23. Απόστολος Κυριακής E΄– Ρωμαίους (10, 1 – 10)

Ρωμαίους (10, 1 – 10)

«…1 Ἀδελφοί, ἡ μὲν εὐδοκία τῆς ἐμῆς καρδίας καὶ ἡ δέησις πρὸς τὸν θεὸν ὑπὲρ αὐτῶν εἰς σωτηρίαν. 2 μαρτυρῶ γὰρ αὐτοῖς ὅτι ζῆλον θεοῦ ἔχουσιν· ἀλλ’ οὐ κατ’ ἐπίγνωσιν, 3 ἀγνοοῦντες γὰρ τὴν τοῦ θεοῦ δικαιοσύνην, καὶ τὴν ἰδίαν ζητοῦντες στῆσαι, τῇ δικαιοσύνῃ τοῦ θεοῦ οὐχ ὑπετάγησαν· 4 τέλος γὰρ νόμου Χριστὸς εἰς δικαιοσύνην παντὶ τῷ πιστεύοντι. 5 Μωϋσῆς γὰρ γράφει ὅτι τὴν δικαιοσύνην τὴν ἐκ τοῦ νόμου ὁ ποιήσας ἄνθρωπος ζήσεται ἐν αὐτῇ. 6 ἡ δὲ ἐκ πίστεως δικαιοσύνη οὕτως λέγει· Μὴ εἴπῃς ἐν τῇ καρδίᾳ σου· Τίς ἀναβήσεται εἰς τὸν οὐρανόν; τοῦτ’ ἔστιν Χριστὸν καταγαγεῖν· 7 ἤ· Τίς καταβήσεται εἰς τὴν ἄβυσσον; τοῦτ’ ἔστιν Χριστὸν ἐκ νεκρῶν ἀναγαγεῖν. 8 ἀλλὰ τί λέγει; Ἐγγύς σου τὸ ῥῆμά ἐστιν, ἐν τῷ στόματί σου καὶ ἐν τῇ καρδίᾳ σου, τοῦτ’ ἔστιν τὸ ῥῆμα τῆς πίστεως ὃ κηρύσσομεν. 9 ὅτι ἐὰν ὁμολογήσῃς ἐν τῷ στόματί σου κύριον Ἰησοῦν, καὶ πιστεύσῃς ἐν τῇ καρδίᾳ σου ὅτι ὁ θεὸς αὐτὸν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν, σωθήσῃ· 10 καρδίᾳ γὰρ πιστεύεται εἰς δικαιοσύνην, στόματι δὲ ὁμολογεῖται εἰς σωτηρίαν·...».

ΑΝΑΛΥΣΗ

Η σημερινή Κυριακή, έχει σαν κεντρικό θέμα, το πρόβλημα της αποδοκιμασίας του Ισραήλ εκ μέρους του Θεού. Σ’ αυτό το αποστολικό ανάγνωσμα ο Παύλος προσπαθεί να αιτιολογήσει πως η δικαίωση δεν προέρχεται από την τήρηση των διατάξεων του Μωσαϊκού νόμου, αλλά και ότι η εκλογή του Θεού δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των Ισραηλιτών. Για να στηρίξει ο Παύλος τη διδασκαλία του, προσφεύγει στη χρήση των λόγων του προφήτη Μωυσή, τους οποίους ανάγει στο πρόσωπο του Χριστού και στη δικαίωση που επιτυγχάνεται δια της πίστεως.

===========================================================

«...1 Ἀδελφοί, ἡ μὲν εὐδοκία τῆς ἐμῆς καρδίας καὶ ἡ δέησις πρὸς τὸν θεὸν ὑπὲρ αὐτῶν εἰς σωτηρίαν...». στιχ. 1

Η «…ευδοκία…» σημαίνει την αγαθή προαίρεση αλλά εδώ εκφράζει τη θερμή επιθυμία του Παύλου, η οποία καταλήγει να γίνεται προσευχή προς το Θεό. Παρά την απιστία των Ιουδαίων, ο Παύλος προσευχόταν στο Θεό να πιστέψουν και να κερδίσουν τη σωτηρία τους.

«...2 μαρτυρῶ γὰρ αὐτοῖς ὅτι ζῆλον θεοῦ ἔχουσιν• ἀλλ’ οὐ κατ’ ἐπίγνωσιν στιχ. 2

Εδώ ο απόστολος μαρτυρά πως «…ζῆλον θεοῦ ἔχουσιν…» δηλ. οι ομοεθνείς του είχαν ευλάβεια στο πρόσωπο του Θεού. Αλλά ευθύς αμέσως σπεύδει να διευκρινίσει ότι ο ζήλος αυτός δεν είναι υγιής, γιατί ήταν ζήλος ΧΩΡΙΣ ΕΠΙΓΝΩΣΗ, δηλ. ζήλος που ΔΕΝ ενέπνεε την αληθινή γνώση για το Θεό και το θέλημά Του.  

«...3 ἀγνοοῦντες γὰρ τὴν τοῦ θεοῦ δικαιοσύνην, καὶ τὴν ἰδίαν ζητοῦντες στῆσαι, τῇ δικαιοσύνῃ τοῦ θεοῦ οὐχ ὑπετάγησαν...». στιχ. 3

Η άγνοια των Ισραηλιτών δεν ήταν ακούσια και δικαιολογημένη αλλά ηθελημένη και γι’ αυτό αδικαιολόγητη, διότι ο νόμος και η ορθή γνώση του, θα τους οδηγούσε στο Χριστό.

Η «…δικαιοσύνῃ τοῦ θεοῦ…» είναι η δωρεά που παρέχει ο Θεός και η οποία δικαιώνει, δηλ. σώζει τον άνθρωπο. Οι Ισραηλίτες αντί για την δικαιοσύνη του Θεού, επιδίωκαν να στήσουν τη δική τους δικαιοσύνη, που στηριζόταν στη τήρηση των διατάξεων του νόμου, κατά τη δική τους πάντα αντίληψη.

«…4 τέλος γὰρ νόμου Χριστὸς εἰς δικαιοσύνην παντὶ τῷ πιστεύοντι…» στιχ. 4

Πού έγκειται κυρίως η πλάνη των Ισραηλιτών; Στην άρνηση τους να γνωρίσουν το βαθύτερο νόημα του νόμου!

Ο όρος «τέλος» εδώ έχει τριπλή σημασία. Σημαίνει το σκοπό, το πλήρωμα, την ολοκλήρωση. Εδώ ο Παύλος χρησιμοποιεί και τις 3 σημασίες ταυτόχρονα. Ο Χριστός είναι ο σκοπός για τον οποίο δόθηκε ο νόμος και ο Χριστός είναι αυτός που δίνει που τερματίζει, δίνει τέλος στην αποστολή και την ισχύ του νόμου. Ο Χριστός μας αποτελεί την ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ, το επιστέγασμα του νόμου.

Μετά την έλευση του Χριστού, η δικαίωση του ανθρώπου επιτυγχάνεται δια της πίστεως στο πρόσωπο του Χριστού και ΔΕΝ εξαρτάται από το νόμο. Η ισχύς του νόμου πλέον έπαυσε και ο σκοπός για τον οποίο δόθηκε εκπληρώθηκε.

«…Μωϋσῆς γὰρ γράφει ὅτι τὴν δικαιοσύνην τὴν ἐκ τοῦ νόμου ὁ ποιήσας ἄνθρωπος ζήσεται ἐν αὐτῇ…» στιχ. 5

Συνεχίζοντας ο απόστολος αιτιολογεί ότι υποστήριξε πιο πάνω, ότι η δικαίωση επιτυγχάνεται δια της πίστεως και όχι δια του νόμου. Για να στηρίξει ο Παύλος την άποψη του επικαλείται τα όσα γράφει ο Μωυσής στο Λευίτ (18, 5) «…Γι’ αυτό πρέπει να τηρείτε τους δικούς μου νόμους και τις δικές μου εντολές. Όποιος τις εφαρμόζει, αυτός θα ζήσει. Εγώ είμαι ο Κύριος…».

«…ἡ δὲ ἐκ πίστεως δικαιοσύνη οὕτως λέγει• Μὴ εἴπῃς ἐν τῇ καρδίᾳ σου• Τίς ἀναβήσεται εἰς τὸν οὐρανόν; τοῦτ’ ἔστιν Χριστὸν καταγαγεῖν…» στιχ. 6

Αυτά που λέει ο Μωϋσής για το νόμο ο Παύλος τα αναγάγει στο πρόσωπο του Χριστού. Πρόθεση του αποστόλου είναι να καταδείξει, ότι εκ πίστεως σωτηρία είναι κατορθωτή, γιατί ο Ίδιος ο Χριστός και Θεός μας κατήλθε στη γη, σαρκώθηκε και σταυρώθηκε υπέρ ημών. Γι’ αυτό ο λογισμός ν’ ανέβει κάποιος στον ουρανό να ελκύσει το Χριστό είναι εσφαλμένος και απορριπτέος για όσους αποβλέπουν στην εκ πίστεως δικαιοσύνη.

«…ἤ• Τίς καταβήσεται εἰς τὴν ἄβυσσον; τοῦτ’ ἔστιν Χριστὸν ἐκ νεκρῶν ἀναγαγεῖν, ἀλλὰ τί λέγει; Ἐγγύς σου τὸ ῥῆμά ἐστιν, ἐν τῷ στόματί σου καὶ ἐν τῇ καρδίᾳ σου, τοῦτ’ ἔστιν τὸ ῥῆμα τῆς πίστεως ὃ κηρύσσομεν …» στιχ. (7 - 8)

Όπως δεν χρειάζεται ν’ ανέβει κάποιος στον ουρανό για να κατεβάσει το Χριστό, έτσι επίσης δεν χρειάζεται κάποιος να κατέβει «εις την άβυσσον», για ν’ αναστήσει το Χριστό. Αλλά το «ρήμα» που είναι κοντά στο στόμα και στην καρδία είναι η ανταπόδειξη της χρηστότητάς μας. Μέσα στο στόμα μας και στην καρδία μας έχουμε τη σωτηρία μας. Τι είναι από τούτο ευκολότερο; Και ο ιερός Χρυσόστομος προσθέτει επ’ αυτό. «…Εν τη διάνοιά σου και εν τη γλώσση σου η σωτηρία. Δεν χρειάζεται να βαδίσεις μακριά, ούτε σε πέλαγος να πλεύσεις, ούτε όρη να διαβείς, όποιος ελέγξει αυτά θα σωθεί…».

«…ὅτι ἐὰν ὁμολογήσῃς ἐν τῷ στόματί σου κύριον Ἰησοῦν, καὶ πιστεύσῃς ἐν τῇ καρδίᾳ σου ὅτι ὁ θεὸς αὐτὸν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν, σωθήσῃ…» στιχ. (9)

Το «ρήμα της πίστεως» μας είναι κοντά στο στόμα και στην καρδία μας. Ο απόστολος βάζει στην πρώτη γραμμή την ομολογία, όπου πρώτη είναι η έκφραση «|εν τω στόματί σου». Η ονομασία αυτή του Ιησού ως Κυρίου συνιστά το θεμέλιο της χριστιανικής πίστεως και σωτηρίας. Αυτό αποδεικνύεται και από τη σημασία που δίνει ο ίδιος ο Ιησούς στο κατά Ματθαίο ευαγγέλιο (10, 32-33) «…Πᾶς οὖν ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. ὅστις δ᾿ ἂν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ἀρνήσομαι αὐτὸν κἀγὼ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς…».

Η ομολογία ήταν και η 1^η αιτία για την οποία καταδικάζονταν οι πρώτοι χριστιανοί και οδηγούνταν στο μαρτύριο.

«…καρδίᾳ γὰρ πιστεύεται εἰς δικαιοσύνην, στόματι δὲ ὁμολογεῖται εἰς σωτηρίαν…» στιχ. (10)

Επίσης η πίστη είναι και έργο της καρδιάς, και καρδιά σύμφωνα με την όλη διδασκαλία της Αγίας Γραφής είναι ο «έσω» άνθρωπος. Προϋπόθεση για τη δικαίωσή μας είναι η πίστη που γεννιέται και ενυπάρχει στην καρδία μας, στο βάθος της υπάρξεώς μας.

Την πίστη που ενοικεί μέσα μας παρακολουθεί η ομολογία, η οποία δίδεται δια του στόματος. Προηγείται η πίστη και ακολουθεί η ομολογία. Η πίστη αποτελεί το θεμέλιο και η ομολογία αυτό που οικοδομούμε πάνω στο θεμέλιο της πίστεως.

Η εν Χριστώ σωτηρία χρειάζεται και τα δύο, και την πίστη που γεννιέται στην καρδία και την ομολογία δια του στόματος, η οποία εκφράζει έμπρακτα την αγάπη και την αφοσίωσή μας στο Χριστό και το Ευαγγέλιο Του.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

 

Η δικαίωση μας προϋποθέτει την πίστη. Όποιος δεν πιστεύει δεν μπορεί και να δικαιωθεί. Οφείλουμε λοιπόν να πιστεύουμε με όλη μας την καρδία στο Χριστό που ο Θεός ανέδειξε Κύριο και Σωτήρα όλων των ανθρώπων.

Πιστεύω στο Χριστό σημαίνει αποδέχομαι και ανταποκρίνομαι στο Ευαγγέλιο της σωτηρίας που Εκείνος ευαγγελίστηκε στους ανθρώπους και οι Απόστολοί του μας μετέδωσαν δια του κηρύγματός τους.

Η δικαιοσύνη που λαμβάνουμε δια της πίστεως είναι η άφεση των αμαρτιών μας, η συμφιλίωση με το Θεό, η ένωση με το Χριστό, η μετοχή στη ζωή και στα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος.

Η ομολογία πίστεως στο πρόσωπο του Χριστού, τη δίνουμε δια στόματος και δεν είναι μια τυπική διακήρυξη των χειλιών. Εκφράζει την καρδία μας. Διερμηνεύει την αγάπη και την αφοσίωση μας προς τον Χριστό. Αποδεικνύει την πιστότητα και την υπακοή μας στο Ευαγγέλιό Του. Ας αξιωθούμε να υπάρξουμε αντάξιοι της αγάπης Του. Γένοιτο.