ΨΑΛΜΟΣ 8. Η'.

«…Εἰς τὸ τέλος, ὑπὲρ τῶν ληνῶν· ψαλμὸς τῷ Δαυΐδ.…».

O 8^ος ψαλμός ξεκινάει με τη φράση «…εις στο τέλος…», που όπως έχουμε δει και σε προηγούμενους ψαλμούς (4 & 6), με βάση ερμηνεία των Πατέρων, θεωρείται ότι οι ψαλμοί που έχουν αυτό το χαρακτηριστικό είναι προφητικοί.

Ο Δαβίδ μάς δίνει μιά εικόνα αντίθεσης, τον μηδαμινό άνθρωπο απέναντι στο θείο μεγαλείο, και υμνεί τη συγκατάβαση του Θεού προς το ανθρώπινο αυτό πλάσμα, το οποίο εγκατέστησε βασιλέα της φύσεως. Ο ψαλμωδός υμνώντας αυτόν τον άνθρωπο, έχει υπόψη του τον πρώτο άνθρωπο, τον Αδάμ, όταν εξήλθε εκ των χειρών του δημιουργού Του. Αναφέρεται κατόπιν στον ιδανικό άνθρωπο τον Μεσσία, τον δεύτερο Αδάμ, τον αρχηγό της αναγεννημένης ανθρωπότητας. Ο ψαλμός αυτός είναι κατά μία έννοια προφητικός, των οποίων αρχαίοι ερμηνευτές Ιουδαίοι και Χριστιανοί απέδιδαν εις τον Μεσσία.

Ο ψαλμός αυτός διαιρείται σε τέσσερεις στροφές:

1. Στιχ. 2-3: Το μεγαλείο του Θεού εις τον ουρανό.  
2. Στιχ. 4-5: Προβάλλεται η αντίθεσις μεταξύ του θείου μεγαλείου και της συγκαταβάσεως του Θεού εις το τόσο μικρό πλάσμα τον άνθρωπο.
3. Στιχ. 6-7: Το μεγαλείο το οποίο δίδει ο Θεός εις τον άνθρωπο.
4. Στιχ. 8-10: Τί υποτάχθηκε εις τον άνθρωπο.

Πρώτη στροφή: στίχ. 2-3

Το μεγαλείο του Θεού εις τον ουρανό. 

Ψαλ. 8,2  -  Κύριε ὁ Κύριος ἡμῶν, ὡς θαυμαστὸν τὸ ὄνομά σου ἐν πάσῃ τῇ γῇ· ὅτι ἐπήρθη ἡ μεγαλοπρέπειά σου ὑπεράνω τῶν οὐρανῶν.

Ψαλ. 6,2  (Νεοελληνική απόδοση) – Κύριε, ο κύριος όλων των ανθρώπων, ιδιαιτέρως δε ημών των πιστών, πόσο ξακουστόν και ολόλαμπρον προβάλλει το όνομά Σου εις όλη τη γη, εις όλα τα δημιουργήματά Σου! Η μεγαλοπρέπειά Σου ως δημιουργού, είναι ασυγκρίτως λαμπρότερη από την λαμπρότητα των ουρανίων κόσμων, τους οποίους Συ δημιούργησες.

Ερμηνεία – Οι επαναλήψεις του ονόματος του Θεού, δηλώνει την εκστατική ψυχική κατάσταση του Δαβίδ. Το χωριό αυτό είναι το πρώτο στο οποίο ο Δαβίδ ομιλεί σε πληθυντικό αριθμό «…ημών…» αντί «…εμού…», θεωρώντας τον Θεό, Κύριο, όλου του έθνους του.

Εάν οι ουρανοί είναι τόσο λαμπροί, πόσο λαμπρότερος θα είναι ο δημιουργός τους!!! Κατά το εβραϊκό «ωλελείμ» είναι τα μικρά παιδιά τα οποία δύνανται να περπατούν και να παίζουν. Τα δε θηλάζοντα, είναι τα παιδιά παιδιά μέχρι τριών ετών.

Ψαλ. 8,3 - ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον ἕνεκα τῶν ἐχθρῶν σου τοῦ καταλῦσαι ἐχθρὸν καὶ ἐκδικητήν.

Ψαλ. 8,3  (Νεοελληνική απόδοση) - Από τα στόματα και αυτών ακόμη των νηπίων και θηλαζόντων παιδιών, άκουγες και ακούς τέλειο ύμνο πίστεως και δοξολογίας προς Σε, εις πείσμα των μεγάλων απίστων εχθρών Σου και εις κατά εξευτελισμό και εξουδένωση εκείνου, ο οποίος τολμά να παρουσιασθεί εχθρός και αντίδικός Σου.

Ερμηνεία – Τα μικρά παιδιά χάρις στην αθωότητά τους, έχουν τη φυσική κλίση να φέρονται προς το Θεό. Αυτά πιστεύουν σε Αυτόν με τρόπο φυσικό, απλό, ασφαλή, σταθερό, εκεί όπου οι σοφοί της κάθε εποχής, έχουν τις αμφιβολίες τους. Τα παιδιά είναι καταλληλότερα των ώριμων ανδρών, προς την αποδοχή των υπερφυσικών αληθειών, γι’ αυτό είπε και ο Κύριος, εάν δεν στραφούμε ώστε να γίνομαι απλοί πιστοί ως τα παιδιά, δεν θα εισέλθουμε εις τη βασιλεία του Θεού.

Δεύτερη στροφή: στίχ. 4-5

Προβάλλεται η αντίθεσις μεταξύ του θείου μεγαλείου και της συγκαταβάσεως του Θεού εις το τόσο μικρό πλάσμα τον άνθρωπο.

Ψαλ. 8,4 - ὅτι ὄψομαι τοὺς οὐρανούς, ἔργα τῶν δακτύλων σου, σελήνην καὶ ἀστέρας, ἃ σὺ ἐθεμελίωσας·

Ψαλ. 8,4  (Νεοελληνική απόδοση) - Όταν ανυψώνω τα βλέμματά μου στους ουρανούς και βλέπω τα αναρίθμητα υπέροχα εκεί δημιουργήματά Σου, τα οποία χωρίς κόπο σαν με τα δάκτυλα απλώς των χειρών σου έκαμες, τη σελήνη δηλαδή και τους αστέρας, τα οποία Συ στερέωσες στο απέραντο χάος του ουρανού, διερωτώμαι και λέγω·

Ερμηνεία – Σ’ αυτό τον στίχο, έχουμε ένα ποιητικό ανθρωπομορφισμό. Ο Θεός παρουσιάζεται ως εργάτης «…ἔργα τῶν δακτύλων σου…», και εξ αυτού φαίνεται πως ο ποιητής ατενίζει τον ουρανό τη νύχτα και θαυμάζει τον έναστρο ουρανό και θαυμάζει το Δημιουργό.

Σε μια χώρα όπως είναι η Παλαιστίνη, χάρη της καθαρότητας της ατμόσφαιρας, η λαμπρότητα των αστεριών και της σελήνης, είναι απερίγραπτα ωραία, ιδιαίτερα κατά τον μήνα Αύγουστο. Βλέποντας τα φαινόμενα αυτά ο Δαυίδ, διερώτάται «..Τι είναι ο άνθρωπος;…». Και όμως ο Θεός έχει στη μνήμη Του, το μηδαμινό αυτόν άνθρωπο, διότι μόνο αυτός, είναι κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση Του.

Ψαλ. 8,5 - τί ἐστιν ἄνθρωπος, ὅτι μιμνῄσκῃ αὐτοῦ; ἢ υἱὸς ἀνθρώπου, ὅτι ἐπισκέπτῃ αὐτόν;

Ψαλ. 8,5  (Νεοελληνική απόδοση) – Τί είναι αυτός ο άνθρωπος, ο τόσο μικρός και αφανής εμπρός στο μεγαλοπρεπές σύμπαν Σου, ώστε Συ να καταδέχεσαι να τον ενθυμείσαι; Ή τι είναι κάθε απόγονος του ανθρώπου, ώστε Συ τόσο πατρικώς και ιδιαιτέρως να φροντίζεις γι' αυτόν;

Ερμηνεία – Αυτό λοιπόν τον ασθενή άνθρωπο, τον ενθυμείται ο Θεός, δεν τον αφήνει στην τύχη του! Τουναντίον τον επισκέπτεται και τον περιβάλλει με πολλαπλές και συνεχείς περιποιήσεις.  Επισκέψεις φιλικές και πατρικές! θαυμάζει και υμνεί τη συγκατάβαση αυτή του Θεού.

Τρίτη στροφή: στίχ. 6-7

Το μεγαλείο το οποίο δίδει ο Θεός εις τον άνθρωπο.

Ψαλ. 8,6 - ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ᾿ ἀγγέλους, δόξῃ καὶ τιμῇ ἐστεφάνωσας αὐτόν

Ψαλ. 8,6  (Νεοελληνική απόδοση) -   Τον δημιούργησες λίγον κατώτερο από τους αγγέλους, με δόξα όμως και τιμή τον έχεις στεφανώσει.

Ερμηνεία – Ο άνθρωπος ως «εικών» του Θεού, μοιάζει πολύ με Αυτόν, ολίγο διαφέρει λέγει ο ψαλμωδός, χρησιμοποιώντας ποιητική υπερβολή προς τονισμό της συγκατάβασης του Θεού και της αξίας του ανθρώπου.

Αν και στον στίχο αυτό διαφαίνεται πως η αξία των ανθρώπων, είναι βραχεία πιο μικρή από αυτήν των αγγέλων, εντούτοις πάλι τούτο δείχνει, πως η αξία τους, είναι δεδομένη, μιας και οι άγγελοι είναι τα ανώτερα δημιουργήματα του Θεού.

Ο Θεός έστρεψε τον άνθρωπο βασιλιά της κτίσεως και υπέταξε υπό τους πόδας του, πάσα ζωή για να υπηρετεί τον άνθρωπο.

Ψαλ. 8,7 - καὶ κατέστησας αὐτὸν ἐπὶ τὰ ἔργα τῶν χειρῶν σου· πάντα ὑπέταξας ὑποκάτω τῶν ποδῶν αὐτοῦ.

Ψαλ. 8,7  (Νεοελληνική απόδοση) - διότι τον εγκατέστησες και τον ανακήρυξες βασιλέα εις όλα τα έργα των χειρών Σου, εις όλα τα επίγεια δημιουργήματά Σου.

Ερμηνεία – Το αξίωμα τούτο των ανθρώπων δεν είναι προνόμιο μόνο, αλλά είναι και η πραγματικότητα, διότι ο Κύριος όλα τα υπέταξε υπό τους πόδας Του. Και ο Χριστός ως τέλειος άνθρωπος, υπέταξε εις τους πόδας Του την αμαρτία και τον θάνατο.

Τέταρτη στροφή: στίχ. 8-9

Τι υποτάχθηκε εις τον άνθρωπο.

Ψαλ. 8,8 - πρόβατα καὶ βόας ἁπάσας, ἔτι δὲ καὶ τὰ κτήνη τοῦ πεδίου.

Ψαλ. 8,8  (Νεοελληνική απόδοση) - Τα πάντα υπέταξες κάτω από την εξουσία του, όχι μόνον τα κατοικίδια ζώα, πρόβατα και όλα τα βοώδη, αλλά και αυτά ακόμη τα άγρια θηρία της υπαίθρου.

Ψαλ. 8,9 - τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ καὶ τοὺς ἰχθύας τῆς θαλάσσης, τὰ διαπορευόμενα τρίβους θαλασσῶν.

Ψαλ. 8,9  (Νεοελληνική απόδοση) - τα ταχύτατα πτηνά, που διασχίζουν τους ουρανούς, τα αναρίθμητα ψάρια της θαλάσσης, τα μεγάλα κήτη, τα οποία τρέχουν δια των υδατίνων δρόμων των ωκεανών.

Ερμηνεία – Στους στίχους 8 & 9, ο ποιητής αναφέρει τι υπέταξε ο Θεός υπό τους πόδας και από την δύναμη του ανθρώπου. Τα ζώα αναφέρονται σε τρεις κατηγορίες. Πρώτον, τα κατοικίδια, «πρόβατα και βόας», δεύτερον, στα άγρια ζώα της υπαίθρου και τρίτον, στα εναέρια και θαλάσσια.

Ο άνθρωπος είναι κυρίος, όχι μόνο των ήρεμων κατοικίδιων ζώων αλλά και των ατίθασων και άγριων ζώων της υπαίθρου, ασύλληπτων πτηνών και ιχθύων που διασχίζουν τον αέρα και τα απρόσιτα ύδατα της θαλάσσης.

Ψαλ. 8,10 - Κύριε ὁ Κύριος ἡμῶν, ὡς θαυμαστὸν τὸ ὄνομά σου ἐν πάσῃ τῇ γῇ!

Ψαλ. 8,10  (Νεοελληνική απόδοση) – Κύριε, ο Κύριος ημών, πόσον λαμπρό και μεγαλειώδες προβάλλεται το πανένδοξο όνομά Σου σε όλη τη γη.

Ερμηνεία – Ο ποιητής μας κλείνει το ποίημα του όπως το ξεκίνησε. Μπορούμε να μπούμε πως δεν υπάρχει καλύτερο κλείσιμο, όπως επαναλαμβάνει το θαυμασμό για το μεγαλείο και τη συγκατάβαση του δημιουργού Του.

ΠΟΤΕ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ Ο ΨΑΛΜΟΣ 8;

1. Ευχαριστία προς το Θεό, για το ξεκίνημα κάποιας εργασίας.

2. Ευχαριστία στο Θεό για τη σωτηρία του ανθρώπινου γένους.

3. Γι’ αυτούς που έπαθαν κακό από δαίμονα ή κακούς ανθρώπους.

4. Προσευχή υμνολογία και δοξολογίας για το μεγαλείο του Θεού Δημιουργού.