδηγήθηκε στο θάνατο της ψυχής από την απουσία του Θεού.

Ο Πατέρας-Θεός, δεν τον αποτρέπει να φύγει, γιατί δεν θέλει να έχει κοντά του ανθρώπους που δεν τον αγαπούν αλλά και που νομίζουν πως δεν τον έχουν ανάγκη. Τους αφήνει να ωριμάσουν, να δουν την γύμνια τους, χωρίς την παρουσία του Θεού, να καταλάβουν την ανεπάρκειά τους και ΜΟΝΟΙ τους να επιστρέψουν.

Ο νεότερος υιός αυτό κάνει. Ποθεί να ζήσει βιολογικά. Την θέση του Θεού παίρνουν τα αμαρτωλά πάθη, τα οποία τον κυβερνούν και τον κατευθύνουν. Ο υιός, υποδουλώνεται όλο και περισσότερα σ’ αυτά – αυτή είναι και η αμοιβή των δαιμόνων στον άνθρωπο ο οποίος υποδουλωθεί, να μην επιτρέπουν τον κορεσμό, για να ΜΗ σταματήσει ο άνθρωπος να αμαρτάνει – και οδηγείται όλο και περισσότερα στην απώλεια του Άδη.

Όμως πάραυτα παρόλες τις υλικές τροφές και απολαύσεις, η ψυχή μένει πεινασμένη. Τον κυριεύει ο «Λιμός Θεού» και η πνευματική πείνα αυξάνει με τη στέρηση του Θεού. Όλες οι τροφές, όταν λείπει ο «Άρτος της Ζωής» μοιάζουν με ξυλοκέρατα! Η στέρηση του είναι ΠΛΗΡΗΣ. Γι’ αυτό και έγινε ά-σωτος, δηλ. στερημένος σωτηρίας.

Το κενό του Θεού όμως, κανείς δεν μπορεί να του το αναπληρώσει. Είναι μόνο σάρκα που φθείρεται και πεθαίνει. Εξομοιώνεται προς τα ζώα και μάλιστα προς τους χοίρους δηλ. η ζωή του έγινε εμπαθής και ακάθαρτη. Την δόξα και τιμή που του χάρισε ο Θεός την πήραν οι χοίροι, τα ξυλοκέρατα, οι χοιροβοσκοί, η σάρκα, τα πάθη.  Όπως λέει και ο αββάς Ισαάκ «…Πάση ηδονή επομένη εστίν η αηδία…» δηλ. αυτό που ακολουθεί τη σαρκική ηδονή είναι η αηδία.

Ο νεότερος υιός ερχόμενος «εις εαυτόν» συναισθάνεται τη πτώση του. Αντιλαμβάνεται ότι η ΜΗ υποταγή στο Θεό είναι υποδούλωση της αυτόνομης χοϊκής φύσης του και έφθασε μέχρι τον Άδη. Τώρα που έγινε «νεκρός και απολωλός» κατάλαβε το κόστος της απομάκρυνσής του. Και έτσι η ΜΟΝΗ σωτηρία είναι το «…ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου…».

Βλέπουμε εδώ κάτι πολύ όμορφο. Παρόλο που βυθίστηκε στην ακολασία και στην ασωτία, η εικόνα του Πατέρα δεν έσβησε! Όταν τον εγκατέλειπε, «Πατέρα» τον είπε και όταν επιστρέφει, πάλι «Πατέρα» τον προσφωνεί! Κάτι που ΔΕΝ ισχύει με τον πρεσβύτερο υιό, που η σχέση τους είναι τυπική παρά εσωτερική και αγαπητική.

Ο Πατέρα είναι εκεί και παραμένει, σπλαχνικός, στοργικός. Με τη σιωπώσα αγάπη του, αναμένει επί του σταυρού της αναμονής μέχρι να επιστρέψει! Τώρα που επίστρεψε, τρέχει τον αγκαλιάζει και τον δέχεται, ΟΧΙ σαν δούλο, αλλά σαν το παιδί του που υπήρξε πάντα. Με το φίλημα του τον εξαγνίζει και τον αγιάζει.

Παρόλη την αγάπη του Πατέρα ο άσωτος υιός, εξομολογείται τις αμαρτίες του: «…πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου, καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου…». Δεν τα ρίχνει στον Πατέρα του που τον καταπίεζε και γι’ αυτό έφυγε. Πιστεύει είναι ο μόνος ένοχος και αποφεύγει τις δικαιολογίες.

Ο Πατέρας, τον ντύνει με την αρχική στολή της Χάριτος, δεν τον κάνει «…μίσθιον…» αλλά υιόν αγαπητό. Του προσφέρει «…δακτύλιον…» στο χέρι, που είναι αρραβώνας της μέλλουσης ζωής και Βασιλείας, μιας αέναης και ατέρμονης σχέσης με το Νυμφίο. Τον ντύνει επίσης με «…ὑποδήματα εἰς τοὺς πόδας…» για τον ευαγγελισμό και γιατί ο χριστιανός έχει δύναμη να πατά «επί όφεων και σκορπιών» και του δίνει και το πιο σπουδαίο «…τὸν μόσχον τὸν σιτευτὸν…» το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, που σφάγηκε, για να μας μεταδώσει τη ζωή Του. Τώρα θα απαλλαγεί από το «Λιμό του Θεού» και τρώγει τον «Μόσχον» τον «…πάντοτε εσθιόμενον και μηδέποτε δαπανώμενον…».

Ο πρεσβύτερος υιός, διατηρούσε φαινομενική σχέση με τον Πατέρα, αλλά πραγματικά δεν υπήρχε. Αν ήταν αληθινός υιός του Πατέρα, έπρεπε να χαιρόταν και να εκδήλωνε την αγάπη του, «κατ’ εικόνα» του Πατέρα. ΔΕΝ ΤΟ ΕΚΑΝΕ. Μέσα του είχε τα πάθη του φθόνου, του μίσους, της υπερηφάνειας που του σύγχυζαν την ψυχή και του σκότιζαν το νου. Ο Πατέρας του χαιρόταν και αυτός λυπόταν. Ποθούσε την τιμωρία του αδερφού του, που ΟΥΤΕ ΚΑΝ τον αποκαλεί αδερφό, αλλά «…ο υιός σου ούτος…».

Δούλευε την περιουσία του Πατέρα του, χωρίς να έχει αγάπη ούτε στον Πατέρα αλλά ούτε και στον αδερφό του. Η Εκκλησία όμως είναι κοινωνία αγαπώμενων προσώπων. Ο πρεσβύτερος υιός, δεν παραδέχεται το λάθος του και αρνείται να εξομολογηθεί για να πάρει συγχώρεση. Εκθέτει τον αδερφό του για να αναδείξει την δική του υπεροχή.

Εμείς αγαπητοί μου αναγνώστες σε μια κατηγορία υιών του Θεού ανήκουμε; Ανήκουμε στους πραγματικούς και γνήσιους υιούς του Θεού του Υψίστου, ή στους «νόθους» και υποκριτές εκείνους υιούς, που τα πάντα ποιούν αλλά η καρδιά τους είναι μίλια μακριά από το Θεό;

Ας κάνουμε την αυτοκριτική μας και ο Θεός ας μας αξιώσει να «…έλθωμεν εις εαυτόν…» για να διαπιστώσουμε που βρισκόμεθα και να πάρουμε τις σωστές κατά καιρούς αποφάσεις.

Γένοιτο.