ΨΑΛΜΟΣ 2. Β'.

Ο ψαλμός αυτός περιγράφει το συνασπισμό εθνών, υπό την καθοδήγηση των αρχηγών τους, εναντίον του Κυρίου και του Χριστού Του.

Ο ψαλμός αυτός διαιρείται σε τέσσερα μέρη:

1. Στιχ. 1-3: Σκηνή εν τη γη. Τα έθνη του κόσμου μετά των αρχόντων τους, συνασπίζονται κατά του Κυρίου και του Χριστού Του, κατά του ιεροτέρου θρησκευτικού δεσμού.
2. Στιχ. 4-6: Σκηνή εν τω ουρανώ. Ο Κύριος ελεεινολογεί την επανάστασή τους, και φέρει τρόμο σ’ αυτούς δια της χρήσεως του Υιού του ως βασιλέα.
3. Στιχ. 7-9: Ο βασιλικός αυτός Υιός, γεννηθείς εκ του Θεού, κηρύττει την κυριαρχία Του επί όλων των εθνών και προβάλλει την ακατανίκητη δύναμή Του πάνω σ’ αυτούς.
4. Στιχ. 10-13: Στους τελευταίους στίχους ο ποιητής ειδοποιεί τους λαούς και τους αρχηγούς τους, να υποταχθούν με σεβασμό στο Θεό και τον Υιό Του, για να μην καταστραφούν υπό της οργής Του.

Πρώτη στροφή στίχ. 1-3

Σκηνή εν τη γη. Η μάταια προσπάθεια των δυνάμεων του κακού κατά του Κυρίου και κατά του Χριστού Αυτού.

Ψαλ. 2,1  - Ἱνατί ἐφρύαξαν ἔθνη, καὶ λαοὶ ἐμελέτησαν κενά;

Ψαλ. 2,1  (Νεοελληνική απόδοση) - Γιατί σαν άγρια αχαλίνωτα άλογα αναστατώθηκαν και αφήνιασαν τα ειδωλολατρικά έθνη και γιατί αυτοί οι λαοί μελέτησαν και κατέστρωσαν σχέδια μωρά, αμαρτωλά και απραγματοποίητα;

Ερμηνεία – «..Ἱνατί…». Εδώ έχουμε μια απότομο εισαγωγή εις το θέμα. Η ερώτηση αυτή που υποβάλει ο ποιητής δεν δηλώνει άγνοια, αλλά εκφράζει την αγανάκτησή του για το τόλμημα των επαναστατών.

Το ρήμα «…φρυάττω…» κυριολεκτείται για ίππους αδάμαστους, που κτυπάνε με μανία το έδαφος, δηλώνοντας τη μανία τους από το φύσημα των μυκτήρων τους (ρουθουνιών τους), προσπαθώντας ν’ απαλλαγούν τον χαλινό τους.

Για το «…ἐμελέτησαν κενά …», ο ποιητής εκφράζει σχέδια και συνωμοσίες που αποφάσισαν οι εχθροί του Θεού, με επιδεξιότητα κατ’ αυτούς, αλλά απέβησαν άκαρπα, δηλ. κενά.

Ψαλ. 2,2 - παρέστησαν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς, καὶ οἱ ἄρχοντες συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτὸ κατὰ τοῦ Κυρίου καὶ κατὰ τοῦ χριστοῦ αὐτοῦ.

Ψαλ. 2,2  (Νεοελληνική απόδοση) - Παραστάθηκαν απειλητικοί οι βασιλείς της γης και οι άρχοντες συγκεντρώθηκαν από συμφώνου στον ίδιον τόπον εναντίον του Κυρίου και Θεού και εναντίον εκείνου, τον οποίον αυτός έχρισε προφήτη, αρχιερέα και βασιλέα.

Ερμηνεία – Το ρήμα «…παρέστησαν…», σημαίνει έλαβαν αγέρωχο στάση απειλής, προσβολής, έτσι ώστε να εφαρμόσουν εις πέρας τα δόλια σχέδιά τους.

Το «…βασιλεῖς…καὶ…ἄρχοντες…», έχει διαχρονική υπόσταση. Όπως έγινε τότε κατά την περίοδο έλευσης του Κυρίου μας, όπου βασιλείς και άρχοντες, Ηρώδης και Πόντιος Πιλάτος, αλλά και οι ηγούμενοι του Ιουδαϊκού λαού, συγκεντρώθηκαν και συσκέφτηκαν πως θα εξουθενώσουν τον Κύριο, κατόπιν κατά του Χριστού εστράφησαν και οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, διώκτες του χριστιανισμού, αυτός ο αόρατος πόλεμος, που πλέον είναι απ’ όλους ορατός, πιστεύοντες και μη, θα συνεχίζεται μέχρι τέλους των αιώνων, σύμφωνα και με την Αποκ. (20, 9). Το βλέπετε και σήμερα τι γίνεται, η μεγάλη Ρωσία, διαιρέθηκε σε άλλα δορυφορικά κράτη. Η Γιουγκοσλαβία διαμοιράστηκε σε άλλη 6 ανεξάρτητα κράτη, η Συρία πολεμείται, η Ελλάδα υποδουλώνεται κοκ.

Εις ουδέν άλλο Βασιλέα, δεν εξαπολύθηκαν τόσες δυνάμεις του κακού, όσες κατά του Χριστού. Όμως τι Μεγάλος που είναι ο Θεός! Ακόμα μακροθυμεί και περιμένει την μετάνοια, ακόμα μακροθυμεί και ελεεινολογεί! Περιμένει…

Ψαλ. 2,3 - Διαῤῥήξωμεν τοὺς δεσμοὺς αὐτῶν καὶ ἀποῤῥίψωμεν ἀφ᾿ ἡμῶν τὸν ζυγὸν αὐτῶν.

Ψαλ. 2,3  (Νεοελληνική απόδοση) - Είπαν τα αμαρτωλά αυτά έθνη και οι παράνομοι βασιλείς μεταξύ τους· «…ας συντρίψουμε τους δεσμούς, που μας κρατούν υποταγμένους στον Κύριων και στον Χριστών Αυτού και ας αποτινάξουμε μακριά από μάς το ζυγό Του…».

Ερμηνεία – «… Διαῤῥήξωμεν τοὺς δεσμοὺς αὐτῶν…».  Ο στίχος αυτός περιέχει το επαναστατικό κήρυγμα των ανταρτών κατά του Κυρίου και Χριστού Αυτού. Δια του ρήματος «…διαῤῥήξωμεν…» και «…ἀποῤῥίψωμεν…», εκφράζεται η λύσσα των εχθρών και επαναστατών κατά του Θεού.

Οι «…δεσμοί…» και ο «…ζυγός…» είναι σύμβολα δουλείας, την οποία ο Κύριος ζητεί από τους Ιουδαίους και Εθνικούς. Δεν μπορούσαν να νοήσουν πως αυτή η δουλεία είναι η δική τους ελευθερία. (Βλέπε ποίημα η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, https://meagapitheou.blogspot.com/2019/01/blog-post.html).

Δεύτερη στροφή στίχ. 4-5

Σκηνή εν τω ουρανώ. Ο Κύριος περιγελά τις προσπάθειες των εχθρών Του.

Ψαλ. 2,4 - ὁ κατοικῶν ἐν οὐρανοῖς ἐκγελάσεται αὐτούς, καὶ ὁ Κύριος ἐκμυκτηριεῖ αὐτούς.

Ψαλ. 2,4  (Νεοελληνική απόδοση) – Αλλά αυτός, που κατοικεί στους ουρανούς, ο παντοδύναμος και δίκαιος Θεός θα τους περιπαίξει και θα τους χλευάσει, θα τους κάμει καταγέλαστους ενώπιον όλων.

Ερμηνεία – «…ὁ κατοικῶν ἐν οὐρανοῖς…».  Πάνω από τη λυσσώδη ατμόσφαιρα που επικρατεί στη γη, ο ποιητής μας βλέπει στον Ουρανό, τη μεγαλοπρέπεια του Θεού. Βλέπει το γαλήνιο και ήρεμο του Πρόσωπο, εκεί που ο Κύριος είναι απρόσβλητος από τους φρυάττοντες της γης. Μπορεί εύκολα να προσβάλλει αυτούς αλλά πρώτα «…ἐκγελάσεται αὐτούς…» δηλ. γελά ελεεινολογών αυτούς. Μια στάση που δείχνει πως ο Κύριος πάρα ταύτα δεν λαμβάνει υπόψη του τα φρυάγματα αυτών των εθνών. Αλλά αντιπαραθέτει τη περιφρόνησή Του μπροστά στη δική τους λύσσα.

(Ωραιότατη εικόνα που δεικνύει το Μεγαλείο του Θεού!!)

Μπροστά στο εξοργιστικό φρύαγμα των εχθρών, ο Κύριος απαντά με την ήρεμη περιφρονητική και χλευαστική εκπνοή και κίνηση των μυκτήρων Του εν ουρανώ. Μετά το ήρεμο και περιφρονητικό μειδίαμά Του, φυσά τους μυκτήρας Του ο Κύριος προς περισσότερη εκδήλωση της περιφρονήσεώς Του προς τους εχθρούς Του.

Αυτή η δραματική πρόοδος της περιφρονήσεως του Θεού, θα μας οδηγήσει στον επόμενο στίχο, την οργή Του και το θυμό Του.

Ψαλ. 2,5 - τότε λαλήσει πρὸς αὐτοὺς ἐν ὀργῇ αὐτοῦ καὶ ἐν τῷ θυμῷ αὐτοῦ ταράξει αὐτούς.

Ψαλ. 2,5  (Νεοελληνική απόδοση) - Εις δε τον κατάλληλο χρόνο θα μιλήσει προς αυτούς με την οργή Του και θα τους συγκλονίσει επάνω εις την έκρηξη του δικαίου του θυμού.

Ερμηνεία – «…τότε λαλήσει πρὸς αὐτοὺς…». Ο θυμός του Κυρίου κορυφώνεται. Όταν η υπομονή Του περάσει τα όριά της και η μακροθυμία του παύσει, τότε θα έλθει η ώρα της δικαιοσύνης Του και θα «λαλήσει» δηλ. θα ομιλήσει για των πεπραγμένων προς «αυτούς», δηλ. τους εχθρούς Του. Θα τους συνταράξει και θα τους φέρει σε τρομερά σύγχυση και αναστάτωση.

Τρίτη στροφή στίχ. 6-9

Ομιλεί ο Μεσσίας.

Ψαλ. 2,6 - Ἐγὼ δὲ κατεστάθην βασιλεὺς ὑπ᾿ αὐτοῦ ἐπὶ Σιὼν ὄρος τὸ ἅγιον αὐτοῦ.

Ψαλ. 2,6  (Νεοελληνική απόδοση) - Εγώ όμως, ο Χριστός Αυτού, παρά τις εχθρικές ενέργειες των αντιθέτων, ενθρονίστηκα από Αυτόν τον Θεό και Πατέρα ως Βασιλεύς αιώνιος, στον ιερόν όρος Σιών, εις την Ιερουσαλήμ.

Ερμηνεία – Το «…Ἐγὼ…» στον στίχο αυτό έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. Θέλει να καταδείξει την κυριότητα και ανωτερότητα του ομιλητή. Μπροστά στις παρατάξεις του εχθρού όλου του κόσμου, αντιπαρατίθεται, ο ακατάβλητος αντιπρόσωπός του Θεού, ο Μεσσίας.

Ο Κύριος ενώπιον των εχθρών Του, δημοσιεύει το βασιλικό αξίωμα του Χριστού Του.

Ψαλ. 2,7 - διαγγέλλων τὸ πρόσταγμα Κυρίου. Κύριος εἶπε πρός με· υἱός μου εἶ σύ, ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε.

Ψαλ. 2,7  (Νεοελληνική απόδοση) - Για να διαλαλώ και κηρύττω προς όλον τον κόσμο το πρόσταγμα του Κυρίου. Αυτό, είναι το πρόσταγμα, με το οποίον με ανεβίβασε στο θρόνο· ο Κύριος μου είπε· «…συ είσαι ο μονογενής Υιός μου, τον οποίον έχω γεννήσει προ πάντων των αιώνων, σήμερον δε και σε ανιστώ ένδοξο από τον τάφο.

Ερμηνεία – Υπάρχει πλήρης αλληλεγγύη μεταξύ Θεού και Χριστού, «…υἱός μου εἶ σύ…». Αυτό είναι και το 1^ο μέρος του διατάγματος του Θεού, που αναφέρεται εις την υιότητα του Χριστού. Το «…ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε…» και ιδιαίτερα η προσωπική αντωνυμία «…εγώ…» τονίζει την ιδιαίτερη σχέση του Θεού ως Πατέρα και του Χριστού ως Υιός. Ο παροντικός χρόνος του «…σήμερον…» και ο παρελθοντικός χρόνος του «…γεγέννηκά σε…», δηλώνει την προαιώνιον γέννηση αλλά και την εκάστη παρούσα στιγμή χρόνου ύπαρξης του Υιού. Ούτε μόνο παρόν υπάρχει σ’ Αυτόν, ούτε μόνο παρελθόν, αλλά Αιωνιότητα.

Ο Θεός μέσα από την Αγία Γραφή, και τον Ισμαήλ ονόμασε υιό Του, και τον Σολομώντα ονόμασε υιό Του, αλλά ουδέποτε χρησιμοποίησε τέτοιες εκφράσεις όπως οι παρούσες.

Ψαλ. 2,8 - αἴτησαι παρ᾿ ἐμοῦ, καὶ δώσω σοι ἔθνη τὴν κληρονομίαν σου καὶ τὴν κατάσχεσίν σου τὰ πέρατα τῆς γῆς.

Ψαλ. 2,8  (Νεοελληνική απόδοση) - Ζήτησε ελεύθερα από μένα με το θάρρος της υιότητος ότι θέλεις, και εγώ θα δώσω ως κληρονομία Σου, όλα τα έθνη και θα θέσω υπό την απόλυτον εξουσία Σου, όλη την γη μέχρι των περάτων αυτής.

Ερμηνεία – «…αἴτησαι παρ᾿ ἐμοῦ…» είναι τρόπος έκφρασης που δηλώνει «…προθύμως θα σου δώσω…». Ο Θεός Πατήρ είναι ο δημιουργός και Κύριος όλης της γης. Ο Χριστός ως Υιός Του μονογενής, έχει το δικαίωμα κληρονομιάς όλου του κόσμου. Και γι’ αυτό δεν έχει παρά να το ζητήσει από το Θεό και θα γίνει.

Ψαλ. 2,9 - ποιμανεῖς αὐτοὺς ἐν ῥάβδῳ σιδηρᾷ, ὡς σκεύη κεραμέως συντρίψεις αὐτούς.

Ψαλ. 2,9  (Νεοελληνική απόδοση) - Θα τους κυβερνήσεις με σιδερένια ράβδο, με ακατανίκητο εξουσία, αλλά και θα συντρίψεις όλους εκείνους, οι οποίοι ανθίστανται εις Σε, με τόση ευκολία, σαν να ήσαν πήλινα εύθραυστα αγγεία κατασκευασμένα από τον κεραμιδά.

Ερμηνεία – Η δύναμις του Χριστού θα είναι τόσο μεγάλη, ώστε παρουσιάζεται ο Χριστός ως «…ράβδος σιδηρά…» και οι εχθροί του ως «…σκεύη κεραμέως…» δηλ. εύθραυστα πήλινα δοχεία.  Η έξαρσης του ποιητή μας υπέρ τα εθνικιστικά του όρια, και η εξύψωση του Μεσσία εις παγκόσμια προσωπικότητα, είναι χαρακτηριστικά θείας πνοής.

Τέταρτη στροφή στίχ. 10-13

Δίδαγμα πρακτικό.

Ψαλ. 2,10 - καὶ νῦν, βασιλεῖς, σύνετε, παιδεύθητε, πάντες οἱ κρίνοντες τὴν γῆν.

Ψαλ. 2,10  (Νεοελληνική απόδοση) - Και τώρα, που ακούετε αυτές τις διακηρύξεις, σεις οι βασιλείς, συνετιστείτε, παιδαγωγηθείτε από τα παθήματά σας, αλλά και όλοι σεις οι άρχοντες, οι οποίοι κυβερνάτε και δικάζετε τους λαούς της γης.

Ερμηνεία – Τώρα που γνωρίζετε πως έχουν τα πράγματα, μας λέει ο Δαβίδ, και ξέρετε ποιος είναι ο Χριστός, συνετισθείτε και μάθετε από τα παθήματά σας. Τους παραινεί ν’ αλλάξουν τρόπο και στάση απέναντι στο Θεό και απέναντι στο Χριστό.

Ψαλ. 2,11 - δουλεύσατε τῷ Κυρίῳ ἐν φόβῳ καὶ ἀγαλλιᾶσθε αὐτῷ ἐν τρόμῳ.

Ψαλ. 2,11  (Νεοελληνική απόδοση) - Υπηρετήσατε τον Κύριο με φόβο, για να δοκιμάσετε εις την καρδία σας την αγαλλίαση, που φέρει η ευλάβεια προς το Θεό και ο φόβος, μήπως τυχόν τον παροργίσετε με κάποιαν αμαρτία σας.

Ερμηνεία – Ο Δαβίδ προτρέπει μετά φόβου, λόγω της μεγάλης Του δύναμης, να γίνουν δούλοι του Κυρίου, αλλά και «…αγαλλιάσθε…» δηλ. ν’ αγάλλονται, να ευφραίνονται, ενθυμούμενοι την καλοσύνη Του και την ασφάλεια που παρέχει η σκέπη Του. Ο φόβος άνευ αγαλλιάσεως απομακρύνει τον άνθρωπο από το Θεό. Ο Θεός κατά τον Αυγουστίνο είναι μυστήριο τρομερό, μυστήριο μαγευτικό.

Ψαλ. 2,12 - δράξασθε παιδείας, μήποτε ὀργισθῇ Κύριος καὶ ἀπολεῖσθε ἐξ ὁδοῦ δικαίας.

Ψαλ. 2,12  (Νεοελληνική απόδοση) - Εφ' όσον είναι καιρός, αρπάξετε με όλη σας την δύναμη και εγκολπωθείτε και κρατήστε στερεά την παιδαγωγία αυτήν εκ μέρους του Κυρίου, μήπως τυχόν δια την αμέλειά σας, οργισθεί ο Κύριος εναντίον σας και καταστραφείτε και χαθείτε από την ευθείαν οδό.

Ερμηνεία – Εδώ συνιστάται στους βασιλείς και κρίνοντες εις τη γη ν’ αρπάξουν τώρα, την ευκαιρία που τους δίνετε, και να διδαχθούν. Δεν αρκεί μόνο η θεογνωσία προς τελειότητα, αλλά απαραίτητη είναι και η πρακτική εφαρμογή της για να επέλθει η αρετή και να πορευθεί ο άνθρωπος «…οδόν δικαίαν…». 

Ψαλ. 2,13 - ὅταν ἐκκαυθῇ ἐν τάχει ὁ θυμὸς αὐτοῦ, μακάριοι πάντες οἱ πεποιθότες ἐπ᾿ αὐτῷ.

Ψαλ. 2,13  (Νεοελληνική απόδοση) - όταν εντός ολίγου ανάψει ωσάν πολλαπλασίως πυρωμένη κάμινος ο δίκαιος θυμός του Θεού. Αλλά τρισευτυχισμένοι και ευλογημένοι θα είναι, όσοι θα έχουν στηρίξει την ελπίδα και την πεποίθησή τους εις Αυτόν.

Ερμηνεία – «…ἐν τάχει…». Στον τελευταίο αυτό στίχο ο ποιητής για να μην αφήσει τον αναγνώστη υπό την επήρεια αυτή των τρομερών απειλών, που θα λάβουν χώρα κατά τη μεγάλη και επιφανή μέρα της κρίσεως, τελειώνει τον ψαλμό με τη γλυκιά παρηγοριά των πιστευόντων σ’ Αυτόν ανθρώπων, με το «…μακάριοι πάντες οἱ πεποιθότες ἐπ᾿ αὐτῷ…».

ΠΟΤΕ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ Ο ΨΑΛΜΟΣ 2;

1. Ο επαναστάτης άνθρωπος -  Ο κυρίαρχος Θεός.

2. Διαβάζεται πριν από κάθε εργασία.

3. Για να κατακρίνεις την κατά του Χριστού επιβουλή.

4. Για να φωτίσει ο Θεός αυτούς που πηγαίνουν σε συνέδρια.

5. Εν κατάσταση στεναχώριας και αδημονίας.