51. Κυριακή μετά τα Φώτα, προς Εφεσ. (4, 7 - 13)

Προς Εφεσ. (4, 7-13)

«…Αδελφοί, ἑνὶ ἑκάστῳ ἡμῶν ἐδόθη ἡ χάρις κατὰ τὸ μέτρον τῆς δωρεᾶς τοῦ Χριστοῦ. 8 διὸ λέγει· ἀναβὰς εἰς ὕψος ᾐχμαλώτευσεν αἰχμαλωσίαν καὶ ἔδωκε δόματα τοῖς ἀνθρώποις. 9 τὸ δὲ ἀνέβη τί ἐστιν εἰ μὴ ὅτι καὶ κατέβη πρῶτον εἰς τὰ κατώτερα μέρη τῆς γῆς; 10 ὁ καταβὰς αὐτός ἐστι καὶ ὁ ἀναβὰς ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν, ἵνα πληρώσῃ τὰ πάντα. 11 καὶ αὐτὸς ἔδωκε τοὺς μὲν ἀποστόλους, τοὺς δὲ προφήτας, τοὺς δὲ εὐαγγελιστάς, τοὺς δὲ ποιμένας καὶ διδασκάλους, 12 πρὸς τὸν καταρτισμὸν τῶν ἁγίων εἰς ἔργον διακονίας, εἰς οἰκοδομὴν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, 13 μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως καὶ τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ…».

ΑΝΑΛΥΣΗ

Η σημερινή Κυριακή που ακολουθεί τη μεγάλη Δεσποτική εορτή των Θεοφανείων, ονομάζεται από την Εκκλησία μας Κυριακή μετά τα Φώτα.

Ο Χριστός που ενανθρωπήθηκε και ήρθε κοντά μας και που αναστήθηκε και αναληφθεί στους ουρανούς, είναι η πηγή της χάριτος και ο σοφός διανομέας της θείας δωρεάς, και τα μοιράζει με τέτοιο τρόπο ώστε όλοι να φθάσουν στην πνευματική τελειότητα των δικών Του θεανδρικών μέτρων.

Ο λόγος επιλογής του παρόντος αποστολικού αναγνώσματος μετά τα Φώτα το συμπεραίνουμε και από το αποστολικό ανάγνωσμα της ίδιας της εορτής των Φώτων, το οποίο εξαίρει με έμφαση τη φανέρωση της χάριτος του Θεού στο απολυτρωτικό έργο της Θεανθρώπου Κυρίου και την πλουσιόδωρη έκχυσή της στους ανθρώπους με την αποστολή του Αγίου Πνεύματος.   

«...Αδελφοί, ἑνὶ ἑκάστῳ ἡμῶν ἐδόθη ἡ χάρις κατὰ τὸ μέτρον τῆς δωρεᾶς τοῦ Χριστοῦ...». στιχ. 7

Ο απόστολος τονίζει την ανάγκη ενότητας μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας, η οποία συνέχεται και ζωογονείται από το «ένα Πνεύμα» και τα μέλη αυτής, συνδέονται με τη «μια ελπίδα» της αναστάσεως και της βασιλείας του Θεού. Η βάση αυτής της ενότητας είναι ο «ένας Κύριος», η «μια πίστη» και το «ένα βάπτισμα», που πηγή της πάλι ο «ένας Θεός» και πατέρας όλων.

Συνεχίζοντας ο Παύλος, επισημαίνει πως μια άλλη βάση ενότητας των χριστιανών είναι τα ποικίλα χαρίσματα που δίδονται στον κάθε χριστιανό. Οι δωρεές του Χριστού ή διαφορετικά τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, παρέχονται στο κάθε χριστιανό ανάλογα με «…τὸ μέτρον τῆς δωρεᾶς…» του Θεού, προς όφελος της συγκεκριμένης ψυχής. Κανένας δεν παραγκωνίζεται. Ο καθένας έχει τη θέση του. Ο Θεός παρέχει τα χαρίσματα του όχι τυχαία, όχι αυθαίρετα, αλλά σύμφωνα με τα δικά Του σοφά κριτήρια. Τα χαρίσματα αποτελούν δωρεά του Χριστού και όχι αμοιβή της αξίας μας ή οφειλή που είναι υποχρεωμένος να μας αποδώσει.  

«...διὸ λέγει· ἀναβὰς εἰς ὕψος ᾐχμαλώτευσεν αἰχμαλωσίαν καὶ ἔδωκε δόματα τοῖς ἀνθρώποις…» στιχ. 8

Για να στηρίξει όσα είπε ο απόστολος καταφεύγει στο ψαλμό (67, 19).

Ο «…ἀναβὰς εἰς ὕψος…» είναι ο Χριστός που με την ανάβασή Του «…ᾐχμαλώτευσεν αἰχμαλωσίαν…», δηλ. με βάση τον ιερό Χρυσόστομο, κατανίκησε και αιχμαλώτισε το διάβολο.

Αναστημένος και υψωμένος στους ουρανούς δεν «έλαβε δόματα» αλλά «ἔδωκε δόματα» δηλ. χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Μοιράζει χαρίσματα στους απελεύθερους του θανάτου, μέτοχοι πλέον της δικής του ζωής, πολίτες της βασιλείας Του.

«...τὸ δὲ ἀνέβη τί ἐστιν εἰ μὴ ὅτι καὶ κατέβη πρῶτον εἰς τὰ κατώτερα μέρη τῆς γῆς; 10 ὁ καταβὰς αὐτός ἐστι καὶ ὁ ἀναβὰς ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν, ἵνα πληρώσῃ τὰ πάντα...». στιχ. 9-10

Η ανάβαση του Χριστού εις τους ουρανούς προϋποθέτει προηγούμενη κάθοδό Του. Όπως κατέβηκε με σώμα, ανέβηκε με σώμα, (όπως αυτό θα είναι μετά τον θάνατο, δηλαδή άνευ πλέον αναγκών (τροφής, ύπνου, παχύτητος). Και η κατάβαση δεν σημαίνει κάποια τοπική μετάβαση, αλλά διδάσκει το μέγεθος της θεϊκής οικονομίας, ότι για τη σωτηρίας μας, ανέχθηκε τόσο μεγάλη ταπείνωση.

Το «κατώτερα μέρη της γης» υποδηλώνει τον άδη, στον οποίο κατέβηκε ο Χριστός μετά τον θάνατό Του ενώ το «υπεράνω πάντων των ουρανών», θέλει να τονίσει τον ύψιστο βαθμό δόξας του Χριστού. Ανέβηκε πάνω απ’ όλα, εκεί μετά από το οποίο δεν υπάρχει τίποτα άλλο.

«…καὶ αὐτὸς ἔδωκε τοὺς μὲν ἀποστόλους, τοὺς δὲ προφήτας, τοὺς δὲ εὐαγγελιστάς, τοὺς δὲ ποιμένας καὶ διδασκάλους…» στιχ. 11

Απόδειξη αυτού που ασκεί «…ὁ ἀναβὰς ὑπεράνω των ουρανών…», είναι ότι ο ίδιος δίνει στην Εκκλησία Του τα διάφορα χαρίσματα.

Την 1^η θέση χαρισμάτων κατέχουν τα χαρίσματα διδαχής, επειδή τα χαρίσματα αυτά υπηρετούν κατ’ εξοχή τους σκοπούς του έργου της Εκκλησίας, όπως τους προσδιορίζει ο απόστολος στους στιχ. 12-15.

Κορυφαίο χάρισμα είναι των αποστόλων, τους οποίους μαζί με τους προφήτες ο Παύλος ενωρίτερα ο Παύλος χαρακτήρισε θεμέλιο της Εκκλησίας και ανάφερε ότι σ’ αυτούς αποκαλύφθηκε το μυστήριο της εν Χριστώ σωτηρίας.

Οι προφήτες είχαν χάρισμα διδακτικό και διακρίνονταν από τους διδασκάλους διότι δίδασκαν με την έμπνευση του Αγίου Πνεύματος, ενώ οι διδάσκαλοι από τις γνώσεις και την αντίληψή τους.

«…πρὸς τὸν καταρτισμὸν τῶν ἁγίων εἰς ἔργον διακονίας, εἰς οἰκοδομὴν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ…» στιχ. 12

Τα χαρίσματα όπως προείπαμε δεν δίνονται ούτε αδιάκριτα ούτε και άσκοπα. Δίνονται από το δωρεοδότη Κύριο με θεία σοφία και διάκριση για να υπηρετήσουν κάποιο ιερό σκοπό. Τον σκοπό αυτό προσδιορίζει ο Παύλος στον παρόντα στίχο. Ο σκοπός δεν είναι άλλος από «…τὸν καταρτισμὸν τῶν ἁγίων…» δηλ. των χριστιανών. Τα χαρίσματα δίνονται για να καταρτίζονται οι πιστοί στο έργο της διακονίας, ώστε να οικοδομείται το σώμα του Χριστού.

«…μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως καὶ τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ…» στιχ. 13

Στον προηγούμενο στίχο ο Παύλος καθόρισε τον άμεσο σκοπό που υπηρετούν τα χαρίσματα, ενώ στον παρόντα στίχο, περιγράφει τον τελικό σκοπό και τον τελικό προορισμό, που είναι η ενότητα της πίστεως και της επιγνώσεως του Υιού του Θεού και η πνευματική ωρίμανση και ενηλικίωση των πιστών.

Συνιστά το στόχο προς τον οποίο οφείλουν να αποβλέπουν και για την επίτευξη του οποίου θα πρέπει να αγωνίζονται «οι πάντες». Ως μέλη του σώματος της Εκκλησίας, δεν φτάνουμε στην τελειότητα και δεν σωζόμαστε μόνοι και αποκομμένοι ο ένας από τον άλλο, αλλά ενταγμένοι «οι πάντες» στο ένα εκκλησιαστικό σώμα και συμπορευόμενοι την ίδια οδό της Αληθείας, την οδό του Κυρίου.

 Η ενότητα των πιστών, εκτός από την πίστη, πηγάζει και από την «επίγνωση του υιού του Θεού», μια γνώση που δεν παρέχεται από τη θεωρητική αναζήτηση του νου, αλλά από τον φωτισμό που παρέχει το άγιο Πνεύμα, σ’ εκείνους που έχουν καθαρή καρδία.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

«…Ενί εκάστω ημών εδόθη η χάρις…»! Όλοι είμαστε μέτοχοι της χάριτος, κοινωνοί των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος. Αφετηρία των χαρισμάτων του Θεού είναι το βάπτισμά. Τα χαρίσματα του Θεού είναι ποικίλα και μας τα μοιράζει ο Χριστός σύμφωνα με τα δικά του κριτήρια και μέτρα. Αυτό σημαίνει πως δεν έχουμε όλοι μας ούτε ίσα ούτε και τα ίδια χαρίσματα.

Ας προσέχουμε αδύναμοι καθώς είμαστε, να μην γογγύσουμε βλέποντας τη φαινομενική άνιση κατανομή των χαρισμάτων, ή φθονήσουμε τους αδερφούς μας, που ενδεχομένως έλαβαν περισσότερα ή μεγαλύτερα χαρίσματα από μας.

Στο κάθε άνθρωπο αποδόθηκαν εκείνα τα χαρίσματα, που θα μπορεί να διαχειριστεί ο ίδιος προς όφελος της ψυχής του και θα του αποδώσουν το βέλτιστο αποτέλεσμα για τη σωτηρία του. Ο Θεός με τη θεία του διάκριση κατανέμει τα χαρίσματα με σοφία, ώστε άπαντες να μπορούν να σωθούν. Το ξέρετε ότι πολλοί πατέρες της Εκκλησίας όταν τους δόθηκαν χαρίσματα όπως το να είναι ιαματικοί και να ποιούν θαύματα, παρακαλούσαν το Θεό να τους πάρει αυτό το χάρισμα, γιατί ελλόχευε ο κίνδυνος να περηφανευθούν και να απολέσουν όλα όσα μέχρι πρότινος έκτισαν. Γνωρίζει ο Κύριος!!! Μην δυσπιστείτε!!! 

Έχουμε λάβει ότι είναι απαραίτητο για τη σωτηρία μας. Η καρδιά πρέπει να είναι γεμάτη από ευγνωμοσύνη για τον Κύριο μας για τον άρρητο πλούτο των δωρεών Του, αποβλέποντας στη δόξα του Θεού και στην πνευματική μας οικοδομή, μέσα από την προσφορά στους γύρω μας. «…Αλλήλων τα βάρη βαστάζετε…»!! Αμήν!!!