15. Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΩΣ ΑΝΑΠΟΣΠΑΣΤΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ – ΜΕΡΟΣ Α’

ΜΕΡΟΣ Α’

Σας χαιρετώ από καρδιάς.

Ακόμα ένα καλοκαίρι πέρασε, ακόμα μια περίοδος δοκιμασίας, άσκησης, νηστείας και προσευχής έφυγε. Μέσα από αυτές τις δοκιμασίες αυτό που μετρά δεν είναι το πόσες φορές θα πέσουμε, αλλά το πόσο γρήγορα θα ξαναβρούμε τα πόδια μας, να σηκώσουμε κεφάλι, ώστε εκείνη την ευλογημένη ώρα, που θα μας επισκεφτεί ο Κύριος, για να δει την πρόοδο μας, να μας βρει μετανοημένους, αγωνιζομένους, υπηρετώντας το δίκαιο και την αλήθεια, να μας βρει σε κατάσταση προσευχής. Ότι και να γίνει η ΕΛΠΙΔΑ δεν πρέπει να χαθεί, - «…Οἱ πεποιθότες ἐπὶ Κύριον ὡς ὄρος Σιών· οὐ σαλευθήσεται εἰς τὸν αἰῶνα (Ψαλ. 124,1)…» - και όλα τ’ άλλα θα τα φροντίσει η προστατευτική δεξιά του Κυρίου μας, ανάλογα φυσικά με το ζήλο και τις θυσίες μας.

Σήμερα θα αναλύσουμε ένα θέμα το οποίο θεωρητικά είναι γνωστό στους περισσότερους από μας, αλλά στην εκτέλεση και εφαρμογή του, απ’ έχουμε «έτη φωτός». Σας πληροφορώ ότι όσο εύκολη και να φαντάζει η έννοια του ορισμού της προσευχής, τόσο δύσκολη είναι η εκτέλεσή της.

Για να αναλύσουμε και να προσεγγίσουμε καλύτερα την ενότητα μας και να γίνει συνάμα και πιο ξεκούραστη η ανάγνωσή της, προτιμήθηκε να χωριστεί σε 3 μέρη:

Στο Μέρος Α’ – Α. Θα δώσουμε παραδείγματα και χωρία μέσα από την Αγία Γραφή

                          Β. Θα πούμε λίγα λόγια «…τι εστί προσευχή…»

                          Γ. Πως αλλάζει ο άνθρωπος που ασκεί την προσευχή

                          Δ. Προετοιμασία πριν την προσευχή

                          Ε. Ο τόπος που ενδείκνυται για προσευχή

Στο Μέρος Β’ – ΣΤ. Πώς πρέπει να γίνεται η προσευχή – Μερικές συμβουλές και εντρυφήματα των πατέρων που πρέπει να γνωρίζετε.

Στο Μέρος Γ’ – Ζ. Ποια προβλήματα συναντούμε στην προσευχή

                         Η. Αντιμετώπιση πειρασμών

                         Θ. Πως πρέπει να αιτούμεθα.

                         Ι. Ποια είναι τα αποτελέσματα της προσευχής;

                         Κ. Διδάσκεται η προσευχή;

                         Λ. Ποια είναι η αιτία μιας δυνατής προσευχής;

                         N. Επίλογος

                      

Ας τα πάρουμε όλα όμως με τη σειρά.

Α. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΚΑΙ ΠΡΟΤΥΠΟ ΜΑΣ, Ο ΚΥΡΙΟΣ

"...ο Κύριος υπήρχε διαρκώς εν τω Πατρί
και ο Πατέρας εν τω Υιώ..."

Όλη η ζωή του Κυρίου μας είναι μια ακατάπαυστη προσευχή, μια προσωπική σχέση αγάπης και κοινωνίας με τον Πατέρα Του, αφού υπάρχει διαρκώς εν τω Πατρί και ο Πατέρας εν τω Υιώ. Είναι η τέλεια σχέση των θείων προσώπων προς την οποία κάλεσε και εμάς να συμμετάσχουμε.

Ο Κύριος μας, ο Μέγας Αρχιερεύς, μάς δείχνει το δρόμο, μέσα από τις γραφές και το άγιο Ευαγγέλιο Του. Ας αναφέρω επιγραμματικά μερικά χωρία μέσα από τις γραφές που μας δείχνουν το δρόμο της προσευχής.

Α.  Στο κατά Μάρκο Ευαγγέλιο τι είδαμε όταν ο Χριστός πήγε με 3 μαθητές του στο όρος ελαιών; 3 φορές τους υπέδειξε να «εγρηγορούν» και τους βρήκε και τους 3 φορές να «καθεύδουν». Μετά απ’ αυτό, έγινε η παράδοση του «Υιού του ανθρώπου» στους ανθρώπους για τη σταύρωσή Του.

Εδώ όμως ας μου επιτραπεί, ότι πέραν του θείου έργου της θείας Οικονομίας που επιτελούσε η παράδοση Του Κυρίου μας στους ανθρώπους που αποσκοπούσε στη δική μας σωτηρία, εξάγουμε και ένα άλλο συμπέρασμα. Η μη παράδοση του ανθρώπου στην προσευχή αποτελεί την αρχή πάσης φύσης κακών.

Ο Κύριος γονυκλινής προσευχόμενος

Β. Ο Χριστός στο όρος των ελαιών, γονάτισε (αναμάρτητος) με πρόσωπο στο έδαφος! (Κατά Ματθαίο 26, 39-44)  Εδώ τι μας δείχνει; Φυσικά μας δίνει το παράδειγμα της μετάνοιας και της γονυκλισίας εμάς που είμαστε εν αμαρτίαις!

Πολλές φορές την πέρασε άυπνος και άγρυπνος «εν τη προσευχή τω Θεώ» «ην διανυκτερεύων και εις τα γόνατα προσήλατο».

"...εν τη ερήμω αγωνιζώμενος..."

Γ. Ο Κύριος 40 μέρες στην έρημο προσευχόταν και νήστευε.

Δ. Την νύχτα προτού διαλέξει τους μαθητές Του την αφιέρωσε στην προσευχή. Κατά Λουκά (6, 12-13) «… προσεύξασθαι καὶ ἦν διανυκτερεύων ἐν τῇ προσευχῇ τοῦ Θεοῦ…».

"...εν Ιορδάνη βαπτιζόμενος..."

Ε. Στην βάπτισή Του άνοιξαν οι ουρανοί και εμφανίσθηκε το μυστήριο της Αγίας Τριάδος, ενώ ο Κύριος προσευχόταν.

ΣΤ. Στην μεταμόρφωσή Του, έλαμψε το πρόσωπό Του και τα ιμάτιά Του και πάλι ήτο σε κατάσταση προσευχής.

Ζ. Όπως και πάλι στο κατά Λουκά ευαγγέλιο λέει να προσεύχεσθε ώστε τα κακά που θα συμβούν να κρατήσουν λίγο!

Η. Ο Χριστός αναπέμπει στην προσευχή προς της μεγάλης οδύνης Του, θέλει να μας οδηγήσει να κάνουμε και εμείς το ίδιο. Στις δοκιμασίες μας «…επί τον Θεόν καταφεύγει…» (Θεοφύλ.) διότι η «…προσευχή, καταφύγιον πέφυκε βοηθείας και πηγή σωτηρίας…» (αγ. Ισαάκ).

Θ. Ο Χριστός επίσης τονίζει: «…Εργάζεσθε μη την βρώσιν την απολλυμένην, αλλά την βρώσιν την μένουσαν εις ζωήν αιώνιον…» (κατά Ιωάννη 6, 27), θέλει να τονίσει την υπεροχή της πνευματικής από την υλική διατροφή. Την ίδια υπεροχή εκφράζει όταν παραγγέλλει «…ζητείτε πρώτον την Βασιλείαν του Θεού…και ταύτα πάντα (υλικά αγαθά) προστεθήσεται υμίν…» (κατά Ματθαίο 6, 33).

"...ὑποχωρῶν ἐν ταῖς ἐρήμοις καὶ προσευχόμενος..."

Ι. Στο κατά Λουκά (5,16) αναφέρετε: «…αὐτὸς δὲ ἦν ὑποχωρῶν ἐν ταῖς ἐρήμοις καὶ προσευχόμενος.…». Μετάφραση: Αυτός δε έφευγε και απεσύρετο εις ερημικούς τόπους και προσηύχετο.

Ο χρόνος που χρησιμοποιείται εδώ είναι ο παρατατικός δηλ. υποδηλώνει μια συνήθεια που εγένετο συνέχεια, παρά την συνεχή απασχόληση του Κυρίου μας από τα πλήθη, που σύρρεαν απ’ όλα τα μήκη και πλάτης της περιοχής, για να ακούσουν το Λόγο Του και να γιατρευτούν. Χωρίς Αυτόν οι άνθρωποι ένοιωθαν ορφανοί, έρημοι, γιατί στερούνταν την «πνοήν της ζωής», που νικά το θάνατο.

Όπως του έλεγαν οι μαθητές Του «…παντες ζητούσιν σε…» (Μαρ. 1, 37). Όλοι τον είχαν ανάγκη και Αυτός κάλυπτε τις «χρειές» όλων.

Κ. Στο κατά Μάρκο (1, 35) ευαγγέλιο «…Και το πρωί, ενώ ήτο όρθρος βαθύς, σηκωθείς εξήλθε, και υπήγεν εις έρημον τόπον, και εκεί ΠΡΟΣΗΥΧΕΤΟ…».

Τι ωραίο παράδειγμα δίνει εδώ ο Κύριος. Να ξεκινούμε την μέρα μας με προσευχή, να τειχιζόμαστε με την αγία Του δύναμη και να αφήνουμε αυτόν να λύνει για μας τα προβλήματά μας.

Λ. Μετά το άκουσμα του αποκεφαλισμού του Ιωάννη (Προδρόμου) «…Και ακούσας ο Ιησούς, ανεχώρησεν εκείθεν εν πλοίω εις έρημον τόπον κατ’ ιδίαν…» κατά Ματθαίο (14, 1). Προτροπή προσευχής και για τους κεκοιμημένους.

Β. ΤΙ ΕΣΤΙ Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ

Ο άγιος Πορφύριος έλεγε πως η προσευχή,  σημαίνει συνομιλία με τον ίδιο το Θεό, πού είναι ο Πλάστης, ο Δημιουργός του σύμπαντος! Είναι Εκείνος πού έπλασε τον ίδιο τον άνθρωπο κατ' εικόνα και ομοίωση Του. Είναι Εκείνος που έφτιαξε αυτά που βλέπουμε, αλλά και εκείνα πού δε βλέπουμε με τα ανθρώπινα μάτια μας. Τέλος, είναι Εκείνος που δεν αρνείται ποτέ να συνομιλεί μαζί μας, αρκεί να Του το ζητήσουμε εμείς, όποτε θέλουμε και όσες φορές θέλουμε. Δεν πρόκειται ποτέ να μας πει όχι. Αντίθετα, είναι πάντα πρόθυμος να μας ακούσει με προσοχή και με μεγάλη αγάπη, όπως κάνει κάθε καλός πατέρας, όταν το ζητά το παιδί Του. Και δεν μένει μόνο σ’ αυτό, αλλά και να μας δώσει ότι του ζητήσουμε, αρκεί να είναι, αυτό που ζητάμε, προς το συμφέρον της ψυχής μας.

Αν ζητήσουμε ποτέ να συνομιλήσουμε με τους σημερινούς άρχοντες, κυβερνήτες, θα δείτε κατά πάσα πιθανότητα δεν θα το κάνουν, είτε γιατί δεν ευκαιρούν, είτε μπορεί να μας θεωρήσουν κάτι ασήμαντο γι’ αυτούς και το πολύ να μας παραπέμψουν σε κάποιον άλλο παρακατιανό για να μας ξεφορτωθούν.

Αντίθετα, ο Κύριος μας, που είναι ο Βασιλεύς των βασιλέων, δεν πρόκειται ποτέ να σε παραπέμψει σε κανέναν και δεν πρόκειται ποτέ να αρνηθεί να συνομιλήσει μαζί σου δια της προσευχής.

Ο άγιος Σιλουανός

Άγιος Ιωάννης Σιναΐτης λέει «…Η προσευχή είναι η διατήρηση του κόσμου. Ο κόσμος υπάρχει γιατί υπάρχει η προσευχή…» και στον λόγο του αυτό έρχεται να προσθέσει ο Άγιος Σιλουανός ότι «…το τέλος θα ’ρθει όταν θα πάψει η προσευχή…».

Άγιος Ιωάννης Σιναΐτης επίσης για την προσευχή έλεγε ότι «…Η προσευχή είναι συμφιλίωση με το Θεό. Είναι «έργο» των αγγέλων. Σ’ αυτή την ευφροσύνη που δίδεται και βιώνει ο άνθρωπος μέσω της προσευχής, συμμετέχουν και οι άγγελοι.^[1] Οι άγγελοι και ο άνθρωπος στη μέλλουσα ζωή δεν θα τρέφονται, ούτε θα διψούν αλλά ούτε και θα πεινούν. Η ζωή τους όλη θα είναι μια ΑΔΙΑΚΟΠΗ και ατελείωτη δοξολογία στον Κύριο, γιατί δεν θα περιβάλλεται το σώμα μας από τις βιοτικές μέριμνες…».

Θα είναι μια συνεχή κοινωνία με τον Κύριο, μια χαρά, μια ευφροσύνη, μια ευτυχία που θα υπάρχει και απορρέει από τη σχέση αγάπης μεταξύ το Θεού και των παιδιών Του.

Προσευχή επίσης είναι ένα ραβδί. Το ραβδί αυτό σε κρατάει από το να πέσεις και να τσακιστείς. Ο π. Εφραίμ ο Κατουνακιώτης λέει «…Μην φοβάσαι τον άνθρωπο που στη ζωή του έμαθε να προσεύχεται, δεν θα αφήσει ο Θεός αυτόν τον άνθρωπο να χαθεί. Όταν προσευχόμαστε μαζεύομε δύναμη και όταν χρειασθεί αυτή η δύναμη θα ενεργήσει, θα ξεδιπλωθεί και θα ενεργήσει…».

Είναι ένας ευσεβής τύραννος η προσευχή. Θα σου αξιώσει ο Θεός αυτά που ζητάς.

Η προσευχή είναι ένα πνευματικό «όπλο» κατά των πονηρών πνευμάτων. Αποτελεί πύρινη ρομφαία αλλά και μαστίγιο κατά των πονηρών δαιμόνων. Ο δαίμονας κατά την ώρα της προσευχής δεν μπορεί να πλησιάσει ή να σκανδαλίσει ή να φοβερίσει τον άνθρωπο. Τρέπεται σε φυγή, γιατί ο άνθρωπος γίνεται «ένα» με το Θεό. Αυτή η σχέση αγάπης και κοινωνίας με το Θεό και ανθρώπου επιτυγχάνεται δια μέσου της προσευχής.

Όπως λένε οι πατέρες η προσευχή είναι η «οδός προς τον Θεόν», για όσους φυσικά αναζητούν την οδό αυτή. Με την προσευχή ο άνθρωπος ξεκινά τον αγώνα της σωτηρίας του, για να επανασυνδεθεί με το Χριστό και να δεχθεί τη Χάρη Του, που είναι το «μέγα φυλακτήριο» κατά του αοράτου εχθρού. Αυτόν το σύμμαχο φοβάται ο διάβολος που απομακρύνεται καταντροπιασμένος.

Ο Άγιος Ιωάννης της
Κλίμακος

Με την συνεχή επίκληση του ονόματός Του, έρχεται μέσα μας «…Αυτός είναι ο εν ημίν νικών…» τον διάβολο. Όπως λέει ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος «…Ιησού ονόματι, μάστιζε πολέμιους…», ο διάβολος αποφεύγει να βρίσκεται όπου προφέρεται το όνομα του Ιησού, γιατί είναι ως άλλο μαστίγιο που τον μαστιγώνει.

Και ο Ησύχιος ο πρεσβύτερος τονίζει προσθέτοντας «…Κρείτον (καλύτερο) βοήθημα ουχ ευρήσεις εν όλη τη ζωή σου…».

+++ Αυτό το όμορφο και «θείο δώρο» μπορεί να το εφαρμόσει ο κάθε άνθρωπος, πλούσιος και φτωχός, αμαρτωλός και δίκαιος. Η προσευχή είναι η τρυφή του παραδείσου και η πρόγευση των μελλόντων αγαθών και δωρεών του Κυρίου στον άνθρωπο. Είναι «μύρο» που ευωδιάζει και τρέφει την ψυχή. Είναι το ουράνιο μάνα που τρέφει τον άνθρωπο και τον καθιστά πολλές φορές αδιάφορο – αυτό φυσικά εξαρτάται και το πνευματικό επίπεδο του καθενός – της επίγειας μέριμνας.

Γ. Η ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

Ο τρισμέγιστος π. Σεραφείμ του Σαρώφ

Ένας από τους πολυαγαπημένους μου Αγίους, ο π. Σεραφείμ, ο στάρετς του Σαρώφ, έλεγε ότι ο άνθρωπος πρέπει να ασκεί 4 πράγματα ανάλογα με τις δυνατότητες του για να κάνει το σώμα του κατοικητήριο του Αγίου Πνεύματος. Τα μέσα λοιπόν αυτά για την απόκτηση του Αγίου Πνεύματος του Θεού, είναι:

1. Προσευχή/Αγρυπνία
2. Νηστεία
3. Ελεημοσύνη
4. Υπακοή

Η νηστεία, η αγρυπνία/προσευχή, η ελεημοσύνη και υπακοή είναι τα μέσα για την απόκτηση του Αγίου Πνεύματος του Θεού. Η δύναμη της προσευχής είναι μεγάλη και φέρνει περισσότερο απ’ όλα το Πνεύμα του Θεού και είναι η πιο εύκολη άσκηση που μπορεί να γίνει από τον καθένα.

«…Σχολάσατε και γνώτε ότι εγώ ειμί ο Θεός. Υψωθήσομαι εν τοις έθνεσιν, υψωθήσεται εν τη γη…» (Ψαλμός 45:11) Λέει ο Ψαλμωδός, δηλαδή θα εμφανισθώ και θα συνεχίσω να εμφανίζομαι σε κάθε ένα που πιστεύει σε Εμένα και επικαλείται  Εμένα και θα συνομιλήσω μαζί του.

Με την προσευχή αλλάζουμε αφανώς. Αλλάζουμε σιγά και σταδιακά. Μας αλλοιώνει, μας κάνει να την προσδοκούμε και συνάμα προοδεύουμε.

Η προσευχή είναι και πέλεκυς, ένα τσεκούρι που κτυπάει την απόγνωση κατακέφαλα. Δεν υπάρχει σ’ αυτόν που προσεύχεται οι έννοιες απελπισία, απογοήτευση, μελαγχολία. Η προσευχή είναι ένα καθρέφτης της πνευματικής μας προόδου. Κριτήριο της πνευματικής μας ζωής είναι να προσευχόμαστε! Τώρα, το πόσο και πώς πρέπει να προσευχόμαστε, θα το αναλύσουμε ποιο κάτω, στην υποενότητα «στ. πως πρέπει να γίνεται η προσευχή». 

Επειδή βλέπω αρκετούς συνανθρώπους μας να κάνουν πάμπολλα ταξίδια προς ευλογία των ιδίων αλλά και της οικογένειάς τους, οφείλω να ενθυμήσω τα λόγια του  π. Εφραίμ του Κατουνακιώτη που τονίζει πως «…Δεν είναι τα ταξίδια ο απώτερος σκοπός, τα προσκυνήματα στους αγίους τόπους είτε στο άγιο όρος. Δεν είναι αυτά που καθορίζουν το πνευματικό επίπεδο του κάθε ανθρώπου, αλλά η αδιάλειπτη καρδιακή προσευχή…».

Φυσικά έχουν και αυτά την σημασία τους, αλλά δεν πρέπει και δεν ενδείκνυται να αποτελούν σημείο αναφοράς της πνευματικής μας προόδου!!!

Ο Κύριος ενεργεί σαν αύρα λεπτή και δροσερά «…αύρα λεπτή εστί ο Θεός…»  (Γ’ Βασιλείων  19, 11-12) και γι’ αυτόν που προκόβει στο έργο της προσευχής, χαρίζει το φώς και την ειρήνη στην καρδιά εκείνη γιατί πλέον εκεί κατοικεί ο Χριστός. Γιατί η «…Βασιλεία των Ουρανών εντός ημών εστί…» (Λουκά 17, 21).

Επίσης η προσευχή, τόση χαρά και γλυκύτητα δίνει, που εξαφανίζει ακόμα και τον φόβο της κολάσεως. Αξιοσημείωτα είναι και τα λόγια του π. Εφραίμ του Κατουνακιώτη που έλεγε στον γέροντά του «…γέροντα, και στη κόλαση να πάω δεν φοβάμαι γιατί θα λέω την ευχή…».

Το πρώτο πράγμα που αισθανόμαστε μέσα μας λέγοντας την ευχή, είναι η χαρά! Η χαρά δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα πετραδάκι στην ακροθαλασσιά. Είναι ένα σημάδι ότι μέσα αρχίζεις και φωτίζεσαι. Κατόπιν συνεχίζοντας να λες την ευχή θα σε φέρει σε άλλη κατάσταση πολύ καλύτερη, στην οποία όσο και να σκεφθείς δεν μπορείς να φανταστείς.

Όπως ο μαθητής του δημοτικού δεν μπορεί να καταλάβει τα του γυμνασίου, ούτε του γυμνασίου του πανεπιστημίου. Αλλά όταν ξεκινήσεις και ρέει η χάρις μέσα σου, θα καταλάβεις ότι τώρα είσαι του γυμνασίου, μετά του πανεπιστημίου και πάει λέγοντας.

Δ. ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ

Η προσευχή όπως είπαμε είναι επικοινωνία, συνδιάλεξη με τον ίδιο τον Θεό. Είναι πολύ φοβερή και ιερή στιγμή και γι’ αυτό πρέπει να προετοιμαζώμεθα ανάλογα.

Για να προσευχηθούμε και να πετάει η προσευχή μας ακούραστα και απερίσπαστα στα «ουράνια σκηνώματα» (Ψαλ. 83), καλό θα ήταν να υπήρχε έτσι ένα είδος προετοιμασίας και επεξηγώ.

Δεν κάνει να βλέπουμε πολλές ώρες τηλεόραση και μετά να προσευχηθούμε, αυτό μας αποσπά. Όταν προσερχόμαστε στην προσευχή να είμαστε ξεκούραστοι, και να μην περιμένουμε τη στιγμή εκείνη που θα έχουμε εξαντληθεί από τις δοκιμασίες της μέρας, να επιδοθούμε στη προσευχή γιατί στο τέλος τι καταφέρνουμε; Σχεδόν τίποτα, γιατί κάθε τόσο γεμίζουμε την προσευχή με τα χασμουρητά μας και τον μετεωρισμό του νου από την κόπωση της ημέρας. Οι μοναχοί προσεύχονται τις πιο φρέσκες ώρες της ημέρας ώστε το πνεύμα τους να ναι καθαρό και ταυτισμένο πλήρως εις κοινωνία με τον Κύριο.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι μ’ ένα γέροντα μέσα από το Γεροντικό. Κάποτε στα μαγειρεία μιας μονής, μερικοί μοναχοί διαπληκτίστηκαν μεταξύ τους, και ξεκίνησε ένας έντονος καυγάς. Ο Γέροντας αυτός, βλέποντάς τους αποχώρησε λυπημένος, και πριν εισέλθει μέσα στο κελί του στριφογύριζε για καμιά ώρα έξω από την πόρτα του κελιού. Όταν τον ρώτησαν μετέπειτα γιατί το έκανε αυτό, τους είπε «…πως θα μπω στην πνευματική μου παλαίστρα, γεμάτος λογισμούς;! Προσπαθούσα να καθαρίσω το μυαλό μου, από τους κακούς λογισμούς που με κυρίεψαν από την αψιμαχία των αδερφών, και αφού καθάρισα το μυαλό μου, μπήκα στο κελί για να συνεχίσω την προσευχή μου…».

Καλό θα ήταν να κάναμε μια περισυλλογή πριν ξεκινήσουμε να προσευχόμαστε. Τώρα θα συνομιλήσω με τον Θεό, «…τον Θεόν των θεών…» ψαλμός 83. Ποιος είμαι; Τι θέλω και τι ζητάω; Είμαι ένας φθαρτός και πεπερασμένος άνθρωπος και πάω να μιλήσω με τον «…προαιώνιο…» Θεό, την αρχή των πάντων. Εγώ πριν δεν υπήρχα πουθενά στο σύμπαν και τώρα ετοιμάζομαι να μιλήσω με το Θεό, σ’ Εκείνο που με έφερε στη ζωή, σ’ Αυτόν που κυβερνά τον κόσμο και το σύμπαν. Όπως λέει και το σύμβολο της πίστεώς μας «…Πατέρα παντοκράτορα, ποιητή ουρανού και γης ορατών τε πάντων και αοράτων…».

Ε. Ο ΤΟΠΟΣ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΑΠΕΡΙΣΠΑΣΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΉΣ

Σπουδαίο ρόλο παίζει και ο τόπος της προσευχής. Ένα ήσυχο μέρος, ένα ήσυχο δωμάτιο, μια γωνίτσα, μπροστά στα εικονίσματα κτλ

Ο πρώτος ή αν θέλετε πρωταρχικός τόπος προσευχής είναι ο ναός!!! Θέλω να το τονίσω αυτό, γιατί πολλοί λένε ότι δεν πηγαίνουν εκκλησία, επικαλούμενοι ότι προσεύχονται σπίτι. Καλή είναι και η προσευχή και έξω από τη εκκλησία «…παντού τόπος Θεού εσταί…» (όπως θα δούμε και στην συνέχεια) αλλά η προσευχή κατά την διάρκεια της λειτουργίας έχει άλλη δύναμη. Εντός της Εκκλησίας «…πολλοί συνηγμένοι εν τη προσευχή…» και ρέει άπλετη και περίσσεια η Χάρης του Θεού. Η προσευχή εντός της Εκκλησίας, εμφανίζεται εν τω σώματι της Εκκλησίας και φανερώνεται με τα ιερά μυστήρια και η επέκτασή της είναι και οι άλλοι τόποι που θα αναφέρουμε και θα δούμε στη συνέχεια.

Γι’ αυτό αγαπητοί μου μην παραμελείτε τη λειτουργία! Στη λειτουργία συντελείται η  αναίμακτη θυσία. Στη λειτουργία δίδεται το προμήνυμα της Αναστάσεως! Στη λειτουργία ανοίγουν οι ουρανοί και άγγελοι και αρχάγγελοι γίνονται ένα με τους ανθρώπους. Είναι η λειτουργία της ΕΛΠΙΔΑΣ και της ΑΙΩΝΙΑΣ ΜΑΚΑΡΙΟΤΗΤΑΣ!  

=> Για τη συμβολή και σημασία της εκκλησίας μας, στον πνευματικό μας αγώνα, μπορείτε να ανατρέξετε σε αντίστοιχη ενότητα 8. Ο ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ - ΜΕΡΟΣ Α'. <=

Ο Κύριος ανεβαίνει στο όρος για να αναπέμψει τις προσευχές του για μας, «…καὶ ἀπολύσας τοὺς ὄχλους ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος κατ᾿ ἰδίαν προσεύξασθαι. ὀψίας δὲ γενομένης μόνος ἦν ἐκεῖ…» Ματθ. 14,23 δηλ. Αφού δε διέλυσε τα πλήθη, ανέβη στο όρος, δια να προσευχηθεί μόνος και απερίσπαστος. Όταν δε άρχισε να νυκτώνει, ήτο μόνος.

Ο Κύριος ως Αρχιερέας μας, μας υποδεικνύει, ότι για την πραγματοποίηση της καθαράς προσευχής βοηθούν:

1. Ο έρημος τόπος, η ησυχία και

2. η μόνωση.

Αυτά είναι τα μέσα που μας βοηθούν να υψωνόμαστε υπεράνω των γήινων φροντίδων και των παθών της αμαρτίας, με νου απερίσπαστο, προκειμένου να συναντήσουμε το Θεό.

Οι απόστολοί μας «…Ήσαν προσκαρτερούντες τη προσευχή και τη δεήσει…» δηλ. προσηλωμένοι και αφοσιωμένοι στην προσευχή αλλά πού; Ήταν στο «ανώγι» μαζεμένοι προσκαρτερούντες την έλευση του Κυρίου. Εδώ το «ανώγι» έχει μια ιδιαίτερη σημασία και ερμηνεία. Θέλει να μας δείξει ότι είχαν υψωθεί υπεράνω των γήινων φροντίδων και των παθών της αμαρτίας, απαλλαγμένοι από επίγειες μέριμνες προσκολλήσεις και εξαρτήσεις του κόσμου τούτου, έτοιμοι να προϋπαντήσουν το Θεό, έτοιμοι για να δεχθούν το Πνεύμα το Άγιο, στοιχείο απαραίτητο αν θέλουμε να ενωθούμε με το Θεό. 

Να αποκολληθούμε, να ανεξαρτητοποιηθούμε, από τα κοσμικά και εφήμερα και να αναπνέουμε μόνο «Χριστό», μόνο αγάπη, μόνο ζωή. 

Ο  όσιος Θεόγνωστος συμβουλεύει πως «…Αν επιθυμείς να αξιωθείς θείας θέας και εμφανίσεως στη διάνοιά σου, πρέπει προηγουμένως να ασπασθείς την ειρηνική και ήσυχη ζωή· και όταν ενδιατρίψεις σ’ αυτό το έργο, γνώρισε και τον εαυτό σου και το Θεό. Αν συμβεί αυτό, τίποτε δεν εμποδίζει – σαν μέσα σε αύρα λεπτή, με την καθαρή δηλ. κατάστασή σου – χωρίς να θορυβεί κανένα πάθος σου, να δεις νοερά Αυτόν που είναι αθέατος σε όλους, να σου γνωρίζει εναργέστερα τον εαυτό Του, και να σου ευαγγελίζεται τη σωτηρία…».

Ο άγιος Μακάριος

Ο άγιος Μακάριος λέει «…ο Κύριος φανερώνει  την παρουσία του «…ἐν εἰρήνῃ καί ἡσυχίᾳ…» και αναπαύεται στην προσευχή που γίνεται με ειρήνη και κατάνυξη, όχι στην προσευχή που γίνεται με προσευχή και ταραχή· «…τό μέρος τοῦτο ἰδιωτῶν ἐστι…». Αυτό όπως αναφέρει και ο ίδιος είναι γνώρισμα αρχαρίων.

Τη νύχτα την προσευχή την απολαμβάνει καλύτερα ο άνθρωπος. Γιατί είπε ο Θεός στον προφήτη Ηλία «…Φωτιά, συντρίβων όρη και βουνά και ουκ ην εκεί ο Θεός…» και ξανά λέει «…Ως εν συσσεισμώ, και ουκ ην ο Θεός εν τω συσσεισμώ…» και έπειτα «…πυρ, και ουκ ην ο Θεός εν τω πυρί…» αλλά «…αύρα λεπτή, εκεί ην ο Θεός…». Το βράδυ λοιπόν ο άνθρωπος μπορεί να χαριτωθεί αν το θελήσει ο Θεός, ενώ την ημέρα δύσκολα το απολαμβάνει αυτό ο άνθρωπος. Την μέρα υπάρχουν πολλοί λογισμοί και η ευχή μετεωρίζεται. Ενώ το βράδυ παραμένει αμετεώριστη, συγκεντρωμένη, έχοντας το σώμα ξεκούραστο υπακούοντας στην επιθυμία της ψυχής.

Η καλύτερη προσευχή λοιπόν είναι το βράδυ, αλλά η νύκτα προδιαθέτει την ημέρα αλλά και η ημέρα προδιαθέτει τη νύκτα.

Ο άγιος Ιωάννης
ο Χρυσόστομος

Ο άγιος Χρυσόστομος σε μια ομιλία του, για την προσευχή, έλεγε: «…Όπως η νυκτερινή προσευχή των Αποστόλων Παύλου και Σίλα άνοιξε τις θύρες της φυλακής, έτσι και η νυκτερινή προσευχή των Χριστιανών ανοίγει τις θύρες του ουρανού…». Ο γέροντας Πορφύριος πάνω σ’ αυτό πρόσθετε ότι «…στις νυκτερινές προσευχές και αγρυπνίες, να γονατίζουμε μπροστά στον Εσταυρωμένο και τους Αγίους και να προσευχόμαστε ταπεινά και με αγάπη. Μισή ώρα, ένα τέταρτο, δέκα λεπτά, πέντε, όσο μπορούμε. Θα βρούμε μεγάλη βοήθεια…».

+++++=======++++++=======+++++

Εδώ θέλω να σταθώ λίγο στο θέμα του θορύβου. Για μας που ζούμε μέσα στην κοσμική ζωή, η ύπαρξη του θορύβου είναι αναπόσπαστο κομμάτι του πνευματικού μας αγώνα, που εμείς καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, να υπερκεράσουμε, για να αποκτήσουμε «ειρήνη» Θεού μέσα μας.

Αυτός όμως ο θόρυβος, ταπεινή μου άποψη βέβαια, δεν πρέπει να προσεγγίζετε πάντα αρνητικά, σαν εμπόδιο της πνευματικής μας προκοπής.

Η ύπαρξη του θορύβου, στην ταραγμένη ζωή μας, οριοθετεί τα καλούπια, τα όρια αν θέλετε - στον κάθε άνθρωπο φυσικά είναι διαφορετικά - μέσα στα οποία ο Θεός μας καθορίζει, τις δικές μας προσωπικές στιγμές περισυλλογής και προσευχής. Γιατί το λέω αυτό;

Γιατί υπάρχουν και αυτοί που θα πουν, «…εγώ δεν ευκαιρώ… το πρόγραμμα μου είναι τόσο φορτωμένο από τη δουλειά και από τις οικογενειακές μου υποχρεώσεις που αδυνατώ… Αν είχα την ησυχία και το χρόνο, όπως οι μοναχοί θα έκανα και εγώ προσευχή…».

Μην ξεχνάς λοιπόν, πως αν ήσουν μοναχός και δεν είχες τα καθημερινά δια του βίου σου, η προσευχή σου, δεν θα ήταν της μισής ώρας, αλλά πολύ περισσότερο. Μην ξεχνάς πως αν ήσουν μοναχός, οι αγρυπνίες, θα αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής σου. Μην ξεχνάς πως αν ήσουν μοναχός, η ζωή σου ΟΛΗ θα έπρεπε να ήταν προσευχή. Γι’ αυτό, όπως δεν κάνεις ΜΙΣΗ ώρα προσευχή στην κοσμική ζωή, δεν θα μπορούσες να κάνεις 8 ή 10 ώρες, στην μοναχική ζωή.

Ο άγιος Εφραίμ
Κατουνακιώτης

Ο γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης έλεγε «…αν εγώ λέω 100 ευχές την μέρα και εσύ λες 3 ευχές, είμαστε ίσα…». Βλέπετε τι κάνει εδώ ο γέροντας; Δίνει το έναυσμα του αγώνα! Μπορούμε και εμείς αγαπητέ μου φίλε. Φτάνει να το πιστέψουμε.

ΜΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΣ να δικαιολογήσεις την αμέριμνη σου ζωή και την οκνηρία σου από τα πνευματικά σου καθήκοντα, ως έλλειψη χρόνου. ΙΣΑ - ΙΣΑ που τώρα δεν έχεις τόσο χρόνο, δες το πάλι σαν ευλογία του Θεού – που γνωρίζει την αδυναμία την ψυχής σου –, καλλιέργησέ την, όσο περισσότερο μπορείς, ξεκινώντας με 15 λεπτά για αρχή. Ο Θεός θα σε τυλίξει με την αγάπη Του σαν μαγνήτης. Τα 15 λεπτά θα γίνουν μισή ώρα, η μισή ώρα θα γίνει 1 ώρα και πάει λέγοντας. Είναι σαν να φυτεύεις ένα δενδράκι και αύριο – μεθαύριο θα βγάλει καρπό. Και ο άγιος Χρυσόστομος και ο άγιος Βασίλειος από αυτό ξεκίνησαν, από το μικρό δενδράκι και έγιναν φωστήρες της οικουμένης.

Ο άγιος Ισαάκ
ο Σύρος

Ας κάνουμε λίγο κάθε μέρα! Όχι μια ναι και μια όχι! Θα δείτε τι δύναμη θα μας δώσει ο Θεός! Αυτός ο Πανάγαθος Θεός, που είναι ΠΑΝΤΑ δίπλα στα παιδιά Του. Όπως λέει και ο Ισαάκ ο Σύρος «…μεγάλη η δύναμις της μικράς πολιτείας της αεί γινομένης…» δηλ. Έχει μεγάλη δύναμη η μικρή προσπάθεια, που γίνετε όμως πάντοτε!

Η «καραμέλα» δεν έχω χρόνο δεν ευσταθεί!!!

+++++=======++++++=======+++++

Ακόμα και οι νοσούντες που είναι πνευματικά υγιείς δεν περιορίζονται στην δικαιολογία της ασθένειάς τους ή της παράλυσής τους. Προσπαθούν να βρουν τρόπο να προσευχηθούν και να δοξάσουν τον Θεό.

Ας το θυμόμαστε καλά αυτό και ας μην αποποιούμαστε αυτής της ευλογίας που παρέχεται δια της προσευχής.

ΤΟΠΟΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΓΙΑ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΟΥ ΚΑΙ ΠΑΝΤΑ.

"...εν παντί τόπω προσεύχεσθε..."

Στα χωράφια, στα δάση, στο σπίτι, στην στάση, στο σχολείο, στην δουλειά ακόμα και στην τουαλέτα. Ναι αγαπητέ μου αναγνώστη, ακόμα και εκεί.

Χαρακτηριστικό είναι και το παράδειγμα γέροντα που πήγε στην τουαλέτα και έλεγε την ευχή. Εμφανίζεται σ’ αυτόν ο διάβολος και του λέει. «…Βρε εσύ, βρώμικη ευχή λες…». Και να απαντά ο καλόγηρος ατάραχα «…Άκουσε αποστάτα της θείας Μεγαλειότητος, η κένωσις του σώματος πηγαίνει κάτω, η κένωσις της ψυχής πηγαίνει απάνω, δεν έχει καμιά ένωση...».

Να σας πω και ένα τελευταίο παράδειγμα ότι η δοξολογία στο Θεό γίνεται πάντα, και όχι ΜΟΝΟ από τους ανθρώπους.

«…Εξεγερθέντες του ύπνου, ο γέροντας με τον υποτακτικό, ξεκίνησαν να κάνουν την καθορισμένη ακολουθία. Αλλά παρά πέρα υπήρχε μια λίμνη με βατράχια, και να σου τα βατράχια, «…Κουά, κουά, κουά, κουά…» συνέχεια, οι μοναχοί δεν συγκεντρώνονταν στην ευχή.

Λέει ο γέροντας στον υποτακτικό του, πήγαινε και πες τους, να σταματήσουν γιατί θέλουμε να διαβάσουμε εμείς την ακολουθία.

Ο υποτακτικός κάνοντας υποδειγματική υπακοή στον γέροντα χωρίς να πει «…στα βατράχια θα απονέμω λόγο και θα πω…» ξεκίνησε για την λίμνη. Φθάνοντας είπε στα βατράχια «…Ακούστε εδώ βατράχια, ο γέροντας είπε να σταματήσετε, γιατί εμείς θέλουμε να διαβάσουμε την ακολουθία…».

"...όλα τα ζώα υμνολογούν τα Θεό..."

Απαντάει τότε το βατράχι και του λέει: «…Πες του γέροντα, ότι τώρα και εμείς τελειώνουμε τη δοξολογία του Θεού και θα πάμε να ξεκουραστούμε…».

Και τα βατράχια υμνολογούν τον Θεό, ΟΛΗ η φύσης, υμνολογεί τον Θεό. «…Πυρ, χάλαζα, χιων, πνεύμα καταιγίδος…», όλα υμνολογούν τον Θεό. 

Όταν καθαριστούμε μέσα μας θα τα δούμε όλα αυτά, πως η μύγα, το κουνούπι, τα ζώα υμνολογούν το Θεό και τότε θα λέμε «…Ταλαίπωρε άνθρωπε, εσύ μόνο δεν δοξολογείς το Θεό. Όλα δοξολογούν το Θεό!...».

ΤΕΛΟΣ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ - ΜΕΡΟΣ Α’

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ «ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ» - ΜΕΡΟΣ Β’ 

Πατώντας ένα εκ των συνδέσμων, μεταβαίνετε είτε στο Μέρος Β’, είτε στο Μέρος Γ’
15. ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ - ΜΕΡΟΣ Β' ή 15. ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ - ΜΕΡΟΣ Γ'

+++++++++++++++++++++++++++++++++

==============

                +++++++++++++++++++++++++++++++++

---

[1] Σε τρεις περιπτώσεις οι άγγελοι θυμιάζουν και μυρώνουν τους εκλεκτούς του Θεού. Πρώτον, όταν διαβάζουν τα ιερά βιβλία, οπότε τους κυκλώνουν για να ακούσουν και αυτοί. Δεύτερον, όταν προσεύχονται και συνομιλούν με τον Θεό, οπότε συμπροσεύχονται και εκείνοι με πόθο. Τρίτον, όταν υπομένουν για την αγάπη του Θεού κόπο, πόνο και τιμωρίες, οπότε τους μυρώνουν και τους παρακινούν στον αγώνα της ευσέβειας.