ΨΑΛΜΟΣ 62. ΞΒ'.

«…Ψαλμὸς τῷ Δαυΐδ ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν ἐν τῇ ἐρήμῳ τῆς Ἰουδαίας.…».

Τον συνέθεσε ο Δαβίδ όταν ήταν φυγάς στην έρημο της Ιδαμαίας. Η αγάπη του προς το Θεό και η εμπιστοσύνη του προς Αυτόν είναι οι μόνοι αναστεναγμοί της καρδιάς του, τους οποίους εξωτερικεύει με απαράμιλλη λεπτότητα και ζωηρότητα.

Δεν ζητεί κάτι το συγκεκριμένο, αλλά ολόκληρη η ψυχή του είναι δοσμένη σ’ Αυτόν για να λυτρωθεί από τους κινδύνους του και να εξοντωθούν οι εχθροί του, έστω και δεν μιλά ρητά γι’ αυτό.  

Ο ψαλμός αυτός διαιρείται σε δύο μέρη:

• 1.    Στίχ. 2-9: Ο Δαβίδ αφήνει ελεύθερη τη ψυχή του να πέσει στην αγκάλη του Θεού.
• 2.    Στιχ. 10-12: Προλέγει την καταστροφή των εχθρών του.

Αποτελεί τον 3^ον ψαλμό του Εξαψάλμου (Ακολουθία του Όρθρου) και είναι ο μόνο ψαλμός που ξεκινά με την διπλή επανάληψη φράσης «…Ο Θεός, ο Θεός μου…» δείχνοντας την πυρωμένη και μεγάλη – ασυγκράτητη προς το Θεό αγάπη καρδιά του.

1^ον ΜΕΡΟΣ

Στίχ. 2-9: Συναισθήματα αγάπης και εμπιστοσύνης του Δαβίδ προς τον Θεό.

Ψαλ. 62,2  - Ὁ Θεὸς ὁ Θεός μου, πρὸς σὲ ὀρθρίζω· ἐδίψησέ σε ἡ ψυχή μου, ποσαπλῶς σοι ἡ σάρξ μου ἐν γῇ ἐρήμῳ καὶ ἀβάτῳ καὶ ἀνύδρῳ.

Ψαλ. 62,2  (Νεοελληνική απόδοση) – Θεέ μου, εσύ είσαι ο Θεός μου, από πολύ πρωί, από τα χαράματα προσεύχομαι προς Σε. Σε διψά και σε ποθεί η ψυχή μου. Πόσες φορές και αυτές αι αισθήσεις του σώματός μου, εις την έρημο αυτήν χώρα την δύσβατο και άνυδρο πόθησαν να δουν και να απολαύσουν τον άγιό Σου ναό!

Ψαλ. 62,3 - οὕτως ἐν τῷ ἁγίῳ ὤφθην σοι τοῦ ἰδεῖν τὴν δύναμίν σου καὶ τὴν δόξαν σου.

Ψαλ. 62,3  (Νεοελληνική απόδοση) - Με την δίψα αυτήν παρουσιαζόμε σωματικώς και ψυχικώς άλλοτε στον ιερόν σου τόπον, δια να δω και σκεφθώ την δύναμιν Σου και την δόξα Σου.

Ψαλ. 62,4 - ὅτι κρεῖσσον τὸ ἔλεός σου ὑπὲρ ζωάς· τὰ χείλη μου ἐπαινέσουσί σε.

Ψαλ. 62,4  (Νεοελληνική απόδοση) - Σε πόθησα και σε ποθώ σφοδρώς, Κύριε μου, διότι το έλεός Σου είναι ανώτερο από χιλιάδες και χιλιάδες ζωές. Τα χείλη μου θα σε υμνούν και θα σε δοξολογούν.

Ψαλ. 62,5 - οὕτως εὐλογήσω σε ἐν τῇ ζωῇ μου καὶ ἐν τῷ ὀνόματί σου ἀρῶ τὰς χεῖράς μου.

Ψαλ. 62,5 (Νεοελληνική απόδοση) - Με αυτόν τον τρόπον θα σε ευλογώ και θα σε δοξολογώ καθ' όλον το διάστημα της ζωής μου και μόνον στο Όνομα Σου θα υψώνω τα χέρια μου, και προς Σε θα προσεύχομαι.

Ψαλ. 62,6 - ὡς ἐκ στέατος καὶ πιότητος ἐμπλησθείη ἡ ψυχή μου, καὶ χείλη ἀγαλλιάσεως αἰνέσει τὸ στόμα μου.

Ψαλ. 62,6  (Νεοελληνική απόδοση) - Με την χαρά και την ευφροσύνη της προσευχής θα χορταίνει και θα ευφραίνεται η ψυχή μου, όπως θα ευφραίνετε το σώμα, όταν θα έτρωγε λιπαρά και νόστιμα φαγητά. Με χείλη πλημμυρισμένα από αγαλλίαση θα σε υμνεί τότε το στόμα μου.

Ψαλ. 62,7 - εἰ ἐμνημόνευόν σου ἐπὶ τῆς στρωμνῆς μου, ἐν τοῖς ὄρθροις ἐμελέτων εἰς σέ·

Ψαλ. 62,7  (Νεοελληνική απόδοση) - Όταν, καθώς πέφτω κατά την νύκτα στο στρώμα μου, σε ενθυμούμαι και κοιμούμαι με την παράσταση του μεγαλείου Σου, τότε πολύ πρωί θα ξυπνώ και θα μελετώ τα μεγαλεία σου και θα σε δοξολογώ.

Ψαλ. 62,8 - ὅτι ἐγενήθης βοηθός μου, καὶ ἐν τῇ σκέπῃ τῶν πτερύγων σου ἀγαλλιάσομαι.

Ψαλ. 62,8  (Νεοελληνική απόδοση) – Διότι Συ κατά το παρελθόν υπήρξες βοηθός και στο μέλλον θα δοκιμάζω αγαλλίαση και χαρά ευρισκόμενος κάτω από την σκέπην των πτερύγων Σου.

Ψαλ. 62,9 - ἐκολλήθη ἡ ψυχή μου ὀπίσω σου, ἐμοῦ δὲ ἀντελάβετο ἡ δεξιά σου.

Ψαλ. 62,9  (Νεοελληνική απόδοση) - Προσκολληθεί πάντοτε η ψυχή μου προς Σε. Συ δε άπλωσες την δεξιά Σου χείρα και με στήριξες, με καθοδήγησες και με προστάτευσες.

2^ον ΜΕΡΟΣ

Στίχ. 10-12: Ο ποιητής προλέγει την καταστροφή των εχθρών του.

Ψαλ. 62,10 - αὐτοὶ δὲ εἰς μάτην ἐζήτησαν τὴν ψυχήν μου, εἰσελεύσονται εἰς τὰ κατώτατα τῆς γῆς·

Ψαλ. 62,10  (Νεοελληνική απόδοση) - Αυτοί δε οι εχθροί μου, οι οποίοι με πολεμούν, ματαίως προσπάθησαν να αφαιρέσουν την ζωή μου. Θα αποτύχουν στο έργον τους, αλλά και οι ίδιοι θα φονευθούν και θα κατέλθουν στον Άδην, εις τα βάθη της γης.

Ψαλ. 62,11 - παραδοθήσονται εἰς χεῖρας ῥομφαίας, μερίδες ἀλωπέκων ἔσονται

Ψαλ. 62,11  (Νεοελληνική απόδοση) - Θα παραδοθούν εις σφαγή ρομφαίας, τα σώματά τους άταφα θα γίνουν τροφή δια τας αλώπεκας.

Ψαλ. 62,12 - ὁ δὲ βασιλεὺς εὐφρανθήσεται ἐπὶ τῷ Θεῷ, ἐπαινεθήσεται πᾶς ὁ ὀμνύων ἐν αὐτῷ, ὅτι ἐνεφράγη στόμα λαλούντων ἄδικα.

Ψαλ. 62,12  (Νεοελληνική απόδοση) - Εγώ όμως ο βασιλεύς θα ευφρανθώ με την προστασία και την χαρά, την οποίαν ο Θεός μου δίδει. Και καθένας, ο οποίος ορκίζεται στον αληθινό Θεό, θα δοξασθεί. Εξ αντιθέτου θα φραγή και θα κλείσει το στόμα εκείνων, οι οποίοι λαλούν αδικίες και ψεύδη.

Επιλεκτική ερμηνεία Ψαλμού 62. ΞΒ’

Στον παρόντα ψαλμό θα εστιάσω σε 3 στίχους.

1. «…Ὁ Θεὸς ὁ Θεός μου, πρὸς σὲ ὀρθρίζω· ἐδίψησέ σε ἡ ψυχή μου, ποσαπλῶς σοι ἡ σάρξ μου ἐν γῇ ἐρήμῳ καὶ ἀβάτῳ καὶ ἀνύδρῳ…» στιχ. (2)
2. «…εἰ ἐμνημόνευόν σου ἐπὶ τῆς στρωμνῆς μου, ἐν τοῖς ὄρθροις ἐμελέτων εἰς σέ…» στιχ. (7)
3. «…αὐτοὶ δὲ εἰς μάτην ἐζήτησαν τὴν ψυχήν μου, εἰσελεύσονται εἰς τὰ κατώτατα τῆς γῆς…» στιχ. (10)

«…Ὁ Θεὸς ὁ Θεός μου, πρὸς σὲ ὀρθρίζω· ἐδίψησέ σε ἡ ψυχή μου, ποσαπλῶς σοι ἡ σάρξ μου ἐν γῇ ἐρήμῳ καὶ ἀβάτῳ καὶ ἀνύδρῳ…» στιχ. (2). 

Ο στίχος αυτός δείχνει μια πεπυρωμένη καρδιά που εκβάλλει βαθιά αγάπη για το Θεό, «…Ο Θεός ο Θεός μου…»! Η διπλή αυτή επανάληψη που χρησιμοποιεί ο ψαλμωδός, δεν την βλέπουμε σε κανένα άλλο ψαλμό, «…ο Θεός, ο Θεός μου!...ο δικός μου αποκλειστικά Θεός!». Δείχνει αυτήν την προσωπική σχέση του Δαβίδ με το Θεό. Νωρίς το πρωί στρέφεται προς το Θεό, δείχνοντας την άγρυπνη αναζήτηση του Θεού. Η μετέπειτα φράση «…εδίψησέ σε η ψυχή μου…» έρχεται να ενισχύσει την προηγούμενη θέση του Δαβίδ απέναντι στο Θεό, δηλώνοντας την επιθυμία του, πως και σωματικώς θέλει να είναι πλησίον των ιερών Σκηνωμάτων του Θεού, ώστε να βλέπει και ν’ ακούει τα πάντα. Στον θείο έρωτα της ψυχής, βλέπουμε ότι συμφωνεί και η σάρκα. Και τα δύο συμπορεύονται, όπου είναι ο νους είναι και το σώμα. Στοιχείο που μας δείχνει αν καταφέρουμε ως πιστοί αυτά τα δύο να παραμένουν αχώριστα ατενίζοντας το Θεό, θα επιτύχουμε την θεία μετά δακρύων θερμή προσευχή που κατεβάζει το Θεό στη γη.

«…εἰ ἐμνημόνευόν σου ἐπὶ τῆς στρωμνῆς μου, ἐν τοῖς ὄρθροις ἐμελέτων εἰς σέ…» στιχ. (7).

Ο ψαλμωδός παραμένει άυπνος και αδιάλειπτα προσευχόμενος στο Θεό, σημειώνοντάς μας εδώ πως οι ώρες της νυκτός είναι κατάλληλες για περισυλλογή. Κατά τους Εβραίους η νύκτα διαιρείται σε 3 «νούμερα - φυλακές», (6-10), (10-2), (2-6) από 4 ώρες το κάθε «νούμερο». Ο ποιητής πάραυτα αγρυπνούσε σκεπτόμενος το Θεό, μέχρι πρωίας, εν πλήρη έκσταση.

Αδέρφια μου αδιαλείπτως προσεύχεστε και να αγρυπνείτε για να μην βρεθούμε κοιμώμενοι και επιπέσουμε ποτέ εις πειρασμό με όλα αυτά που γίνονται γύρω μας.

«…αὐτοὶ δὲ εἰς μάτην ἐζήτησαν τὴν ψυχήν μου, εἰσελεύσονται εἰς τὰ κατώτατα τῆς γῆς…» στιχ. (10). 

Εδώ έχουμε μεταβολή τόνου και σκέψης του Δαβίδ. Νιώθει την παρουσία και προστασία του Θεού, που θα τον προστατέψει από τις ύπουλες και δόλιες επιθέσεις των εχθρών. Παρά το μένος τους και τη δολιότητά τους, «…αὐτοὶ δὲ εἰς μάτην…» δεν θα καταφέρουν απολύτως τίποτα γιατί «…όπου γαρ βούλεται Θεός, νικάται φύσεως τάξις…». Ο Θεός παρά το πλήθος και το μέγεθος των δοκιμασιών θα προστατεύσει όλους αυτούς που έμειναν πιστοί και αφιερωμένοι σ’ Αυτόν. Ένας ψαλμός που έεχεται εις απάντηση και εκπλήρωση της εντολής του Θεού, ο οποίος ζητά την καρδία του ανθρώπου. «Υιέ μου δός μοι σήν καρδίαν» (Παροιμ. κγ´ 26) «Υιέ μου», δηλαδή παιδί μου, γιέ μου…Όχι δούλε μου. Και ο Δαβίδ ακριβώς προσφέρει στον Θεό, αυτήν την καρδία απο την αρχή του Ψαλμού, λέγοντας την εκφραστική αυτή έκρηξη της καρδίας του, ο Θεός ο Θεός μου...