15. Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΩΣ ΑΝΑΠΟΣΠΑΣΤΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ – ΜΕΡΟΣ Β’

"...ΨΑΛΩ ΤΩ ΘΕΩ ΜΟΥ ΕΩΣ ΥΠΑΡΧΩ..."

ΜΕΡΟΣ Β’

ΣΤ. ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ

ΜΕΡΙΚΑ ΕΝΤΡΥΦΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ

 (Πατώντας ένα εκ των συνδέσμων, μεταβαίνετε είτε στο Μέρος Α’, είτε στο Μέρος Γ’)

15. ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ – ΜΕΡΟΣ Α’ ή 15. ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ - ΜΕΡΟΣ Γ'

1.  Ο Άγιος Ιωάννης Σιναίτης έλεγε «…η προσευχή πρέπει να γίνεται αμνησίκακα. Αν έχουμε τσακωθεί ή πληγώσει ή αδικήσει και βαρύναμε τη ψυχή μας, δεν μπορεί ν’ ανέβει η προσευχή στο Θεό...». 

Η προσευχή είναι γέννημα της πραότητας και παντελούς έλλειψη της οργής. Απομακρύνει τη λύπη και την αθυμία.

2.    Να μιλούμε στο Θεό απλά! Επιτρέπονται και τα λάθη και οι ανασυνταξίες. Είναι όπως το παιδάκι που μιλάει στον Πατέρα Του, δεν τα κοιτάει ο Θεός αυτά. Μερικές φορές έρχονται αυτομάτως διάφορα πνευματικά νοήματα και θέλουμε να προσευχηθούμε αυτοσχεδίως. Ας αφήσουμε την ψυχή μας να χορτάσει!

3.    Ο Άγιος Ιωάννης Σιναίτης και ο Μέγας Βασίλειος λένε ότι «…πρέπει να δοξάζουμε το Θεό και μετά να Τον ευχαριστούμε για τα δώρα Του...».

4.    Ο Χριστός μας είπε: «…Πυρ ήλθον βαλείν εις την γην…» (Λουκά 12:49). «…Πυρ είναι το Άγιο Πνεύμα, το οποίο ήρθε να βάλει στη γη των καρδιών μας ο Χριστός…» (άγ. Μάξιμος). Γι’ αυτό και από την «αρέμβαστον καρδίαν» ( τον νου δηλ. που είναι προσηλωμένος στην προσευχή και δεν πλανάται εδώ και εκεί), γεννάται θέρμη. Είναι η «καιόμενη καρδία», που μιλά το ευαγγέλιο (Λουκά 24:32). Το «…εγκάρδιον πυρ έλκει τον άνθρωπον προς υμνωδίαν του Θεού…» (Ιω. Δαμ.) και οδηγείται ο άνθρωπος στον αρχικό προορισμό του, που είναι η δοξολογία του Θεού.

5.    Ο π. Παίσιος έλεγε «…να κάνετε κομποσχοίνια για κάθε πάθος, π.χ. αν θέλετε να απαλλαγείτε από το πάθος του θυμού να λέτε την ευχούλα «…Κυριε Ιησού Χριστέ ελέησον και απάλλαξέ με από το πάθος του θυμού…». Έτσι πρέπει να κάνουμε για κάθε πάθος, για να μας αξιώσει ο Θεός να υπερνικήσουμε τα πάθη μας.

Ο αββάς Αμμωνάς 8 χρόνια παρακάλαγε το Θεό να τον απαλλάξει από το πάθος του θυμού και δεν απογοητεύτηκε και στο τέλος ο Θεός τον αντάμειψε.

Το κομποσχοίνι έλεγε ο π. Εφραίμ ο Κατουνακιώτης δεν πάει χαμένο. Έχει τόση δύναμη που μπορεί να βγάλει και τη ψυχή από την κόλαση!

6.    Δεν πρέπει να δεχόμαστε τους ακάθαρτους λογισμούς. Όταν καταπιανόμαστε να τους αναλύουμε και να ευχαριστιόμαστε σημαίνει κάνουμε συγκατάθεση. Απέκρουσε τους. Ας μην πέφτουμε στις παγίδες του πονηρού που προσπαθεί να μας σταματήσει από την προσευχή. Ας σταματήσουμε πια να επιτρέπουμε με τη στάση μας και τις πράξεις μας να γινόμαστε υποχείριο του.

«…Πρόσεχε ουν ακριβώς και φύλασσε την καρδίαν σου του μη δέχεσθε πονηρούς λογισμούς, ή οιους δήποτε ματαίους και ανωφελείς…» αββάς Φιλήμονος (Φιλοκαλία)

    7.   Καλό είναι να επικαλούμαστε τους Αγίους να μας δίδουν φώτιση και βοήθεια. Μεγάλη βοήθεια και ανάπαυση αποτελούν οι άγιοι στον αγώνα μας. Σε διαφορετικούς αγίους δόθηκαν διαφορετικά χαρίσματα (σε άλλους δόθηκε το χάρισμα κατά των δαιμόνων, σε άλλους της ιάσεως, της διόρασης, κατά των σαρκικών παθών και πολλά άλλα) και έτσι μπορούμε να τους επικαλούμαστε ανάλογα την περίσταση. Τα δικά μας όρια και σύνορα δεν υπάρχουν για τους Αγίους. Όταν τους επικαλούμαστε προστρέχουν ως καλοί μας αδελφοί επειδή οι Άγιοι βρίσκονται πλησίον του Θεου ακούνε τις προσευχές μας και την επίκλησή μας.  (Ιωάννη 17, 20-23), . «…Θαυμαστός ο Θεός εν τοις Αγίοις Αυτού…».

8.    Πρέπει να προσευχόμαστε και για τους άλλους, αυτό έκανε και ο π. Παίσιος τακτικά. Και ιδιαίτερα να προσευχόμαστε γι’ αυτούς που μας αδίκησαν ή μας πλήγωσαν. Δεν πρέπει να αφήνουμε το κακό να στεριώσει μέσα μας. Αλλά ας απαλλαγούμε από το κακό, τυλίγοντας τους άλλους με την προσευχή μας.

Ο προστάτης φύλακας
άγγελος

   9.   Όταν προσεύχεσαι, μερικές φορές νοιώθεις μια κατάνυξη, μια γαλήνη, μια γλυκύτητα, που νιώθεις ότι πιάνεις επαφή με τον άλλο κόσμο. Εκείνη την ώρα μην πας παρακάτω, γιατί συμπροσεύχεται μαζί μας ο φύλακας άγγελός μας.

Η ψυχή μιλά και συνδιαλέγεται την ώρα της προσευχής αλλά με την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος, πρέπει να παραμείνουμε σε πλήρη σιωπή, για να ακούμε καθαρά και με κατανόηση όλους τους λόγους της αιωνίου ζωής, με τους οποίους Εκείνος τότε θα καταδεχθεί να επικοινωνήσει μαζί μας. Απαιτείται η πλήρης νηφαλιότητα και της ψυχής αλλά και του πνεύματος και ταυτόχρονα η αγνή καθαρότητα του σώματος, διότι ο Θεός είναι πυρ, το οποίο καταναλώνει κάθε τι ακάθαρτο, και κανείς μολυσμένος στο σώμα ή το πνεύμα δεν μπορεί να εισέλθει σε κοινωνία με Αυτόν.

Η Χάρις πρέπει να σημειώσουμε εδώ, άλλες φορές έρχεται και άλλες όχι!! Δεν μας εξετάζει η Χάρις του Θεού πότε θα έρθει. Δεν σημαίνει επειδή είναι της Μεταμορφώσεως λόγου χάρη, πρέπει να επισκεφθεί η Χάρις του Θεού. Δεν εξαρτάται από το σεβάσμιο της μέρας αλλά από την κρίση του Θεού εξαρτάται η Χάρης.

Άλλος μπορεί να χαριτωθεί εν ώρα δουλειάς, άλλος εν ώρα λειτουργίας, άλλος στη στάση του λεωφορείου, άλλος την ώρα προσευχής, άλλος σε ώρα λειτουργίας. Η κρίσης του Θεού είναι διάφορος και συνάμα διαφοροτέρα από την κρίση των ανθρώπων. Αυτή είναι η κρίσης Του. Εμείς οφείλουμε να προσευχώμεθα πάντοτε. Όταν ο Θεός επισκέπτεται την ψυχή μας, θέλει να τη βρίσκει σε προσευχή, να μην βρίσκει την ψυχή και τη διάνοιά μας μετεωριζόμενη. Αυτό λυπεί τον Θεό. Αν καταφέρουμε να έχουμε αυτοσυγκέντρωση, αυτό θα μας βοηθήσει.

10. Να εμβαθύνουμε σωστά τη δύναμη της προσευχής (αυτά δεν έρχονται πάντα), η προσπάθεια μετράει.

11. Ο χρόνος έχει μεγάλη σημασία στην προσευχή. Η ώρα δένει τις ψυχές. Η ποσότητα θα φέρει και την ποιότητα. Μια λέξη να πούμε με πολύ πίστη μπορεί να γίνει σεισμός, αλλά δεν είμαστε τέτοιοι εμείς, είμεθα αρχάριοι, γι’ αυτό όσο περισσότερο προσευχόμαστε, τόσο συμφέρει τη ψυχή μας και ζεσταινόμαστε από την προσευχή.

12.  Η σκέψη και μόνο, ότι θα κάνουμε προσευχή, μπορεί να αποτελέσει φρένο στις αμαρτίες που πάμε να κάνουμε.

13.  Μη ξαφνιαστείς αν μετά την προσευχή πολεμηθείς. Ο μνησίκακος διάβολος αν δεν καταφέρει να σε καταβάλλει με τους λογισμούς και με την μετεώριση του νου, θα βάλλει ανθρώπους να σε πειράξουν, να σε αδικήσουν, να σε διαβάλλουν για το τίποτα, να προσπαθήσουν να σε μειώσουν χωρίς λόγο. Ο σκοπός του είναι να σε οδηγήσει σε απελπισία. Να σε κάνει να πεις «…Τι ήθελες και προσευχήθηκες άνθρωπέ μου, πάλι στον ίδιο παρονομαστή είσαι και χειρότερα αφού συνεχίζεις τις ανομίες!...» Ο άνθρωπος όμως το αντίθετο πρέπει να σκεφτεί!!! Για να πολεμηθούμε σημαίνει ότι τον πονέσαμε, σημαίνει ότι τον πληγώσαμε, γι’ αυτό πρέπει να συνεχίσω να προσεύχομαι!!!

Τα δάκρυα μετάνοιας είναι ένα 2ο βάπτισμα. Εξαγνίζουν
και καθαρίζουν τη ψυχή μας.

  14.  Όταν ο άνθρωπος έρθει σε κατάνυξη και δακρύζει, ας μη σταματά. Αυτά τα δάκρυα είναι του αγίου πνεύματος, που μας επισκέπτεται σε ανείπωτες για μας στιγμές, και δεν τα ελέγχουμε.

Ο γέροντας Ιερώνυμος της Αίγινας λέει «…δεν πρέπει να περνά μέρα της ζωής μας που η ψυχή μας να μη ρίξει ένα έστω δάκρυ για τον Κύριο…».

Τα δάκρυα της προσευχής τα παίρνει ο άγγελος του Θεού και τα μαζεύει και την μέρα της κρίσεως θα τα εναποθέσει στο θρόνο του Θεού – ως άλλο μύρο ευωδίας, ως άλλο μύρο εξυγίανσης και κάθαρσης.

Όταν εμβαθύνεις θα έρθουν τα δάκρυα και όταν θα έρθουν, θα οδηγηθείς σε θεωρίες άλλες, βαθύτερες.

15.  Άυπνος ή προσευχόμενος; Καλό είναι όταν μας παίρνει ο ύπνος, να μας παίρνει με την ευχή. Ο π. Παϊσιος έλεγε το «…Κύριε Ιησού Χριστέ…» και ξυπνούσε με το «…ελέησόν με…». Έτσι θα εφαρμόσουμε και το λόγο «…Εγώ καθεύδω και η καρδία μου αγρυπνεί…». (Άσμα 5, 2).

Επίσης «…Για να εφαρμόσετε το αδιαλείπτως προσεύχεσθε, κάντε ελεημοσύνες, έτσι την ώρα που εσείς θα κοιμάστε κάποιος άλλως θα προσεύχεται για την σωτηρία της ψυχή σας…» αββάς Λούκιος.

16. Κάντε μικρές προσευχές κατά τη διάρκεια της ημέρας «…Θεοτόκε Παρθένε…», «…Χαιρετισμούς…», «…Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με…» και έτσι την καθαρότητα του νου διαφυλάττεις και την εγρήγορση και κοινωνία με το Θεό κρατάς ζεστή. Η δικαιολογία στο ότι δεν έχουμε χρόνο δεν ευσταθεί. Σε κάθε στάση, σε κάθε διαδρομή σου, σε κάθε κίνηση σου, όταν πλένεις τα πιάτα, όταν προσέχεις τα μικρά, όταν πας εκδρομή, σε κάθε σου στιγμή, πες την ευχή, Δεν έχει δεν μπορώ είναι το δεν θέλω που μας αφήνει ακοινώνητους και αμέτοχους της θείας Χάριτος.

17. Επίσης όταν προσευχόμαστε πρέπει να προσευχόμαστε με ζήλο. Να συγκεντρώνουμε όλο μας το είναι, στα λόγια, στην προσευχή. Ο Άγιος Σεραφείμ έλεγε ότι πρέπει να προσευχόμαστε όχι μόνο εξωτερικά αλλά και εσωτερικά. Έλεγε για τους μοναχούς που δεν το κάνουν αυτό είναι σαν καμένα κούτσουρα.

«Ἐτάζων καρδίας καὶ νεφροὺς ὁ Θεός»

Πρέπει να συνδυάζεται η εξωτερική λατρεία με την εσωτερική. Ο νους μας δεν πρέπει να περιπλανιέται, δεν πρέπει να είμαστε μόνο σωματικά στο ναό αλλά και πνευματικά. Όταν ο νους και η καρδία είναι ενωμένα και δεν διαχέονται από σκέψεις τότε η καρδία ανάβει με μια πνευματική θερμότητα από την οποία λάμπει το φως του Χριστού που γεμίζει όλο τον εσωτερικό άνθρωπο με χαρά και ειρήνη.

Δεν ξέρω αν έχετε ακούσει ποτέ το τραγούδι/ποίημα της νοεράς προσευχής, γιατί μέσα στα λόγια του ποιήματος επεξηγεί και κατευθύνει τον προσελθόντα εις την προσευχή. Σας παραθέτω μερικά από τους στίχους του ποιήματος, που για μένα είναι άκρως κατηχητική. (Μπορείτε να το ακούσετε όλο το ποίημα, αν επιθυμείτε μέσω του παρακάτω video). 

«…Η υπακοή και το κελί δυναμώνουν την ευχή. Στην αρχή την ευχή, να την λες προφορικά, και ύστερα από καιρό, θα σου γίνει νοερά! Στα λόγια της ευχής να είναι όλη η προσοχή γιατί όταν φανταστείς κίνδυνος να πλανηθείς. Τον «πειράζοντα» πολύ ερεθίζει η ευχή γι’ αυτό μην πτοηθείς όταν σου επιτεθεί… Η ευχή πως ενεργεί, μην ζητάς να σου το πω, δεν μπορώ να εκφραστώ, είναι θείο μυστικό! Όταν ήδη στην ευχή μέσα σου να ενεργεί, φρούρησέ τηνε καλά με επίγνωση πολύ…»

Ο συνδυασμός της εξωτερικής υπακοής με την εσωτερική ησυχία – ιδίως για μας που είμαστε στον κόσμο ως λαϊκοί – δυσχεραίνει όλο και περισσότερο τον αγώνα, αλλά ο καθένας μας πρέπει να βρει τον τρόπο εκείνο (ανάλογα με το βιοποριστικό του πρόγραμμα) ώστε και τις καθημερινές του υποχρεώσεις να τελεί και την προσευχή απερίφραστα να ασκεί. 

Θα σας πω ταπεινά εγώ τι κάνω για να νοιώθω αν κάνω σωστά ή όχι την προσευχή. Βάζω το χέρι μου στην καρδία μου στο στήθος μου και βλέπω αν κατά την ώρα της προσευχής το στήθος μου τρέμει ή η καρδία κτυπά σε ποιο έντονους ρυθμούς. Έτσι βλέπω αν όλο μου το είναι, όλο μου το σώμα πάλλεται στους ρυθμούς της προσευχής αλλά και της δεήσεως μου. Δοκίμασε το και εσύ αδελφέ μου. Έτσι καταλαβαίνεις αν η προσευχή προέρχεται από τα χείλη σου ή από τα βάθη της καρδιάς σου.

Η προσευχή όμως δεν πρέπει να συνδυάζεται με τον κτύπο της καρδίας. Με τον τόπο της καρδίας, ναι, με τον κτύπο όμως, όχι!

18. Υπάρχει εδώ το ερώτημα σε ποια στάση πρέπει να είμαστε όταν προσευχόμαστε!;

Ο άγιος Σεραφείμ έλεγε ότι όταν προσευχόμαστε σε όρθια στάση επέρχεται καλύτερα η χάρης του Θεού! «…Πρέπει να ασκούμαστε στην ανάγνωση της Καινής Διαθήκης και του Ψαλτηρίου. Αυτά πρέπει να τα διαβάζει κανείς όρθιος. Από αυτήν την ανάγνωση έρχεται ο φωτισμός του νου, ο οποίος αλλάζει με Θεϊκή αλλαγή…».

Αν δεν μπορείς αδελφέ μου, προσεύχου καθιστός, αν  δεν μπορείς καθιστός, προσεύχου ξαπλωτός «…ψάλατε τῷ Θεῷ ἡμῶν, ψάλατε, ψάλατε τῷ βασιλεῖ ἡμῶν, ψάλατε, ὅτι βασιλεὺς πάσης τῆς γῆς ὁ Θεός, ψάλατε συνετῶς…» (Ψαλμός 46:7-8) Προσεύχου αγαπητέ μου συνεχώς και συνετώς, ψάλετε διότι ο Θεός μας είναι βασιλεύς όλου του κόσμου, ψάλετε προς αυτόν με επίγνωση του μεγαλείου Του.

Ψάλετε και προσεύχεστε μέχρι την τελευταίας σας πνοής «…ψαλώ τω Θεώ μου έως υπάρχω…» Ψαλμός (145:2) και η χάρης του Θεού θα έρθει και θα σας πλαισιώσει, θα σας γεμίσει ευφροσύνη και ανείπωτη χαρά.

19. Κάποιοι λένε ότι πρέπει να είναι ήρεμοι για να μπορέσουν να προσεύχονται! Δεν το θεωρούν πρέπον να προσεύχονται όταν είναι θυμωμένοι. Όχι, δεν θα συμφωνήσω! Το ιδανικό βέβαια είναι να ήμασταν κάπου ήσυχα, απερίσπαστα αλλά αυτό πολλές φορές είναι ακατόρθωτο. Πρέπει να προσευχόμαστε συνέχεια. Ίσα ίσα εκεί που είμαστε σε πρόβλημα ή αντιμετωπίζουμε μια αφόρητη δυσκολία ή εμπόδιο προσευχόμαστε. Ναι, προσευχόμαστε για να φύγει ο σπινθήρας των κακών παθών, να σβήσει όταν είναι ακόμη στην αρχή. Τότε η φλόγα των παθών δεν θ’ αυξηθεί!

20. Ακόμα μια τακτική, όταν προσευχώμεθα, για να μην πέφτουμε σε ύπνωση ή σε οκνηρία, να εναλλάσσουμε τον τρόπο της προσευχής μας. Κάποτε ψαλτά, άλλοτε διαβαστά, άλλοτε διαβάζοντας βίους αγίους, και άλλοτε αποσπάσματα από την Αγία Γραφή.  Πρέπει να μελετάμε, ανελλιπώς, για να δίνεται στο πνεύμα η ελευθερία να ανυψώνεται στα ουράνια δώματα και να τρέφεται με την γλυκύτατη συνομιλία με τον Κύριο.

21. Η αδιάλειπτη προσευχή είναι το κλειδί για να διαφυλάξεις την ειρήνη της συνειδήσεώς σου η οποία σου επιτρέπει να πλησιάσεις τον Θεό και να ενωθείς μαζί Του. Αυτή η διαρκή μνήμη του Θεού πετυχαίνετε με την ευχή του Ιησού «…Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον με τον αμαρτωλό…».

  22. Ο Αββάς Μωϋσής έλεγε «…εάν δεν συμφωνεί η πράξη με την προσευχή, είναι χαμένος ο κόπος μας…». Αυτά τα οποία προσευχόμαστε στο Θεό να μας απαλλάξει να μην τα κάνουμε πια, γιατί όταν ο άνθρωπος παραιτείται από τα θελήματά του, τότε ο Θεός γίνεται φίλος του και δέχεται την προσευχή του.

Ο ίδιος ο Κύριος στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (15, 8) λέει «…Ο λαός αυτός με τα χείλη με τιμά, αλλά η καρδιά τους μακριά απέχει από μένα…».

Χαρακτηριστικό είναι και το παράδειγμα μέσα από το Γεροντικό, με κάποιο γέροντα που ήταν πολύ ζηλωτής, αλλά αμελούσε τα υπόλοιπα. Εμφανίζεται ο Σατανάς σε ένα άλλο γέροντα και του λέει, «…Πολύ παράδοξο αυτό που γίνεται. Ο τάδε μοναχός με σφίγγει κάτω από τη μασχάλη του, για να μην τον εγκαταλείψω, κάνει τα θελήματά μου και όλη την ώρα προσεύχεται στο Θεό, …Κύριε σώσε με από τον πονηρό…».

Ας το έχουμε φίλοι μου αυτό στα υπόψη μας, πριν ξεκινήσουμε να κάνουμε την προσευχή μας.

23. Μπορείτε να προσεύχεστε με πολλούς τρόπους αλλά το Ψαλτήρι (Ψαλμοί του Δαβίδ που είναι και η καρδιά της Παλιάς Διαθήκης) ΜΗΝ το αφήνετε. «…Και ταύτα έδει ποιήσαι (ακολουθίες) κακείνο (ψαλτήρι) μη αφιέναι…» (Ματθ. 23:23). Οι ψαλμοί του Δαβίδ είναι ένας «ζωντανός οργανισμός»! Έχουν πολύ δυνατή ισχύ! Γράφτηκαν με βαθιά ταπείνωση και δάκρυα και φτάνουν κατευθείαν στην καρδιά του Κυρίου. Δεν βρέθηκαν ακόμη ψαλμοί τόσο δυνατοί, όσο είναι οι Ψαλμοί του Δαβίδ.

Το Ψαλτήριο είναι το κατανυκτικότερο και τερπνότερο! Δεν υπάρχει ακολουθία ή μυστήριο από τα οποία να λείπουν οι Ψαλμοί. Ήταν και είναι το εντρύφημα και η αδολεσχία των αγίων και των μοναχών όλων των αιώνων μέχρι σήμερα. Πολλοί το αποστήθιζαν, άλλοι το διάβαζαν ολόκληρό κάθε μερόνυχτο. Ακόμη και οι χριστιανοί στο κόσμο προσεύχονται με το ψαλτήρι. Πόση δύναμη έχουν οι θεόπνευστοι ψαλμοί του Δαβίδ!!!

"...θα εμφανισθώ και θα συνεχίσω να εμφανίζομαι
σε κάθε ένα που πιστεύει σε Εμένα..."

  24. Όταν είστε σε αδιέξοδο και δεν ξέρετε τι πρέπει να πράξετε και ποιο δρόμο να ακολουθήσετε για να ξαναβγείτε στο δρόμο τον «ευθύ» που οδηγά στον Κύριο πάντα να λέτε «…γνώρισον με Κύριε οδόν εν η πορέυσομαι ότι προς Σε ήρα την ψυχήν μου…» έτσι ώστε ο Πάνσοφος Θεός σαν «καλός ποιμήν» έχει τον τρόπο και ξέρει πως θα σε φέρει και να γίνεις και εσύ ένα με το ποίμνιό Του.

   25. Κάποτε ρώτησαν τον Κωνσταντίνο Σωτηρίου, άνθρωπο ευλαβή με παρρησία στο Θεό, για πόσες μετάνοιες πρέπει να κάνει ένας άνθρωπος και απάντησε τουλάχιστον 40 (ενώ αυτός στην εξιστόρηση «ΑΣΚΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ» αποκαλύπτεται ότι έκανε μέχρι και 400 μετάνοιες).

26. Καλό θα ήταν σπίτι μας να έχουμε το εικονοστάσι μας και να ανάβουμε ένα κεράκι ενώπιον του Κυρίου μας μέρα και νύχτα. Αυτό είναι ευάρεστο ενώπιον των οφθαλμών του Θεού και προσφορά ευπρόσδεκτη.

   27. Όταν βασανίζεστε από λογισμούς να λέτε τους Μακαρισμούς και να επαναλαμβάνετε  το «…Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη βασιλεία σου…». Κατόπιν το «Πανύμνητε Μήτερ» και στο τέλος να λέτε «Μνήσθητι μου Κύριε, και (εδώ αναφέρεται το δικό σας όνομα ή το όνομα κάποιου αδελφού μας που είναι εν ανάγκη).

28. Μετά από κακό όνειρο, οπτασία, ή κάτι που μας κατατροπώνει ή βασανίζει είναι η εξής ευχή «…Αναστήτω ο Θεός και διασκορπισθήτωσαν οι εχθροί αυτού…».

29. Όταν είμαστε σε απελπισία καλό είναι να λέμε τις 2 προσευχές του Αγίου Σεραφείμ και του Αγίου Αντιόχου - Αυτές οι δύο προσευχές εμπεριέχονται στην ετικέτα ΠΡΟΣΕΥΧΕΣ/ΠΟΙΗΜΑΤΑ. - (Προς ευκολία σας, σας παραθέτονται οι σύνδεσμοι των αναφερθέντων προσευχών).

ΙΔ’. ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΑΓΊΟΥ ΑΝΤΙΟΧΟΥ – ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ

ΙΕ’. ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΤΟΥ ΣΑΡΩΦ ΣΤΟΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟ – ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ

ΤΕΛΟΣ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΜΕΡΟΣ Β’

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ» ΜΕΡΟΣ Γ’ è

Πατώντας ένα εκ των συνδέσμων, μεταβαίνετε είτε στο Μέρος Α’, είτε στο Μέρος Γ’
15. ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ – ΜΕΡΟΣ Α’ ή 15. ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ - ΜΕΡΟΣ Γ'

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

============++++++++============

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++