«…Πίστει παρωκησεν εις την γην της επαγγελίας ως αλλότριαν, εν σκηναίς κατοικήσας μετά Ισαάκ και Ιακώβ των συγκληρονόμων της επαγγελίας της αυτής εξεδέχετο γαρ τους θεμελίους έχουσαν πόλιν, ης τεχνίτης και δημιουργός ο Θεός. Και τι έτι λέγω; έπιλείψει με γαρ διηγούμενον ο χρόνος περί Γεδεών, Βαράκ, Σαμψών, Ιεφθάε, Δαυΐδ τε και Σαμουήλ και των προφητών, οι διά πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, ειργάσαντο δικαιοσύνην, επέτυχον επαγγελιών, έφραξαν στόματα λεόντων, έσβεσαν δύναμιν πυρός, έφυγον στόματα μαχαίρας, ενεδυναμώθησαν από ασθενείας, εγενήθησαν ισχυροί εν πολέμω, παρεμβολάς έκλιναν αλλοτρίων· έλαβον γυναίκες εξ αναστάσεως τους νεκρούς αυτών· άλλοι δε ετυμπανίσθησαν, ου προσδεξάμενοι την απολύτρωσιν, ίνα κρείττονος αναστάσεως τύχωσιν· έτεροι δε εμπαιγμών και μαστίγων πείραν έλαβον, έτι δε δεσμών και φυλακής· ελιθάσθησαν, επρίσθησαν, επειράσθησαν, εν φόνῳ μαχαίρας απέθανον, περιήλθον έν μηλωταίς, εν αιγείοις δέρμασιν, υστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ων ουκ ήν άξιος ο κόσμος, εν ερημίαις πλανώμενοι και όρεσι και σπηλαίοις και ταις οπαίς της γης. Και ούτοι πάντες μαρτυρηθέντες διά της πίστεως ουκ εκομίσαντο την επαγγελίαν, του Θεού περί ημών κρείττόν τι προβλεψαμένου, ίνα μη χωρίς ημών τελειωθώσι…».
Απόδοση σε απλή γλώσσα
«…Αδελφοί, με πίστη εγκαταστάθηκε στη γη που του υποσχέθηκε ο Θεός, ξένος σε άγνωστη χώρα, ζώντας σε σκηνές με τον Ισαάκ και τον Ιακώβ, που κι αυτοί ήταν κληρονόμοι της ίδιας υπόσχεσης.
Κι αυτό, γιατί περίμενε την πόλη που θα είχε στέρεα θεμέλια και που αρχιτέκτονας και δημιουργός θα ήταν ο Θεός. Χρειάζεται να συνεχίσω;
Δεν θα με πάρει ο χρόνος να διηγηθώ για το Γεδεών, το Βαράκ, το Σαμψών, τον Ιεφθάε, το Δαυίδ, το Σαμουήλ και τους προφήτες.
Με την πίστη κατατρόπωσαν την βασιλεία, επέβαλαν το δίκαιο, πέτυχαν την πραγματοποίηση των υποσχέσεων του Θεού, έφραξαν στόματα λεόντων, έσβησαν τη δύναμη της φωτιάς, διέφυγαν τη σφαγή, έγιναν από αδύνατοι ισχυροί, αναδείχτηκαν ήρωες στον πόλεμο, έτρεψαν σε φυγή εχθρικά στρατεύματα, γυναίκες ξαναπήραν πίσω στη ζωή τους ανθρώπους τους, κι άλλοι βασανίστηκαν στο θάνατο, χωρίς να δεχτούν την απελευθέρωσή τους, γιατί πίστευαν ότι μπορούσαν να αναστηθούν σε μια καλύτερη ζωή.
Άλλοι δοκίμασαν εξευτελισμούς και μαστιγώσεις, ακόμη και δεσμά και φυλακίσεις. Λιθοβολήθηκαν, πριονίστηκαν, πέρασαν δοκιμασίες, θανατώθηκαν με μάχαιρα, περιπλανήθηκαν ντυμένοι με προβιές και κατσικίσια δέρματα, έζησαν σε στερήσεις, υπέφεραν καταπιέσεις, θλίψεις και κακουχίες, κόσμος δεν ήταν άξιος να έχει τέτοιους ανθρώπους, πλανήθηκαν σε ερημιές και βουνά, σε σπηλιές και σε τρύπες της γης.
Όλοι οι παραπάνω, παρά την καλή μαρτυρία της πίστης τους, δεν πήραν ό,τι τους υποσχέθηκε ο Θεός, ο οποίος είχε προβλέψει καλύτερο για μας, έτσι ώστε να μη φτάσουν εκείνοι στην τελειότητα χωρίς εμάς...».
ΑΝΑΛΥΣΗ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Χαιρετώ εν Κυρίω! Το σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα λέγετε ακόμα δύο φορές μέσα στο εκκλησιαστικό έτος, την Κυριακή Α' Νηστειών και την Κυριακή των αγίων Πάντων.
Η συγκεκριμένη Κυριακή, η οποία προηγείται των Χριστουγέννων, ονομάζεται Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως και αποτελεί την κορύφωση της προετοιμασίας και τον προάγγελο της μεγάλης εορτής της Γεννήσεως του Χριστού, που κατά τον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο είναι «η μητρόπολις» των εορτών, γιατί το γεγονός που εορτάζομε κατ᾿ αυτή είναι η προϋπόθεση όλων των άλλων σταθμών της σωτηρίας μας.
Αν δεν γεννιόταν ο Χριστός ούτε θα βαφτιζόταν, ούτε θα δίδασκε και θα θαυματουργούσε, ούτε θα έπασχε και θα ανασταινόταν.
Ήδη με τη γέννηση του Χριστού η σωτηρία του γένους μας έχει δυνάμει συντελεσθεί.
Η θεία και η ανθρώπινη φύση έχουν ενωθεί εν Χριστώ. Ο Θεός και άνθρωπος Ιησούς Χριστός αποτελεί την ζώσαν εικόνα και την εγγύηση της μελλοντικής εν Χριστώ ανακεφαλαιώσεως των πάντων.
Τα αναγνώσματα της ημέρας περιέχουν πολλά εβραϊκά ονόματα, τα οποία αποτελούν μια αλυσίδα με πρώτο κρίκο τον Αδάμ και τελευταίο το δίκαιο Ιωσήφ και σύμφωνα με το συναξάρι της ημέρας, επιτελούμε την μνήμη όλων αυτών, οι οποίοι με τις πράξεις τους ευαρέστησαν το Θεό.
ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Ο απόστολος απευθυνόμενος στους παραλήπτες χριστιανούς, επισημαίνει την αναγκαιότητα στηριγμού τους στην πίστη και απορρίπτει κάθε σκέψη αποστασίας απ’ αυτήν. Για να μας στηρίξει στην πίστη μας προβάλλει μια σειρά από ηρωικά παραδείγματα ανδρών της Π.Δ., που έζησαν και αγωνίστηκαν με όπλο την πίστη στον ένα και αληθινό Θεό.
Το αποστολικό ανάγνωσμα όπως κι αυτό της Τυρινής χωρίζεται σε 2 μέρη. Το 1ο μέρος στιχ. (24-26), προβάλλει το παράδειγμα του προφήτη Μωυσή και το 2ο μέρος στιχ. (32-40)προβάλλονται μεταγενέστεροι ήρωες της πίστεως.
Ο Μωυσής ως μορφή κυρίαρχη μέσα στην ιστορία του αρχαίου Ισραήλ, ήταν πολύ φυσικό ως υπόδειγμα ενάρετου και δίκαιου άνδρα, να προβληθεί από τον απόστολο, για να μας θυμίσει το βίο του που είναι άξιος θαυμασμού.
Τα γεγονότα (σημεία) στα οποία αναφέρεται ο απόστολος, περιγράφονται στα 2 πρώτα κεφάλαια του βιβλίου της Εξόδου. Το αναφέρω για όσους θέλουν να το ανατρέξουν, γιατί δεν θα επεκταθούμε σε περαιτέρω αναφορά και ανάλυση του βίου του. Θα εστιάσουμε στο εξής: «…Μήτε οι σπουδές, μήτε η πριγκιπική λαμπρότητα, ούτε η άνετη και τρυφηλή ζωή των ανακτόρων, δεν μπορούσαν να τον κάνουν να μείνει μακριά από τον κακουχούμενο λαό του, αλλά και από τον ίδιο το Θεό που τόσο αγάπησε.
Στίχ. 25 «…μάλλον ελόμενος συγκακουχείσθαι τω λαώ του Θεού ή πρόσκαιρον έχειν αμαρτίας απόλαυσιν …»
Στον στίχ. 25 ο απόστολος μας λέει ξεκάθαρα τι προτίμησε! Προτίμησε τις κακουχίες και τις θλίψεις τους λαού του Θεού, κι αυτό το πράττε «εκκών», ως άνθρωπος που δεν μπορεί να δεχθεί την καλοπέρασή του, όταν ο ίδιος ο λαός του υποφέρει!! Πόσοι από μας αρνούμαστε την «άνετη» ζωή μας, για να προτιμήσουμε τη ζωή της «θυσίας» και της προσφοράς;
Η άρνηση να συγκακοπαθήσει με τους συνανθρώπους του είναι ΑΜΑΡΤΙΑ και δεν προβαίνει σ’ αυτήν ο Μωυσής. Προτιμά το «συμπάσχειν» και το «συνυποφέρειν», για να παραμείνει ενωμένος με το Θεό.
Το μεγαλείο της πράξης του δεν διαφαίνεται στο ότι προτίμησε τις κακουχίες παρά την καλοπέραση! ΟΧΙ! Το μεγαλείο της πράξης του διαφαίνεται στο ότι ο Μωυσής κατείχε «πριγκιπική ζωή», «ζωή των ανακτόρων», και αυτήν απαρνήθηκε για να κακοπαθήσει. Δεν ήταν φτωχός, ούτε μέσης τάξης άνθρωπος, μήτε ακόμα και πλούσιος. Είχε εξουσία και δύναμη πάνω και από αυτές τις προαναφερθείσης τάξεις, την οποία απαρνήθηκε και αυτό κάνει την πράξη του ακόμα πιο ένδοξη!
Ο Μωυσής προεικονίζει το Χριστό, και το παράδειγμά του προαναγγέλει τα όσα θα συμβούν αργότερα και σ’ Εκείνον. Όπως ο Μωυσής αρνήθηκε τα πάντα και προτιμά να κακοπαθήσει με το λαό του Θεού, για να τον απελευθερώσει από τη δουλεία, έτσι και ο Χριστός «…ἀντὶ τῆς προκειμένης αὐτῷ χαρᾶς ὑπέμεινε σταυρόν, αἰσχύνης καταφρονήσας…» Εβρ. (12, 2), δηλ. για να εισάγει τον άνθρωπο στην ουράνια βασιλεία του, καταδέχθηκε να σταυρωθεί, αψηφώντας την καταισχύνη και την ατίμωση του σταυρικού θανάτου.
Στίχ. 32 «…Και τι έτι λέγω; έπιλείψει με γαρ διηγούμενον ο χρόνος περί Γεδεών, Βαράκ, Σαμψών, Ιεφθάε, Δαυΐδ τε και Σαμουήλ και των προφητών…».
Μεταξύ των ανδρών που αναφέρει εδώ ο απόστολος είναι οι 4 Κριτές του Ισραήλ, οι Γεδεών, Βαράκ, Σαμψών και Ιεφθάε, ο βασιλιάς και προφήτης Δαβίδ και ο προφήτης και κριτής Σαμουήλ.
Η αναφορά εδώ είναι ονομαστική, δεν μνημονεύονται τα κατορθώματα τους. Δεν σημαίνει ότι αποδοκιμάζει τη ζωή τους ή και μερικές αξιοκατάκριτες αδυναμίες που ορισμένοι είχαν.Αναφέρεται αποκλειστικά στην πίστη που υπέδειξαν.
Ο Βαράκ μαζί με τη Δεββώρα πολέμησε τον Σισάρα και τους Χαναναίους.
Ο Ιεφθάε αντιμετώπισε νικηφόρα τους υιούς Αμμών.
Στίχ. 33-34 «…οι διά πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, ειργάσαντο δικαιοσύνην, επέτυχον επαγγελιών, έφραξαν στόματα λεόντων, έσβεσαν δύναμιν πυρός, έφυγον στόματα μαχαίρας, ενεδυναμώθησαν από ασθενείας, εγενήθησαν ισχυροί εν πολέμω, παρεμβολάς έκλιναν αλλοτρίων…».
Οι στίχοι εισάγονται με την αναφορική αντωνυμία, που περικλείει όλους τους «δίκαιους» άνδρες, που βάδισαν την «οδό» του Θεού.
Στίχ. 35 «…έλαβον γυναίκες εξ αναστάσεως τους νεκρούς αυτών· άλλοι δε ετυμπανίσθησαν, ου προσδεξάμενοι την απολύτρωσιν, ίνα κρείττονος αναστάσεως τύχωσιν…»
Δια της πίστεως επιτεύχθηκαν και άλλα κατορθώματα. Αναστήθηκαν παιδιά, υπέμειναν «τυμπανισμούς»[1], και κάθε λογής χτυπήματα και κακουχίες που ενώ ήσαν επίπονα, φάνταζαν λυτρωτικά!
Στίχ. 36-37 «…έτεροι δε εμπαιγμών και μαστίγων πείραν έλαβον, έτι δε δεσμών και φυλακής· ελιθάσθησαν, επρίσθησαν, επειράσθησαν, εν φόνῳ μαχαίρας απέθανον, περιήλθον έν μηλωταίς, εν αιγείοις δέρμασιν, υστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι…»
Εδώ ο απόστολος αναφέρει μαρτυρικούς θανάτους, για την αγάπη του Θεού. Μιας «υπερ φύσιν» αγάπης, που το ίδιο το αντίτιμο της ζωής, δεν μπορούσε να υπερκεράσει. Αυτού το είδος αγάπης, είναι μια τρανταχτή απόδειξη, στους «κλυδωνιζόμενους τη πίστει», πως η πίστη μας δεν είναι θεωρητική, ούτε φιλολογική αλλά μήτε και ψυχολογική. Είναι βιωματική, εμπειρική, ζωτική, «τροφός Ζωής Αιώνιου».
Η θρησκευτική πίστη δεν είναι παρατήρηση με τα φυσικά μας μάτια. Δεν είναι γνώση που προέρχεται από πειραματικές εξετάσεις και λογικές αποδείξεις. Δεν είναι μια αυθαίρετη προσωπική γνώμη, που εμείς οι ίδιοι διαμορφώσαμε και που δεν έχει κανένα αντικειμενικό κύρος.Η ΠΙΣΤΗ ΕΙΝΑΙ ΔΩΡΕΑ ΚΑΙ ΧΑΡΙΣΜΑ! ΕΙΝΑΙ ΦΩΣ ΟΥΡΑΝΙΟ ΚΑΙ ΘΕΪΚΟ, ΠΟΥ ΑΠΛΩΝΕΙ ΜΕΣΑ ΣΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΒΑΘΗ Ο ΖΩΝ ΘΕΟΣ.
Στίχ. 38 «…ων ουκ ήν άξιος ο κόσμος, εν ερημίαις πλανώμενοι και όρεσι και σπηλαίοις και ταις οπαίς της γης…»
Τον 1ον τρόπο προτείνει ο ίδιος ο Χρυσόστομος«…καν τον κόσμον αντιστήσης όλον, εκείνους ευρίσκω καθελκόντας τον ζυγόν και τιμιωτέρους όντας…».Δηλ. στη ζυγαριά σύγκρισης και μέτρησης, αν από τη μια μεριά μπει ο κόσμος και από την άλλη το πλήθος των δικαίων ανδρών, η ζυγαριά θα κλίνει προς τους δίκαιους.
Η 2η ερμηνεία, η λιγότερη επικρατούσα, είναι πως ο κόσμος δεν είναι άξιος να κατέχει τέτοιας αξίας ανθρώπους. Η αγάπη και η αρετή ξεπερνά σε αξία οποιανδήποτε άλλη πραγματικότητα του κόσμου τούτου. Αυτό που μένει και έχει ανυπολόγιστη αξία στα μάτια του Θεού, είναι η πίστη και η υπομονή των αγίων, το αίμα των μαρτύρων, τα δάκρυα των οσίων και ο ιδρώτας των δικαίων.
Στίχ. 38 «…Και ούτοι πάντες μαρτυρηθέντες διά της πίστεως ουκ εκομίσαντο την επαγγελίαν, του Θεού περί ημών κρείττόν τι προβλεψαμένου, ίνα μη χωρίς ημών τελειωθώσι…»
Οι δίκαιοι της Π.Δ. χάρη στην πίστη που υπέδειξαν ευαρέστησαν το Θεό, ωστόσο δεν πέτυχαν ν’ απολαύσουν τα ουράνια αγαθά που τους είχε υποσχεθεί ο Θεός. Ενώ έζησαν με την προσδοκία της εκπλήρωσης της θείας επαγγελίας, δεν είδαν να εκπληρώνεται η επαγγελία αυτή. Κάποιος εδώ μπορεί ν’ αναρωτηθεί γιατί να γίνεται αυτό;
Γιατί ο Θεός προέβλεψε κάτι καλύτερο! Για να μη φανεί ότι αυτοί είναι σε πλεονεκτικότερη θέση από μας, ο Κύριος όρισε έναν, τον ίδιο καιρό απονομής των στεφάνων για όλους. Και για τους δίκαιους της Παλαιάς και για τους αγίους της Καινής Διαθήκης, η οικονομία αυτή του Θεού φανερώνει το βάθος της αγάπης και το μέγεθος της Πρόνοιάς Του.
Η οικονομία του Θεού για τη σωτηρία του κόσμου είναι και παραμένει μυστήριο γιατί υπερβαίνει τις δυνατότητες την ανθρώπινης ερμηνείας. Είναι μυστήριο πίστης και προσδοκία ελπίδας που δεν ολοκληρώθηκε ακόμη. Και οι δίκαιοι της Παλαιάς και οι άγιοι της Καινής ζούμε με την ελπίδα της ΝΕΑΣ και ΕΝΔΟΞΗΣ έλευσης του Θεού και την πολυπόθητο είσοδο στην «κρείττονα πατρίδα».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου